Μελλοντικές Μειώσεις Επιτοκίων της ΕΚΤ και οι Επιπτώσεις από την Αμερικανική Δασμολογική Πολιτική

Η ταχεία μείωση των επιτοκίων αναμένεται να είναι μία από τις λίγες θετικές συνέπειες της επιθετικής και απρόβλεπτης δασμολογικής πολιτικής που ακολουθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτή η πολιτική έχει δημιουργήσει σημαντικές προκλήσεις και αβεβαιότητες στην παγκόσμια αγορά, επηρεάζοντας ταυτόχρονα την οικονομία της Ευρώπης.

Προτού γίνουν οι ανακοινώσεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στις 2 Απριλίου σχετικά με τους «ανταποδοτικούς» δασμούς, η απόφαση για μία νέα μείωση επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στη συνεδρίαση της Μεγάλης Πέμπτης, 17 Απριλίου, φαινόταν δύσκολη. Ωστόσο, οι αναλυτές και οι αγορές τώρα δείχνουν ότι η πιθανότητα για μια τέτοια απόφαση έχει αυξηθεί. Αυτή η ενδεχόμενη μείωση θα είναι η έβδομη από τον Ιούνιο του 2024, με το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ να μειώνεται στο 2,25%.

Η νέα αυτή τάξη πραγμάτων στο παγκόσμιο εμπόριο, που προωθεί η Αμερική, έχει αλλάξει τις μακροοικονομικές προοπτικές που καθορίζουν τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής, κυρίως όσον αφορά την ανάπτυξη. Στις αρχές Μαρτίου, η ΕΚΤ προέβλεπε μία αναιμική ανάκαμψη της οικονομίας της Ευρωζώνης της τάξης του 0,9%, βασιζόμενη μόνο στον αντίκτυπο από τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας.

Μετά τις ανακοινώσεις των ανταποδοτικών δασμών ύψους 20% για τις περισσότερες εισαγωγές από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι προοπτικές ανάπτυξης επιδεινώθηκαν, αν και οι δασμοί μειώθηκαν στο 10% για ένα διάστημα 90 ημερών. Ο σκοπός είναι η επίτευξη συμφωνιών μέσω διαπραγματεύσεων, ωστόσο το αποτέλεσμα αυτών δεν είναι βέβαιο. Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να λάβει αντίμετρα αν οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν, αφήνοντας όλες τις επιλογές ανοικτές.

Οι ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ έχουν ήδη επηρεαστεί αρνητικά λόγω των ελάχιστων δασμών 10% και των ειδικών δασμών 25% σε τομείς όπως ο χάλυβας και το αλουμίνιο. Η ευρωπαϊκή επιχειρηματική κοινότητα αντιμετωπίζει πλέον μία ριζικά διαφορετική κατάσταση σε σχέση με το προηγούμενο εμπορικό καθεστώς.

Επιπλέον, η αστάθεια στην εμπορική πολιτική έχει δημιουργήσει προβληματισμούς στο επιχειρηματικό κλίμα, άρα και αναστολή επενδύσεων, μέχρι να υπάρξει σαφήνεια γύρω από τους δασμούς. Ο κίνδυνος επιδείνωσης των ήδη χαμηλών προοπτικών ανάκαμψης στην Ευρώπη είναι ήδη ορατός. Σύμφωνα με αναλυτές που μίλησαν στο Reuters, οι αρνητικές συνέπειες από τους δασμούς πιθανόν να είναι μεγαλύτερες από τις θετικές επιπτώσεις που θα προκύψουν από την αύξηση των δημόσιων δαπανών στη Γερμανία και τις επενδύσεις υποδομής.

Η αναμενόμενη ταχύτερη μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ μπορεί να προσφέρει μια ανακούφιση στην ευρωπαϊκή οικονομία, καθώς ο πληθωρισμός κινείται προς τους καθορισμένους στόχους. Σύμφωνα με την Eurostat, o πληθωρισμός στην Ευρωζώνη μειώθηκε τον Μάρτιο στο 2,2%, με σημαντική μείωση και στον τομέα των υπηρεσιών.

Ο καταιγισμένος αποπληθωρισμός του ευρώ έναντι του δολαρίου κατά το τελευταίο δίμηνο, λόγω της αμερικανικής δασμολογικής πολιτικής, διευκολύνει τη μείωση του πληθωρισμού, σε συνδυασμό με την πτώση στις τιμές του πετρελαίου. Αν και υπάρχει πιθανότητα ο πληθωρισμός να αυξηθεί αν η ΕΕ απαντήσει με δασμούς σε προϊόντα των ΗΠΑ, αυτό δεν αναμένεται πριν από την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.

Συνολικά, η κατάσταση απαιτεί προσεκτική παρακολούθηση, καθώς οι συνέπειες της δασμολογικής πολιτικής και η αντίκτυπή της στις οικονομικές στρατηγικές θα είναι καθοριστικές για την κατεύθυνση της ευρωπαϊκής και παγκόσμιας οικονομίας.