Εκτεταμένη Μόλυνση Τροφίμων από «Παντοτινά Χημικά»
Δύο στα τρία ψάρια, το 40% των αβγών και το ένα τέταρτο του γάλακτος περιέχουν τουλάχιστον ένα από τα τέσσερα «παντοτινά χημικά» (PFAS ή αλλιώς υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ενώσεις). Σύμφωνα με την μη κυβερνητική οργάνωση Générations futures, αυτή η κατάσταση συνιστά μια σοβαρή «εκτεταμένη μόλυνση» των τροφίμων, που εγείρει σημαντικά ζητήματα δημόσιας υγείας.
Η οργάνωση καταδεικνύει τις προκλήσεις στην συγκέντρωση δεδομένων, υποστηρίζοντας ότι μόνο λιγοστές από τις πολυάριθμες PFAS είναι υποχρεωτικές να ελέγχονται στα τρόφιμα. Αναφέρει επίσης ότι «μόνο οκτώ χώρες έχουν υποβάλει δεδομένα» στην Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας των Τροφίμων (EFSA) για το 2023, δείχνοντας έτσι την ελλιπή εποπτεία της κατάστασης.
Στην πρόσφατη έκθεσή της, η Générations futures αναλύει δεδομένα από χώρες όπως η Γερμανία, η Δανία, η Ολλανδία και η Γαλλία, τα οποία περιορίζονται σε ορισμένα τρόφιμα και αποκαλύπτουν ότι η συνολική μόλυνση «υποτιμάται». Αυτή η διαπίστωση είναι ανησυχητική, καθώς οι επιπτώσεις στην υγεία μπορεί να είναι σοβαρές.
Ως αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης, τα στατιστικά στοιχεία είναι αρκούντως ανησυχητικά: «Το 69% των ψαριών, το 55% των εντοσθίων, το 55% των μαλακίων, το 39% των αβγών, το 27% των οστρακοειδών, το 23% του γάλακτος και το 14% του κρέατος περιέχουν τουλάχιστον ένα από τα τέσσερα PFAS που ελέγχονται». Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θεσπίσει κανονισμούς για τέσσερις συγκεκριμένες ουσίες (PFOS, PFOA, PFHxS, PFNA), περιορίζοντας όμως ελάχιστα τα κινήματα μόλυνσης.
Η Générations futures αναφέρει μερίδιο ευθύνης στην απουσία ενός ολοκληρωμένου καταλόγου, όπου δεν περιλαμβάνονται βρεφικές τροφές, φρούτα, λαχανικά, δημητριακά και γαλακτοκομικά προϊόντα. Η οργάνωση απαιτεί την άμεση διεύρυνση αυτού του καταλόγου με νέες PFAS που πρέπει και αυτές να μετρούνται.
Τα PFAS χρησιμοποιούνται ευρέως στη βιομηχανία, όπως σε ζιζανιοκτόνα όπως η φλουφενασέτη, ή σε υλικά συσκευασίας τροφίμων και σκεύη κουζίνας, γεγονός που ενδέχεται να μολύνει «ολόκληρη την τροφική αλυσίδα». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η διατροφή να προσδιορίζεται, σύμφωνα με την EFSA, ως η κύρια πηγή έκθεσης σε PFAS για τον πληθυσμό. Ωστόσο, τα δεδομένα σχετικά με την περιεκτικότητα των τροφίμων σε PFAS είναι ιδιαιτέρως ελλιπή, ενώ οι κανονισμοί θεωρούνται «ξεπερασμένοι και ανεπαρκείς για την προστασία της υγείας των καταναλωτών».
Η EFSA έχει καθορίσει την ανεκτή εβδομαδιαία πρόσληψη για το άθροισμα των τεσσάρων ρυθμιζόμενων PFAS στα 4,4 ng (νανογραμμάρια) ανά κιλό σωματικού βάρους ανά εβδομάδα. Παρ’ όλα αυτά, η μκο τονίζει ότι οι κανονιστικές διατάξεις «δεν μας επιτρέπουν να παραμείνουμε κάτω από αυτόν τον περιορισμό». Για παράδειγμα, ένα τετράχρονο παιδί που καταναλώνει ένα αβγό «στο όριο συμμόρφωσης» θα κατανάλωνε «το 140% της ανεκτής ποσότητας» PFAS για μια ολόκληρη εβδομάδα διατροφής. Αντίστοιχα, η κατανάλωση 500 γραμμαρίων κρέατος στο όριο συμμόρφωσης αντιστοιχεί σε δυόμισι φορές την ανεκτή εβδομαδιαία πρόσληψη για έναν ενήλικα 60 κιλών.
