Ανατροπές στην Ενεργειακή Πολιτική: Ο Ρόλος της Ελλάδας στη Μεταφορά Φυσικού Αερίου στην Ουκρανία
Το πλήγμα που προκάλεσαν χθες (20.3.2025) τα ουκρανικά drones στον μετρητικό σταθμό φυσικού αερίου της Σούντζα στη Ρωσία έχει σημαντικές επιπτώσεις στο ενεργειακό τοπίο της περιοχής. Αυτή η εξέλιξη δυσχεραίνει επαρκώς την επιστροφή των ρωσικών προμηθειών μέσω της Ουκρανίας προς την Ευρώπη. Παρά το γεγονός ότι οι ροές είχαν διακοπεί στα τέλη του 2024 και υπήρχε ελπίδα για επαναφορά τους στο μέλλον, η τρέχουσα κατάσταση απαιτεί επαναξιολόγηση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων.
Με τις νέες συνθήκες, είναι αναγκαίο να εξεταστούν εναλλακτικά σενάρια για τη χρήση του δικτύου και των αποθηκευτικών εγκαταστάσεων φυσικού αερίου στην Ουκρανία, ώστε να επωφεληθούν ποσότητες από πηγές εκτός Ρωσίας. Αυτό αποδεικνύει ότι η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης θα εξαρτηθεί από την ικανότητα εξεύρεσης εναλλακτικών δρόμων και πηγών.
Ο Κάθετος Διάδρομος: Μια Στρατηγική Λύση
Η Ελλάδα, στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, συμμετέχει και υποστηρίζει τον Κάθετο Διάδρομο, ο οποίος αποτελεί μια αλυσίδα από αγωγούς και υποδομές που εκτείνεται από την Αλεξανδρούπολη μέχρι την Ουκρανία, με σκοπό την προμήθεια ενέργειας από το νότο προς το βορρά. Στόχος είναι να καλυφθούν οι ανάγκες όχι μόνο των Ουκρανών, αλλά και άλλων εθνών, όπως η Σλοβακία και η Ουγγαρία, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για επιπλέον ενεργειακούς πόρους στην περιοχή.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Politico, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει πλέον πιο ενισχυμένη υποστήριξη στο εν λόγω πρότζεκτ. Πηγές από τις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι το αέριο από την Ελλάδα και την Τουρκία μπορεί να αποθηκευτεί στις μεγάλες εγκαταστάσεις της Ουκρανίας, επιτρέποντας την έγκαιρη προμήθεια στις γύρω αγορές κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Οι επιθυμητές ποσότητες ενδέχεται να φτάσουν έως και 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως, γεγονός που θα προκαλέσει πρόσθετες απαιτήσεις για το τερματικό LNG της Αλεξανδρούπολης και ενδεχομένως τη δημιουργία περισσότερων υποδομών στην Ελλάδα.
Προκλήσεις και Εμπόδια στο Σχέδιο
Ωστόσο, δεν λείπουν και οι προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Ένα από τα πιο σοβαρά ζητήματα είναι οι υπέρογκες χρεώσεις της Ρουμανίας για το αέριο που προέρχεται από το νότο. Οι υψηλές ταρίφες στην πράξη καθιστούν τις ποσότητες αυτές μη ανταγωνιστικές στην αγορά και απαιτούν μείωση για να καταστεί εφικτό το σχέδιο αυτό.
Έμποροι της περιοχής εκτιμούν ότι σε αυτές τις συνθήκες, το αέριο θα πρέπει να επιδοτηθεί, προκειμένου να καταφέρει να εισέλθει στην περιφερειακή αγορά. Παρά τις προκλήσεις, η σημασία του Κάθετου Διαδρόμου αναμένεται να ενισχυθεί στην ατζέντα της Ε.Ε., καθώς οι Βρυξέλλες προσπαθούν να διαμορφώσουν το ενεργειακό μέλλον της Ευρώπης.
Η προοπτική ότι ο Διάδρομος θα μεταφέρει και αμερικανικό αέριο παρέχει πρόσθετο κίνητρο για τις χώρες της Ε.Ε. και ενισχύει την πιθανότητα συνεργασίας μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε. στις σχετικές διαπραγματεύσεις.
