Νέο βέτο από τις ΗΠΑ σε ψήφισμα του ΣΑ του ΟΗΕ για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα
Οι Ηνωμένες Πολιτείες άσκησαν βέτο σε σχέδιο Ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας που καλούσε σε άμεση, άνευ όρων και μόνιμη κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Το ψήφισμα είχε συντονιστεί από τη Σλοβενία και υποστηριχθεί από την Αλγερία, τη Γαλλία και τη Γουιάνα, και είχε ως στόχο την αντιμετώπιση της επιδεινούμενης ανθρωπιστικής καταστροφής στην περιοχή. Παρά το αμερικανικό βέτο, το σχέδιο ψηφίστηκε από τα δέκα εκλεγμένα μέλη του Συμβουλίου (Ελλάδα, Σλοβενία, Γουιάνα, Σιέρρα Λεόνε, Πακιστάν, Αλγερία, Σομαλία, Νότια Κορέα, Παναμά και Δανία) και τα τέσσερα μόνιμα μέλη (Γαλλία, Ρωσία, Κίνα, Ην. Βασίλειο).
Αυτή είναι η πέμπτη φορά που οι ΗΠΑ ασκούν βέτο σε σχέδιο Ψηφίσματος για εκεχειρία στη Λωρίδα της Γάζας από την αρχή του πολέμου τον Οκτώβριο του 2023. Το κείμενο του Ψηφίσματος περιλάμβανε τρεις βασικές παραγράφους, ζητώντας την άμεση και άνευ όρων μόνιμη κατάπαυση του πυρός, την αξιοπρεπή και άνευ όρων απελευθέρωση όλων των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς, καθώς και την πλήρη άρση των περιορισμών και εμποδίων στην είσοδο και διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Παρά τις εντατικές διπλωματικές διαβουλεύσεις των τελευταίων ημερών, οι ΗΠΑ αρνήθηκαν να στηρίξουν το κείμενο, επικαλούμενες την απουσία ρητής καταδίκης της Χαμάς και της υποστήριξης στον μηχανισμό βοήθειας Gaza Humanitarian Foundation (GHF), που προωθήθηκε από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο ζήτησαν επίσης την προσθήκη καταδίκης της Χαμάς, ενώ η Ρωσία πρότεινε διαγραφές από την έκθεση του IPC και το Ψήφισμα 2735 (2024), στο οποίο είχε απόσχει.
Σχολιάζοντας την ψηφοφορία, η Αναπλ. Μόνιμη Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ Ντόροθι Σέι επεξήγησε την αντίθεση των ΗΠΑ στο Ψήφισμα, τονίζοντας ότι «δεν θα έπρεπε να προκαλεί έκπληξη». Επιπλέον, αναφέρθηκε στον βασικό λόγο αντίθεσης, την αποτυχία του κειμένου να καταδικάσει τη Χαμάς. «Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ξεκάθαρες ότι δεν θα υποστηρίξουν κανένα μέτρο που δεν καταδικάζει τη Χαμάς και δεν καλεί στη διάλυσή της», πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας ότι η Χαμάς είχε απορρίψει προσφορές για κατάπαυση του πυρός.
Η κ. Σέι επεσήμανε ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν θα έπρεπε να επιβραβεύσει την αδιαλλαξία της Χαμάς, θυμίζοντας τις φρικτές επιθέσεις που διαπράχθηκαν από αυτήν. Εκτίμησε πως η αποτυχία του Ψηφίσματος να καταδικάσει τη Χαμάς είναι ανεπίτρεπτη και σημείωσε τη διαχρονική θέση των ΗΠΑ σχετικά με το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα.
Η Ελλάδα, μέσω του μόνιμου αντιπροσώπου της στον ΟΗΕ πρέσβη Ευάγγελου Σέκερη, επεσήμανε την ανθρωπιστική καταστροφή που εξελίσσεται στη Γάζα. Τόνισε ότι κάθε μέρα που περνά, περισσότεροι Παλαιστίνιοι κινδυνεύουν να χάσουν τη ζωή τους και ότι οι διεθνείς αναφορές προειδοποιούν για κίνδυνο λιμού. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί σε τέτοιο βαθμό που απαιτεί άμεσες ανθρωπιστικές ενέργειες.
Ο Έλληνας πρέσβης καταδίκασε τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023 και ζήτησε άμεση ανθρωπιστική ανταπόκριση, επισημαίνοντας την ανάγκη για ελεύθερη πρόσβαση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα. Υπογράμμισε ότι η αποκατάσταση των υποδομών είναι επιτακτική, ενώ ζήτησε ανανέωση των διπλωματικών προσπαθειών για την επίτευξη της ειρήνης.
Η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα έχει επιδεινωθεί δραματικά και ο Γενικός Γραμματέας Αντόνιο Γκουτέρες καταδίκασε τις επιθέσεις, απαιτώντας άμεση διερεύνηση και λογοδοσία για τους υπεύθυνους. Στις διεθνείς διπλωματικές προσπάθειες που γίνονται, η Ελλάδα αναγνωρίζει τη σημασία του διεθνούς συνεδρίου στη Νέα Υόρκη ως μια προοπτική για την αναζωογόνηση της πολιτικής διαδικασίας για τη λύση της σύγκρουσης.
