Η Υιοθέτηση του Κανονισμού Δράσης για την Ασφάλεια στην Ευρώπη (SAFE)
Σήμερα, 27 Μαΐου 2025, στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ, εγκρίθηκε συναινετικά ο Κανονισμός Δράσης για την Ασφάλεια στην Ευρώπη (SAFE). Ωστόσο, κυκλοφόρησαν πολλές γνώμες και ανακοινώσεις που δεν αντιστοιχούν στην πραγματικότητα και χρήζουν διευκρίνισης.
Ανακρίβειες στην Ερμηνεία του Κανονισμού
Αξιολογούμε μερικές από τις πιο κοινές αλλά ανακριβείς δηλώσεις που αφορούν τον κανονισμό:
1. Μόνιμη συμμετοχή τρίτων χωρών: Υπάρχουν ισχυρισμοί ότι ο κανονισμός ανοίγει τον δρόμο για μόνιμη συμμετοχή τρίτων χωρών στα εξοπλιστικά προγράμματα της ΕΕ. Αυτό είναι ανακριβές, καθώς ο Κανονισμός συνιστά ένα συγκεκριμένο χρηματοδοτικό πρόγραμμα που έχει περιορισμένη διάρκεια (τετραετής).
2. Δικαιώματα της Ελλάδας: Ισχυρίζεται ότι η Ελλάδα μπορούσε να εμποδίσει την υιοθέτηση του Κανονισμού. Αυτό είναι επίσης λανθασμένο, καθώς ο Κανονισμός υιοθετήθηκε με ειδική πλειοψηφία, με 26 από τα 27 κράτη μέλη να συμφωνούν, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου.
3. Βελτιώσεις από την Ελλάδα: Υπάρχουν αναφορές ότι η Ελλάδα δεν μπόρεσε να περάσει ουσιαστικές βελτιώσεις στο σχέδιο του Κανονισμού. Στην πραγματικότητα, τα υπόλοιπα κράτη μέλη ήταν υπέρ της υιοθέτησης του Κανονισμού στην αρχική του μορφή. Στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων, η Ελλάδα πέτυχε να διασφαλίσει στέρεες νομικές βάσεις για τις προϋποθέσεις συμμετοχής των υποψήφιων προς ένταξη χωρών.
4. Συμμετοχή τρίτων χωρών: Αναφέρεται επίσης ότι η Ελλάδα δεν θα έχει λόγο σε μελλοντικές συμφωνίες ΕΕ-τρίτης χώρας. Η αλήθεια είναι ότι ο Κανονισμός θέτει ένα γενικό πλαίσιο, και οι μελλοντικές διμερείς συμφωνίες απαιτούν συμμόρφωση με προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα, με ελληνική παρέμβαση απαιτείται ομοφωνία για την υπογραφή διμερών συμφωνιών, σύμφωνα με το άρθρο 212 της ΣΛΕΕ.
5. Εθνικά Συμφέροντα: Υπάρχει η αντίληψη ότι η Ελλάδα δεν λήφθηκε υπόψη στην συμμετοχή τρίτων χωρών βάσει των εθνικών της συμφερόντων. Αντιθέτως, η Ελλάδα πέτυχε να περιληφθεί στο άρθρο 16 του Κανονισμού σχετικά με την επιλεξιμότητα τρίτων χωρών, διασφαλίζοντας ότι το ζήτημα των εθνικών συμφερόντων θα συνεκτιμάται.
Σημασία και Σοβαρότητα στην Εξωτερική Πολιτική
Η έννοια της ομοφωνίας και η λήψη υπόψη των εθνικών συμφερόντων ασφαλείας περιγράφουν την προσοχή που πρέπει να δείχνουμε στα σύνθετα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Αυτά τα ζητήματα απαιτούν μια εις βάθος μελέτη και δεν επιδέχονται επιφανειακής ερμηνείας για να εξυπηρετήσουν πολιτικές σκοπιμότητες. Είναι επιτακτική ανάγκη να διατηρούμε τη σοβαρότητα ανάλογη της βαρύτητας των θεμάτων που εξετάζουμε.
