Αξιολόγηση της Απομακρυσμένης Διαχείρισης Ανθρωπιστικής Βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Ένωση

Η απομακρυσμένη διαχείριση ανθρωπιστικής βοήθειας που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) παρουσιάζει σοβαρές αδυναμίες, όπως καταδεικνύει μια πρόσφατη αναφορά του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ). Αν και αυτή η προσέγγιση καθιστά δυνατή την παροχή βοήθειας στις πιο δύσκολες και απομακρυσμένες περιοχές, οι ελλείψεις στον σχεδιασμό και την εκτέλεση αυτής της βοήθειας απαιτούν άμεσες ενέργειες για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που ανακύπτουν.

Οικονομικά Στοιχεία και Διαχείριση Πόρων

Από το 2019 έως το 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει επενδύσεις ύψους 918 εκατομμυρίων ευρώ για 164 ανθρωπιστικές δράσεις σε 10 χώρες, μεταξύ των οποίων οι Σομαλία, Συρία και Ουκρανία. Αυτές οι δράσεις έχουν πραγματοποιηθεί εν μέρει ή εξ ολοκλήρου μέσω της απομακρυσμένης διαχείρισης, η οποία αντιπροσωπεύει το 8% των συνολικών ανθρωπιστικών δαπανών της ΕΕ κατά την εν λόγω περίοδο. Όταν οι περιοχές πρόσβασης είναι περιορισμένες λόγω ασφάλειας ή άλλων τοπικών περιορισμών, η βοήθεια χορηγείται μέσω τοπικών εταίρων, μιας αναγκαίας πρακτικής λόγω της αδυναμίας φυσικής παρουσίας των εκπροσώπων της ΕΕ.

Προβλήματα και Κίνδυνοι Στη Διαχείριση

Στην αναφορά του, το ΕΕΣ επισημαίνει αρκετά προβλήματα που υπάρχουν στην εφαρμογή της απομακρυσμένης διαχείρισης. Ο ορισμός της απομακρυσμένης διαχείρισης στις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής θεωρείται ασαφής και παρωχημένος, γεγονός που επηρεάζει την καταγραφή και παρακολούθηση των σχετικών δράσεων. Επίσης, οι παρακάτω σημαντικοί κίνδυνοι πρέπει να επισημανθούν:

• Ανακρίβειες στις εκτιμήσεις των αναγκών, που προκύπτουν από μη επαληθευμένες ή μεροληπτικές πληροφορίες.
• Ανεπάρκειες στον συντονισμό και την επιχειρησιακή ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.
• Κίνδυνοι απάτης, που μπορεί να οδηγήσουν είτε σε εκτροπή της βοήθειας είτε σε πλήγμα της φήμης της ΕΕ.

Παρόλο που η πολιτική της ΕΕ επιτρέπει την απομακρυσμένη διαχείριση μόνο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, το ΕΕΣ διαπιστώνει ότι οι κίνδυνοι αυτοί δεν έχουν αντιμετωπιστεί ικανοποιητικά, γεγονός που απαιτεί άμεσες διορθωτικές ενέργειες.

Η Σημασία της Πιστοποίησης και της Διαφάνειας

Ένα από τα κύρια ζητήματα που αναδύονται είναι η έλλειψη πιστοποίησης για ορισμένους εταίρους υλοποίησης, ιδιαίτερα για μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) που χειρίζονται ευρωπαϊκά κονδύλια. Το ΕΕΣ τονίζει την αναγκαιότητα μιας διαδικασίας πιστοποίησης που θα εξασφαλίσει την ικανότητα αυτών των ΜΚΟ να εποπτεύουν αποτελεσματικά τους τοπικούς εταίρους τους.

Φυσικά, η ύπαρξη ενός δικτύου εμπειρογνωμόνων που επιβλέπει τις ανθρωπιστικές δράσεις δεν αρκεί. Το ΕΕΣ έχει παρατηρήσει ανακρίβειες και ελλείψεις στις εκθέσεις των εταίρων, καθώς οι εταίροι δεν υποχρεούνται να αναφέρουν ποιες δράσεις εκτελούνται μέσω απομακρυσμένης διαχείρισης. Αυτή η κατάσταση οδηγεί σε μειωμένη διαφάνεια όσον αφορά τις χώρες, τις δραστηριότητες, τη χρηματοδότηση και τα αποτελέσματα των δράσεων.

Η Bettina Jakobsen, Μέλος του ΕΕΣ και υπεύθυνη για την αξιολόγηση, δήλωσε: «Η ΕΕ διαθέτει ένα φορέα που επιτρέπει την παροχή σωτήριας βοήθειας σε δύσκολες περιοχές. Ωστόσο, επιθυμούμε αυτό το πλαίσιο να λειτουργήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, εξασφαλίζοντας την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία των δράσεων που αναλαμβάνονται».