Δημόσια Συζήτηση γύρω από Έμφυλα Στερεότυπα στο Νέο Κινεζικό Βιντεοπαιχνίδι

Ένα νέο βιντεοπαιχνίδι που κυκλοφόρησε στην Κίνα και εκτοξεύθηκε στην κορυφή του Steam σε λιγότερο από λίγες ώρες, έχει προκαλέσει έναν όλο και πιο έντονο δημόσιο διάλογο σχετικά με τα έμφυλα στερεότυπα και τη θέση των γυναικών στη σύγχρονη κινεζική κοινωνία. Το παιχνίδι, αρχικά με τίτλο Revenge on Gold Diggers, θέτει τον παίκτη στο ρόλο ενός άνδρα που εμπλέκεται με γυναίκες που επιδιώκουν να του αποσπάσουν χρήματα ή δώρα. Αυτή η αλληλεπίδραση έχει σημαντική επίδραση στην εξέλιξη της ιστορίας.

Μία χαρακτηριστική φράση του παιχνιδιού «Είναι πιο υπάκουος κι από σκύλο… Μακάρι να εμφανίζονταν κι άλλοι τόσο χαζοί» αποκαλύπτει τον τόνο που κυριαρχεί στην narrasci. Το παιχνίδι, αν και επιχειρεί να «πειραματιστεί» με το θέμα της συναισθηματικής απάτης, κατέληξε να απεικονίζει μόνο γυναίκες ως επιτήδειες, πράγμα που εκλύει πολλές αμφιβολίες σχετικά με τις προθέσεις των δημιουργών του.

Η αντίδραση του κοινού ήταν σχεδόν άμεση και η εταιρεία προχώρησε σε αλλαγές, μετονομάζοντας το παιχνίδι σε Emotional Anti-Fraud Simulator. Ωστόσο, η αλλαγή τίτλου δεν συνοδεύτηκε από ουσιαστικές αλλαγές στην πλοκή, όπου οι θηλυκοί χαρακτήρες παραμένουν απλώς καρικατούρες: influencer, επιχειρηματίας, και «γλυκιά» κοπέλα που ξαφνικά ζητάει ακριβά δώρα. Όλες οι χαρακτήρες δείχνουν να επιδιώκουν κάτι, και αν δεν το αποκτήσουν από τον άνδρα, θα προσπαθήσουν να το βρουν μέσω άλλων τρόπων.

Οι δημιουργοί του παιχνιδιού ισχυρίζονται ότι στόχος τους είναι να προκαλέσουν έναν διάλογο σχετικά με τα όρια στις σύγχρονες σχέσεις. Αυτή η επιχειρηματολογία, ωστόσο, συχνά συνοδεύεται από το γνωστό επιχείρημα: «Δεν αναφερόμαστε σε όλες τις γυναίκες», «Οι άνδρες κάνουν τα ίδια», ή «Αφού συμβαίνουν αυτά τα φαινόμενα, γιατί να μην τα απεικονίσουμε;». Όμως, η αποκλειστική απεικόνιση των γυναικών ως απατεώνες και η πλοκή που εστιάζει στο αν ο άνδρας «θα πέσει ή όχι» θυμίζει περισσότερο μονόπλευρη προπαγάνδα παρά γόνιμο διάλογο.

Μια καλλιτέχνις σχολίασε εύστοχα: «Αν έχεις πλούσιο σύντροφο, είσαι χρυσοθήρας. Αν προσπαθείς να περιποιηθείς τον εαυτό σου, πάλι είσαι χρυσοθήρας. Ορισμένες φορές, αρκεί να δεχτείς ένα ποτό». Αυτή η παρατήρηση υπογραμμίζει το πώς η εικόνα των γυναικών στο παιχνίδι είναι ουσιαστικά επικριτική και αναπαράγει καχυποψίες.

Αν και κάποιοι παίκτες υπερασπίστηκαν το παιχνίδι λέγοντας ότι η κριτική είναι υπερβολική, η κριτική αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι η απεικόνιση των ανδρών ως θύματα δεν έχει τον ίδιο χώρο στην πλοκή. Ο σύγχρονος διάλογος γύρω από το συγκεκριμένο παιχνίδι δείχνει το πώς μια απλή ψυχαγωγία μπορεί να γίνει φορέας συντηρητικών στερεοτύπων.

Τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης αντέδρασαν διχασμένα: ορισμένα θεώρησαν το παιχνίδι προσβλητικό, ενώ άλλοι το χαρακτήρισαν «ευρηματικό», προβάλλοντας την οικονομική ζημιά που προκαλούν οι συναισθηματικές απάτες. Το ζήτημα δεν είναι αν το φαινόμενο είναι πραγματικό, αλλά το πώς απεικονίζεται και ποιον επηρεάζει τελικά.

Η κοινωνική πραγματικότητα στην Κίνα είναι περίπλοκη, καθώς οι γυναίκες συχνά θεωρούνται πιο κατάλληλες για τον ρόλο της μητέρας και της συζύγου, ενώ οι επαγγελματικές τους φιλοδοξίες απαιτούν «ισορροπία». Η πρόσφατη πολιτική των αρχών, όπως τις προτροπές του προέδρου Σι Τζινπίνγκ προς τις γυναίκες να είναι «καλές συζύγους και μητέρες», δείχνει ότι οι παραδοσιακές αξίες εξακολουθούν να κυριαρχούν, σε ένα περιβάλλον που συστηματικά υπονομεύει το φεμινιστικό κίνημα με λογοκρισία.

Ως εκ τούτου, ένα παιχνίδι σαν αυτό ενισχύει περαιτέρω αυτά τα καθεστωτικά στερεότυπα. Δεν προάγει έναν γόνιμο διάλογο· αντ’ αυτού, αναπαράγει την καχυποψία και επιβεβαιώνει ένα κόσμο στον οποίο ο άνδρας είναι συνήθως το υποψήφιο θύμα και η γυναίκα η ύποπτη. Όταν τέτοιες αφηγήσεις αιωρούνται πέρα από τα τηλεοπτικά σόου και εισέρχονται στον τομέα των βιντεοπαιχνιδιών, είναι σαφές ότι τα παλιά, ριζωμένα στερεότυπα δεν έχουν εξαλείφθεί αλλά επανεμφανίζονται σε νέες μορφές.