Διερευνητικές συνομιλίες της Ελβετίας με την ΕΕ για έργα προμήθειας όπλων

Η Ελβετία ανακοινώνει την έναρξη διερευνητικών συνομιλιών με την ΕΕ σχετικά με τη δημιουργία μιας μη δεσμευτικής εταιρικής σχέσης που θα αφορά τη συμμετοχή της σε έργα προμήθειας όπλων. Αυτή η κίνηση συντελεί στον στρατηγικό στόχο της χώρας να ενισχύσει τους δεσμούς ασφαλείας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η κυβέρνηση επισημαίνει ότι τέτοιες συνεργασίες αποτελούν προαπαιτούμενο για τις χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ, προκειμένου να εμπλακούν σε σχέδια σύμπραξης. Επιπλέον, η κίνηση αυτή είναι πλήρως συμβατή με την ουδετερότητα που διατηρεί η Ελβετία και αναμένεται να ενισχύσει τις αμυντικές ικανότητες της χώρας.

Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων, η Ελβετία έχει σαφή συμφέροντα να συνεργαστεί πιο στενά με την ΕΕ, ιδίως στον τομέα των εξοπλισμών. «Πρέπει να αρχίσουν οι συνομιλίες το συντομότερο δυνατόν», τόνισε ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης.

Ωστόσο, η νομοθεσία περί ουδετερότητας και οι κανονισμοί για τον χειρισμό πολεμικού υλικού είναι αυστηρές, περιορίζοντας τη δυνατότητα αποστολής όπλων προς χώρες που εμπλέκονται σε συγκρούσεις. Αυτό έχει προκαλέσει εμπόδια στην εξαγωγή οπλικών συστημάτων, όπως στην περίπτωση αντιαεροπορικών πυρομαχικών προς την Ουκρανία.

Η ανάπτυξη ενός εταιρικού πλαισίου θα μπορούσε να επιτρέψει στην Ελβετία να διαπραγματευτεί καλύτερους όρους για την ένταξη της βιομηχανίας όπλων της στις ευρωπαϊκές προμήθειες. Η ΕΕ έχει ήδη συνάψει αντίστοιχες συμφωνίες με πολλές άλλες χώρες, και αναμένονται περαιτέρω συνεργασίες, σύμφωνα με την κυβερνητική ανακοίνωση.

Ελβετία – Σημαντικός Προμηθευτής Όπλων

Αξιοσημείωτο είναι ότι η Ελβετία είναι ο 14ος μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων παγκοσμίως, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης. Παρά την διαχρονική της ουδετερότητα, η βιομηχανία όπλων της χώρας αντιπροσωπεύει περίπου το 0,2% της οικονομικής παραγωγής και απασχολεί γύρω στις 14.000 θέσεις εργασίας.

Η πολιτική ουδετερότητας της Ελβετίας, η οποία κατοχυρώθηκε μέσω της Συνθήκης των Παρισίων το 1815, έχει δεχθεί κριτική, ιδιαίτερα όταν οι κυβερνητικές αποφάσεις κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αμφισβήτησαν αυτή την ουδετερότητα. Τώρα, είναι σε εξέλιξη προτάσεις από το δεξιό Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα για τη θέσπιση μιας «αιώνιας» ουδετερότητας στο Σύνταγμα.

Η «ένοπλη ουδετερότητα» της Ελβετίας ενισχύει τη σημασία της βιομηχανίας όπλων, ωστόσο, ορισμένοι περιορισμοί στη νομοθεσία σχετικά με την επανεξαγωγή οπλισμού έχουν προκαλέσει ανησυχίες για το μέλλον της εγχώριας παραγωγής. Οι στρατιωτικές δαπάνες στην Ευρώπη έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, επηρεάζοντας κατ’ επέκταση και τις ελβετικές εξαγωγές.

Αλλαγές και Αντιδράσεις στην Βιομηχανία Όπλων

Η πρόσφατη μείωση των εξαγωγών όπλων από την Ελβετία, σχεδόν κατά 30% το 2024, εγείρει ανησυχίες για τον τομέα. Εταιρείες υπεύθυνες για την παραγωγή οπλικών συστημάτων σκέφτονται σοβαρά τη δυνατότητα μετεγκατάστασης σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς οι ρυθμίσεις και οι κανονισμοί διαρκώς αλλάζουν.

Σύμφωνα μάλιστα με τον ανώτερο αναλυτή του Bloomberg Economics, Αντόνιο Μπαρόζο, οι κανονισμοί αυτοί φαίνεται πως σχεδιάστηκαν για “έναν κόσμο που δεν υπάρχει πια”, αναφερόμενος στις μεταβολές στις παγκόσμιες συγκρούσεις και τις σύγχρονες γεωπολιτικές εντάσεις.

Κριτική δέχεται και η στάση της Ελβετίας σχετικά με την επανεξαγωγή όπλων στην Ουκρανία, με τις πολιτικές αποφάσεις να επηρεάζουν αρνητικά τις σχέσεις της χώρας με τις εξαγωγικές αγορές. Για το 2023, η Ελβετία έχει εξάγει πολεμικό υλικό σε 58 χώρες, με τη Γερμανία να είναι ο κύριος πελάτης της.

Συνομιλίες για το Μαχητικό F-35A

Επιπροσθέτως, η Ελβετία βρίσκεται σε συνομιλίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με την αύξηση κόστους για την προμήθεια των μαχητικών αεροσκαφών F-35A. Η απόφαση να αποκτηθούν αυτά τα σύγχρονα αεροσκάφη είχε προκαλέσει αντιπαραθέσεις στη χώρα, με θιασώτες και επικριτές να αντιμετωπίζουν το θέμα επικείμενης εθνικής ασφάλειας.

Η κυβέρνηση αναφερόμενη στην απόφαση του Ενιαίου Γραφείου Προγραμμάτων των ΗΠΑ, τόνισε ότι η προγραμματισμένη τιμή θα αυξηθεί λόγω πολυάριθμων παραγόντων, περιλαμβανομένων των ακριβότερων υλικών και της ανόδου του πληθωρισμού.

Ο υπουργός Άμυνας, Μάρτιν Πφίστερ, διαβεβαίωσε ότι η Ελβετία παραμένει προσηλωμένη στην αγορά του F-35A παρά τις διαφαινόμενες δυσκολίες. Για την Ελβετία, η παραγγελία είναι ζωτικής σημασίας, καθώς η φυλακή του αεροπορικού στόλου F/A-18 πλησιάζει στο τέλος της ζωής του. Η ταχύτητα και η ασφάλεια της εναέριας υπεράσπισης της χώρας εξαρτώνται άμεσα απ’ αυτή τη συμφωνία.