Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενισχύει την ψηφιακή ασφάλεια των παιδιών
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε τη Δευτέρα 14 Ιουλίου 2025 μια φιλόδοξη πρωτοβουλία με σκοπό την προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο, μέσω της δοκιμής μιας νέας εφαρμογής επαλήθευσης ηλικίας σε πέντε κράτη-μέλη: Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Δανία και Ελλάδα. Αυτή η πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο του Νόμου για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (Digital Services Act – DSA), που αποτελεί την πιο συγκεκριμένη δράση της ΕΕ μέχρι σήμερα για τη ρύθμιση διαδικτυακών πλατφορμών, όπως το Instagram και το TikTok, με στόχο την αποτροπή πρόσβασης των ανηλίκων σε επικίνδυνο και επιβλαβές περιεχόμενο.
Ανταπόκριση από Βρυξέλλες: Γιώργος Συριόπουλος
Η νέα εφαρμογή επαλήθευσης ηλικίας χρησιμοποιεί τις τεχνικές προδιαγραφές του ευρωπαϊκού πορτοφολιού ψηφιακής ταυτότητας (eID), το οποίο αναμένεται να εφαρμοστεί πλήρως έως το τέλος του 2026. Ο σκοπός της εφαρμογής είναι να διευκολύνει τους χρήστες στην απόδειξη της ηλικίας τους, π.χ., να αποδεικνύουν ότι είναι άνω των 18 ετών όταν θέλουν να αποκτήσουν πρόσβαση σε περιεχόμενο περιορισμένης ηλικίας. Παράλληλα, η εφαρμογή διασφαλίζει ότι οι χρήστες διατηρούν τον πλήρη έλεγχο των προσωπικών τους δεδομένων, όπως η ακριβής ηλικία ή η ταυτότητά τους. Ο σχεδιασμός της είναι φιλικός προς τον χρήστη και αποσκοπεί στην προστασία της ιδιωτικότητας, θεσπίζοντας έναν «χρυσό κανόνα» για τη διασφάλιση της ηλικίας στο διαδίκτυο.
Η πιλοτική δοκιμή σε Ελλάδα, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία και Δανία παρέχει τη δυνατότητα στις χώρες αυτές να προσαρμόσουν την εφαρμογή στις εθνικές τους ανάγκες, είτε ενσωματώνοντάς την σε υπάρχουσες εφαρμογές είτε διατηρώντας την ως αυτόνομο εργαλείο. Αυτή η πρωτοβουλία έρχεται να απαντήσει στην αυξανόμενη παγκόσμια ανησυχία σχετικά με τον αντίκτυπο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ψυχική υγεία των παιδιών, με χώρες όπως η Αυστραλία να έχουν ήδη απαγορεύσει τη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης για παιδιά κάτω των 16 ετών και πολλές πολιτείες στις ΗΠΑ να έχουν κινηθεί νομικά κατά εταιρειών όπως η Meta.
Ο ρόλος του Νόμου Ψηφιακών Υπηρεσιών
Ο Νόμος Ψηφιακών Υπηρεσιών (DSA), ο οποίος τέθηκε σε πλήρη ισχύ στις 17 Φεβρουαρίου 2024, επιβάλλει στις διαδικτυακές πλατφόρμες, όπως το Instagram και το TikTok, τις οποία εποπτεύουν οι ρυθμιστικές αρχές της ΕΕ, αυστηρότερες υποχρεώσεις για την καταπολέμηση παράνομου περιεχομένου και την προστασία των ανηλίκων. Οι πλατφόρμες αυτές βρίσκονται υπό συνεχή παρακολούθηση για τη συμμόρφωσή τους, με ιδιαίτερη έμφαση στην αποτροπή της έκθεσης παιδιών σε επιβλαβές περιεχόμενο, όπως η πορνογραφία, ο διαδικτυακός εκφοβισμός και ο εθιστικός σχεδιασμός. Παράλληλα, η Επιτροπή έχει δημοσιεύσει κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία των ανηλίκων, οι οποίες περιλαμβάνουν συστάσεις για την καταπολέμηση του εθισμού, του διαδικτυακού εκφοβισμού και της ανεπιθύμητης επαφής με αγνώστους.
Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές, που έχουν διαμορφωθεί μετά από διαβούλευση με 150 εμπειρογνώμονες από διάφορους τομείς, αναμένεται να οριστικοποιηθούν έως το τέλος του καλοκαιριού του 2025. Οι πλατφόρμες που δεν συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις του DSA ενδέχεται να υποστούν κυρώσεις, όπως αποδείχθηκε στην περίπτωση του TikTok, όπου το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων διέταξε την εξάλειψη αθέμιτων πρακτικών σχεδιασμού που παραβίαζαν την ιδιωτικότητα των παιδιών ηλικίας 13-17 ετών.
Η πρωτοβουλία του Kids Wallet στην Ελλάδα
Στο πλαίσιο του πιλοτικού προγράμματος, η Ελλάδα προβάλλει το δικό της σύστημα ψηφιακής ταυτοποίησης για ανηλίκους, το Kids Wallet. Αυτή η πρωτοβουλία, που αναπτύχθηκε από τη χώρα μας, έχει προταθεί ως στοιχείο-βάση για το ευρωπαϊκό σύστημα επαλήθευσης ηλικίας. Το Kids Wallet σκοπεύει να προσφέρει έναν ασφαλή και φιλικό προς τον χρήστη μηχανισμό επαλήθευσης ηλικίας, υποστηρίζοντας παράλληλα λειτουργίες γονικού ελέγχου και περιορισμούς στη χρήση συγκεκριμένων εφαρμογών από παιδιά.
Η Ελλάδα, μαζί με τη Γαλλία και την Ισπανία, έχει ηγηθεί της προσπάθειας για τη θέσπιση ενός ενιαίου ευρωπαϊκού συστήματος επαλήθευσης ηλικίας, και έχει προτείνει την καθιέρωση «ψηφιακής ενηλικίωσης» για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προωθώντας την απαγόρευση χρήσης τους για παιδιά κάτω των 15 ετών. Το Kids Wallet εντάσσεται σε αυτή τη φιλόδοξη στρατηγική, η οποία θεωρείται από τις πιο προηγμένες παγκοσμίως για την ψηφιακή προστασία των ανηλίκων.
Η σημασία της προστασίας των παιδιών στο διαδίκτυο
Η πρωτοβουλία της ΕΕ έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς η παγκόσμια κοινότητα αναζητά λύσεις για να περιορίσει τις αρνητικές επιπτώσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στα παιδιά. Η Αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Χένα Βίρκουνεν, τονίζει τη σημασία της διασφάλισης της ασφάλειας των νέων μας στο διαδίκτυο, αναφερόμενη στην υποχρέωση των πλατφορμών να σταματήσουν πρακτικές που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των παιδιών.
