Η Εθνική Στρατηγική για τη Διαχείριση Υδάτων
Με κεντρικό μήνυμα την ανάγκη για ένα συγκροτημένο εθνικό σχέδιο διαχείρισης υδάτων, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, μίλησε στο Greek Water Summit 2025, επισημαίνοντας ότι «το νερό δεν είναι απλώς φυσικός πόρος – είναι το θεμέλιο κάθε βιώσιμης πολιτικής για την αγροτική παραγωγή και την ανθεκτικότητα της χώρας».
Αναφορικά με την παραγωγή, ο Υπουργός τόνισε: «Δεν νοείται παραγωγή σε κανένα επίπεδο και σε καμία διάσταση όταν δεν υπάρχει αρδευτικό νερό. Άρα, λοιπόν, η ύπαρξη αρδευτικού νερού είναι ζωτικά συνδεδεμένη με τη πραγματική παραγωγή». Η εθνική στρατηγική που αναπτύσσεται στηρίζεται σε τρεις κύριους άξονες:
- Δημιουργία περιφερειακών Οργανισμών Διαχείρισης των υδάτινων πόρων.
- Υλοποίηση του προγράμματος ΥΔΩΡ 2.0, ύψους 4 δισεκατομμυρίων ευρώ.
- Ορθολογική διαχείριση των πόρων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής μέσω της κατασκευής κομβικών εγγειοβελτιωτικών έργων.
Ολιστική Προσέγγιση στη Διαχείριση του Νερού
Ο κ. Τσιάρας υπογράμμισε ότι «για πρώτη φορά δεν αντιμετωπίζουμε το νερό ως πρόβλημα, αλλά ως βασική υποδομή ανάπτυξης». Αντικείμενο της στρατηγικής είναι η μετάβαση από αποσπασματικές παρεμβάσεις σε μια ολιστική διαχείριση του νερού, εστιάζοντας στη διαπίστωση που έδειξε η καταστροφική κακοκαιρία Daniel: το κύριο πρόβλημα της Θεσσαλίας και της χώρας συνολικά δεν είναι οι πλημμύρες, αλλά η έλλειψη νερού.
Δημιουργία Περιφερειακών Οργανισμών Διαχείρισης Υδάτων
Ο Υπουργός αναφέρθηκε στη σύσταση ενιαίων Οργανισμών Διαχείρισης Υδάτων σε κάθε περιφέρεια, με την αρχή να γίνεται από τη Θεσσαλία μέσω του ΟΔΥΘ. Αυτοί οι οργανισμοί συγκεντρώνουν αρμοδιότητες που μέχρι σήμερα ήταν διασκορπισμένες σε ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ και άλλους τοπικούς φορείς, με στόχο τη δημιουργία ενός ενιαίου, επαγγελματικού και αναπτυξιακού πλαισίου.
Η δημιουργία αυτών των οργανισμών οδηγεί σε:
- Απλοποίηση του σημερινού πολύπλοκου συστήματος διαχείρισης,
- Βελτίωση της συντήρησης και επιχειρησιακής ετοιμότητας των υποδομών,
- Προώθηση συνεργασίας με Δήμους, Περιφέρειες, ΔΕΥΑ και ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ.
Μετά την Θεσσαλία, ανάλογοι οργανισμοί προγραμματίζεται να συσταθούν σε Κρήτη, Πελοπόννησο και Δυτική Ελλάδα. «Με αυτόν τον τρόπο θα δώσουμε τη δυνατότητα δημιουργίας περιφερειακών κεντρικών οργανισμών διαχείρισης του αρδευτικού νερού, επιδιώκοντας μια ολιστική προσέγγιση που θα αποφέρει ακόμη μεγαλύτερα αποτελέσματα», ανέφερε ο Υπουργός.
Πρόγραμμα Ύδωρ 2.0: Μια Φιλόδοξη Επένδυση
Ο κ. Τσιάρας εστίασε στην εξοικονόμηση υδάτινων πόρων μέσω της ορθολογικής διαχείρισής τους. Με την υλοποίηση του προγράμματος Ύδωρ 2.0, ύψους 4 δισ. ευρώ μέσω ΣΔΙΤ, κατασκευάζονται υπόγεια δίκτυα άρδευσης υψηλής απόδοσης. Όπως σχολίασε, «είναι έργα που αυξάνουν την απόδοση και μειώνουν τις απώλειες, περιορίζοντας ταυτόχρονα το κόστος παραγωγής για τους αγρότες».
Επιπλέον, παρουσίασε δράσεις ενταγμένες στο Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ για τη στήριξη της ορθολογικής χρήσης των πόρων:
- 500 εκατ. ευρώ προς μεγάλες υποδομές άρδευσης με δικαιούχους τις Περιφέρειες, με ήδη υπάρχουσα πρόσκληση,
- Πρόγραμμα μικρών εγγειοβελτιωτικών έργων σε συνεργασία με Δήμους (προκήρυξη το φθινόπωρο 2025).
Καινοτομία και Ψηφιοποίηση στην Άρδευση
Ο Υπουργός αναφέρθηκε στα σχέδια για την ψηφιακή και τεχνολογική μετάβαση της διαχείρισης των υδάτων, συμπεριλαμβάνοντας:
- Εκσυγχρονισμό και υπογειοποίηση αρδευτικών δικτύων,
- Ψηφιακή παρακολούθηση κατανάλωσης νερού,
- Επαναχρησιμοποίηση νερού από ΚΕΛ (π.χ., Ανατολική Αττική),
- Στάγδην άρδευση και μικρούς ψεκαστήρες,
- Τεχνητή νοημοσύνη και ανάλυση δεδομένων για πρόληψη φαινομένων.
Όπως τόνισε, το μέλημα της κυβέρνησης είναι να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα και την αρδευτικότητα χωρίς να θυσιάσει την παραγωγικότητα.
Στήριξη Απομακρυσμένων Περιοχών
Ο Υπουργός αναφέρθηκε επίσης στον ενισχυμένο ρόλο της Εθνικής Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων, και στον ολοκληρωμένο σχεδιασμό που περιλαμβάνει:
- Συνεργασίες μεταξύ ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ και ΔΕΥΑ ή άλλα περιφερειακά οργανωτικά σχήματα,
- Επέκταση έργων ύδρευσης προς τα νησιά και τις ορεινές περιοχές,
- Ανάπτυξη μονάδων αφαλάτωσης και επαναχρησιμοποίηση λυμάτων.
Στρατηγική και Ευρωπαϊκές Επενδύσεις
Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για την ασφάλεια του νερού, με στόχο τη βελτίωση της αποδοτικότητας κατά 10% έως το 2030 και συμμετοχή στο επενδυτικό πλαίσιο της ΕΤΕπ για έργα ύδατος ύψους 15 δισ. ευρώ έως το 2027.
Ο ρόλος του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ αναγνωρίζεται ως κρίσιμος στην εκπαίδευση αγροτών για τη χρήση «έξυπνων» αρδευτικών συστημάτων και στήριξη βιώσιμων μεθόδων καλλιέργειας. Η παρουσία του ΕΛΓΟ επεκτείνεται σε περιοχές με αυξημένες κλιματικές προκλήσεις.
Ανθεκτικότητα και Πρόβλεψη
Ο Υπουργός τόνισε τη σημασία της χρήσης προηγμένων μοντέλων πρόγνωσης και climate analytics για την αποτελεσματική διαχείριση των ξηρασιών και πλημμυρών. «Το πώς θα διαχειριστούμε το αρδευτικό νερό με την προσδοκία να ελαχιστοποιήσουμε την κατανάλωση χωρίς να θυσιάσουμε την παραγωγή, είναι ένα από τα μεγάλα ζητούμενα της εποχής μας», δήλωσε. Υπογράμμισε, τέλος, ότι η κυβέρνηση έχει την πολιτική βούληση, τα εργαλεία και την ευθύνη να υλοποιήσει το σχέδιο αυτό με τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων.
