Η Εξέλιξη του Μύκητα της Κατάρας των Φαραώ σε Ελπίδα για Καρκίνο

Μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια έχει καταφέρει να μετατρέψει τον θανατηφόρο μύκητα Aspergillus flavus, που συνδέεται με τη κατάρα των Φαραώ, σε μια υπόσχεση για την καταπολέμηση του καρκίνου. Η σημαντική αυτή ανακάλυψη ανοίγει νέους δρόμους στη φαρμακευτική έρευνα, ενδυναμώνοντας τις πιθανότητες ανακάλυψης περισσότερων φαρμάκων που προέρχονται από μύκητες.

Από την ανακάλυψη του τάφου του βασιλιά Τουταγχαμών τη δεκαετία του 1920, μια σειρά πρόωρων θανάτων μεταξύ των αρχαιολόγων είχε δημιουργήσει φήμες γύρω από μια υποτιθέμενη κατάρα. Αρκετές μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα σπόρια αυτού του μύκητα, που παρέμειναν αδρανή για χιλιάδες χρόνια, ίσως να είχαν συμβάλει σε αυτές τις καταστροφικές συνέπειες.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1970, δώδεκα επιστήμονες εισήλθαν στον τάφο του Καζίμιρ Δ΄ στην Πολωνία και, σε λίγες μόνο εβδομάδες, δέκα από αυτούς πέθαναν. Στη συνέχεια, ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο τάφος φιλοξενούσε Aspergillus flavus, του οποίου οι τοξίνες μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις, ιδιαίτερα σε άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.

Σήμερα, ο ίδιος μύκητας προσφέρει ελπίδες για μια νέα θεραπεία κατά του καρκίνου. Σύμφωνα με τη Σέρι Γκάο, αναπληρώτρια καθηγήτρια Χημικής και Βιομοριακής Μηχανικής, τα ευρήματα δείχνουν ότι υπάρχει δυναμική για περισσότερα φάρμακα από φυσικά προϊόντα.

Η νέα θεραπεία ανήκει στην κατηγορία των πεπτιδίων ριβοσωμικά συντιθέμενων και μετα-μεταφραστικά τροποποιημένων (RiPPs). Παρά το γεγονός ότι εκατοντάδες RiPPs έχουν αναγνωριστεί σε βακτήρια, ελάχιστα έχουν προέλθει από μύκητες. Οι ερευνητές μελέτησαν δώδεκα στελέχη του Aspergillus, από τα οποία ο Aspergillus flavus φάνηκε να είναι η πιο υποσχόμενη επιλογή για περαιτέρω έρευνα.

Αφού απομόνωσαν τέσσερα διαφορετικά RiPPs, εντόπισαν ότι τα μόρια παρουσίαζαν μια επιβλητική δομή αλληλοσυνδεόμενων δακτυλίων και τα ονόμασαν ασπεριγκιμικίνες, προς τιμή του μύκητα από τον οποίο προήλθαν. Οι ασπεριγκιμικίνες εμφάνισαν εντυπωσιακή αποτελεσματικότητα στην καταπολέμηση καρκινικών κυττάρων: δύο από τις τέσσερις παραλλαγές τους εξέφρασαν ισχυρά αποτελέσματα κατά των λευχαιμικών κυττάρων, επιτυγχάνοντας συγκρίσιμη δράση με γνωστά φάρμακα όπως η κυταραβίνη και η δαουνορουβικίνη.

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι ασπεριγκιμικίνες παρουσίασαν περιορισμένη ή καθόλου επίδραση σε καρκινικά κύτταρα από μαστό, ήπαρ ή πνεύμονες, κάτι που υποδηλώνει ότι οι επιδράσεις τους είναι συγκεκριμένες σε ορισμένα είδη κυττάρων, στοιχείο που είναι καθοριστικό για την εξέλιξη οποιασδήποτε μελλοντικής φαρμακευτικής θεραπείας.

Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης παρόμοιες ομάδες γονιδίων σε άλλους μύκητες, προτείνoντας ότι πιθανώς υπάρχουν περισσότερα RiPPs που παραμένουν να ανακαλυφθούν. Το επόμενο βήμα είναι η δοκιμή των ασπεριγκιμικινών σε ζωικά μοντέλα, με την ελπίδα ότι θα προχωρήσουν σε κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους στο μέλλον.