Σερβία: Αντιδράσεις Αγροτών για το Μεταλλείο Λιθίου της Rio Tinto
Οι Σέρβοι αγρότες εκδηλώνουν έντονη αντίσταση στην ανάπτυξη του μεταλλευτικού έργου εξόρυξης λιθίου της εταιρείας Rio Tinto. Το έργο αυτό, που χαρακτηρίστηκε στρατηγικής σημασίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αυτή την εβδομάδα, είναι επιτακτικό στο πλαίσιο των προσπαθειών της ΕΕ να μειώσει την εξάρτησή της από την Κίνα για κρίσιμες ορυκτές πρώτες ύλες, όπως έχει αναφέρει το πρακτορείο Reuters.
Το λίθιο είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγή των μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων και φορητών ηλεκτρονικών συσκευών. Αν το μεταλλείο στην κοιλάδα Jadar προχωρήσει σε λειτουργία, θα μπορούσε να καλύψει έως και το 90% των αναγκών της Ευρώπης σε λίθιο. Ωστόσο, χιλιάδες διαδηλωτές, κυρίως αγρότες που ανησυχούν για τη ρύπανση των γεωργικών εδαφών, έχουν αγωνιστεί τα τελευταία χρόνια για να αποτρέψουν την ανάπτυξη του έργου, καθώς η περιοχή στηρίζεται κυρίως στη γεωργία.
Ο Κοκάνοβιτς, πατέρας πέντε παιδιών και σημαντικός παραγωγός γάλακτος στο χωριό Gornje Nedeljice, δήλωσε: «Υπάρχουν πράγματα που τα χρήματα δεν μπορούν να αγοράσουν. Αν έρθουν να αναπτύξουν το μεταλλείο, θα υπάρξουν ταραχές». Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η Rio Tinto δεν έχει ανακοινώσει ημερομηνία έναρξης του έργου, το οποίο προγραμματίζεται να παράγει 58.000 τόνους ανθρακικού λιθίου ετησίως, ωστόσο έχει διαβεβαιώσει ότι οι διαδικασίες θα γίνουν υπό αυστηρές προϋποθέσεις.
Ο γενικός διευθυντής του έργου, Chad Blewitt, δήλωσε ότι «το έργο θα υλοποιηθεί με το υψηλότερο επίπεδο διαφάνειας, προστασία του περιβάλλοντος και σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα». Επιπλέον, τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν κάνουν εκπτώσεις στα υψηλά αυτά πρότυπα, τονίζοντας ότι η Rio Tinto επανεξετάζει τη σκοπιμότητα του έργου.
Η εξόρυξη λιθίου της Rio Tinto έχει προκαλέσει αντιδράσεις εδώ και χρόνια από περιβαλλοντικές οργανώσεις, ενώ το 2022 μαζικές διαδηλώσεις διατυπώθηκαν στη Σερβία, η οποία είναι υποψήφια χώρα για την ένταξή της στην ΕΕ. Ανάμεσα στο 2021 και το 2022, Σέρβοι οικολόγοι συγκέντρωσαν 30.000 υπογραφές με αίτημα την παύση των ερευνών για λίθιο. Παρά την ανάκληση όλων των αδειών της Rio Tinto από την κυβέρνηση το 2022, το Συνταγματικό Δικαστήριο ανέτρεψε αυτή την απόφαση πέρυσι, αποκαθιστώντας τις άδειες. Οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι το μεταλλείο θα ενισχύσει την οικονομία της χώρας.
Η κατάσταση παραμένει τεταμένη, καθώς δεν είναι σαφές πώς οι διαδηλωτές μπορούν να σταματήσουν ένα έργο που απολαμβάνει τόσο εσωτερική όσο και διεθνή υποστήριξη. Παρόλα αυτά, οι πρόσφατες φοιτητικές διαδηλώσεις, που συμμετείχαν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι και οδήγησαν στην πτώση της κυβέρνησης, αποδεικνύουν τη δύναμη της κοινωνίας των πολιτών στη Σερβία.
