Επιστήμες, Έρευνα και Καινοτομία στον Σύγχρονο Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο

Οι επιστήμες, η έρευνα και η καινοτομία συνιστούν τον πυρήνα μιας σύγχρονης και ανταγωνιστικής ευρωπαϊκής οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση καταβάλλει συστηματικές προσπάθειες προκειμένου να προσελκύσει επιστήμονες από όλο τον κόσμο, αξιοποιώντας τις επιτυχίες και τις βέλτιστες πρακτικές που παρατηρούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες. Στόχος είναι να ενδυναμωθεί η προσπάθεια αυτή για ένα καλύτερο μέλλον, επενδύοντας ουσιαστικά στη γνώση και την υποδομή της ερευνητικής κοινότητας.

Ο υφυπουργός Ανάπτυξης, Σταύρος Καλαφάτης, τόνισε αυτές τις προθέσεις σε δήλωσή του, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της Διάσκεψης Υψηλού Επιπέδου «Choose Europe for Science», η οποία έλαβε χώρα στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης, υπό την οργάνωση της Επιτρόπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ekaterina Zaharieva. Όπως επεσήμανε, η Ελληνική Κυβέρνηση, με τις οδηγίες του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, έχει ήδη αναλάβει δράσεις για την προσέλκυση Ελλήνων επιστημόνων της διασποράς, ώστε να συμβάλουν στην ανάπτυξη ενός νέου παραγωγικού μοντέλου για την ελληνική οικονομία.

Συνεργασία και Πολιτικές για Ανταγωνιστικότητα

Στη Διάσκεψη, η οποία τελούσε υπό την αιγίδα του προεδρεύοντος της Γαλλικής Δημοκρατίας, Εμμανουέλ Μακρόν, συμμετείχαν οι υπουργοί Έρευνας και Καινοτομίας των κρατών-μελών της Ε.Ε. Κεντρικό θέμα της συνάντησης ήταν η ενίσχυση της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας μέσω της έρευνας και της καινοτομίας, εστιάζοντας στη διαμόρφωση πολιτικών που θα ενθαρρύνουν την προσέλκυση ταλαντούχων επιστημόνων από τρίτες χώρες, με σκοπό τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης σε κρίσιμους τομείς.

Η άτυπη συνάντηση των υπουργών της Ε.Ε. που ακολούθησε στο College de France, όπου προσκλήθηκε από τον Γάλλο υπουργό Έρευνας και Καινοτομίας Philippe Baptiste, αποτέλεσε μια πλατφόρμα για την παρουσίαση των ελληνικών θέσεων. Ο κ. Καλαφάτης υπογράμμισε την αναγκαιότητα της ευρωπαϊκής συνεργασίας και την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, καθώς και την αξιοποίηση των νέων ψηφιακών τεχνολογιών στον τομέα της έρευνας.

Στρατηγικές Για Την Προσέλκυση Επιστημόνων

Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ο κ. Καλαφάτης επισήμανε: «Αυτή είναι μια κρίσιμη συγκυρία για την Ευρώπη, ώστε να αναστρέψει την προηγούμενη τάση και να προσελκύσει παγκόσμια ταλέντα. Η ακαδημαϊκή ελευθερία, η ελευθερία της επιστημονικής έρευνας, οι ανταγωνιστικές αμοιβές, το περιορισμένο διοικητικό βάρος και οι καλές προοπτικές καριέρας θα πρέπει να είναι οι βασικές μας προτεραιότητες.» Πρότεινε επίσης την εξέταση της δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού συστήματος θεωρήσεων για ερευνητές υψηλής εξειδίκευσης, που θα προάγει την κινητικότητα και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών.

Ο υφυπουργός τόνισε επίσης ότι απαιτείται μια ολιστική και πολυεπίπεδη προσέγγιση στην έρευνα και την καινοτομία, έτσι ώστε να επιτευχθούν κοινές αλλαγές στα μοντέλα χρηματοδότησης και στις θεσμικές πολιτικές υποστήριξης της ερευνητικής καριέρας σε όλα τα στάδια. Αναφέρθηκε στις προκλήσεις που σχετίζονται άμεσα με την πολιτική έρευνας, όπως η κινητικότητα των δικαιωμάτων ασφάλειας και οι ρυθμίσεις για τις οικογένειες, οι οποίες επηρεάζουν σημαντικά την επιλογή των επιστημόνων να εργαστούν στην Ευρώπη.

Προτάσεις για Τεχνητή Νοημοσύνη

Ο κ. Καλαφάτης, επιπλέον, κατέθεσε πρόταση για την ανάπτυξη μιας ολιστικής ευρωπαϊκής στρατηγικής πρωτοβουλίας στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ), βασισμένης στο επιτυχημένο μοντέλο του CERN. Όπως υπογράμμισε, «η ΕΕ έχει αναδειχθεί σε διεθνή ηγετική δύναμη όσον αφορά τη ρύθμιση και την πολιτική της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ωστόσο, είναι ζωτικής σημασίας να υπάρξει ένα τολμηρό και κεντρικά οργανωμένο σχέδιο που θα μπορούσε να τοποθετήσει την Ευρώπη στην παγκόσμια πρωτοπορία της καινοτομίας στον τομέα της ΑΙ.