Παγκόσμια Επιβράδυνση του Εμβολιασμού των Παιδιών: Μια Σοβαρή Απειλή για Ζωές
Ο εμβολιασμός των παιδιών για επικίνδυνες ασθένειες δείχνει να επιβραδύνεται παγκοσμίως εξαιτίας των οικονομικών ανισοτήτων, της κρίσης που προκάλεσε η πανδημία Covid και της παραπληροφόρησης σχετικά με τα εμβόλια. Αυτή η αρνητική τάση θέτει σε κίνδυνο εκατομμύρια παιδιά, όπως προειδοποιεί μια νέα έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα.
Η έκθεση αυτή, μια συνολική επισκόπηση του παιδικού εμβολιασμού από το 1980 έως το 2023, δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet και παρέχει ενοποιημένες εκτιμήσεις για 204 χώρες και εδάφη. Δημοσιεύεται ενόψει μιας διάσκεψης δωρητών για τη Συμμαχία Εμβολίων (Gavi), η οποία διεξάγεται σήμερα στις Βρυξέλλες.
Στην τελευταία πεντηκονταετία, έχουν επιτευχθεί σημαντικά επιτεύγματα στον τομέα του εμβολιασμού. Το βασικό πρόγραμμα ανοσοποίησης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) έχει σώσει αναρίθμητες ζωές, υπολογίζεται ότι περίπου 154 εκατομμύρια παιδιά έχουν προστατευτεί μέσω εμβολίων. Ειδικότερα, η εμβολιαστική κάλυψη κατά παθήσεων όπως η διφθερίτιδα, ο τέτανος, ο κοκκύτης, η ιλαρά, η πολιομυελίτιδα και η φυματίωση υπερδιπλασιάστηκε παγκοσμίως από το 1980 έως το 2023, σύμφωνα με τους επιστήμονες.
Ωστόσο, αυτή η πρόοδος κρύβει σημαντικές προκλήσεις και δυσανάλογες ανισότητες, όπως σημειώνει το επιστημονικό περιοδικό. Ο εμβολιασμός κατά της ιλαράς, για παράδειγμα, μειώθηκε σε σχεδόν τις μισές χώρες μεταξύ 2010 και 2019, κυρίως στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική. Παράλληλα, το ποσοστό των παιδιών που λαμβάνουν τουλάχιστον μία δόση εμβολίου κατά της διφθερίτιδας, του τετάνου, του κοκκύτη, της ιλαράς, της πολιομυελίτιδας ή της φυματίωσης μειώθηκε δραματικά στις περισσότερες πλούσιες χώρες.
Η πανδημία της Covid-19 επιδείνωσε αυτές τις δυσκολίες. Από το 2020 έως το 2023, σχεδόν 13 εκατομμύρια παιδιά δεν έλαβαν ούτε μία δόση εμβολίου, ενώ περίπου 15,6 εκατομμύρια παιδιά δεν ολοκλήρωσαν τις τρεις πλήρεις δόσεις εμβολίων που απαιτούνται κατά της διφθερίτιδας, του τετάνου και του κοκκύτη ή της ιλαράς. Οι ανισότητες παραμένουν ανεξέλεγκτες, κυρίως εις βάρος των φτωχότερων χωρών. Το 2023, περισσότερα από τα μισά από τα 15,7 εκατομμύρια ανεμβολίαστα παιδιά στον κόσμο ζούσαν σε μόλις οκτώ χώρες, κυρίως στην υποσαχάρια Αφρική και τη Νότια Ασία.
«Η τακτική εμβολιασμός στην παιδική ηλικία είναι μία από τις πιο αποτελεσματικές και οικονομικά βιώσιμες παρεμβάσεις δημόσιας υγείας», δήλωσε ο Τζόναθαν Μόσερ, βασικός συντάκτης της μελέτης και μέλος του Ινστιτούτου Μετρήσεων και Αξιολόγησης Υγείας των ΗΠΑ (IHME). Ωστόσο, οι συνεχιζόμενες παγκόσμιες ανισότητες, οι προκλήσεις της πανδημίας Covid και η αυξανόμενη παραπληροφόρηση σχετικά με τα εμβόλια έχουν οδηγήσει σε υποχώρηση της προόδου στον εμβολιασμό, όπως επισημαίνει.
Στους παράγοντες αυτούς προστίθενται “ένας ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός εκτοπισμένων και οι αυξανόμενες ανισότητες που οφείλονται σε ένοπλες συγκρούσεις, πολιτική αστάθεια, οικονομική αβεβαιότητα και κλιματικές κρίσεις”, επισημαίνει η Έμιλι Χέουζερ, συντάκτρια της έρευνας και ερευνήτρια στο IHME.
Προβλέπεται ότι τα κρούσματα ασθενειών που μπορούν να προληφθούν μέσω εμβολιασμού θα συνεχίσουν να αυξάνονται παγκοσμίως, θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο ζωές και επιφέροντας υψηλό κόστος για τις χώρες που πλήττονται. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση καταγράφηκαν σχεδόν δέκα φορές περισσότερα κρούσματα ιλαράς το 2024 σε σύγκριση με το 2023, και οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεπέρασαν τα 1.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα τον προηγούμενο μήνα, αριθμός ήδη μεγαλύτερος από το σύνολο του 2024. Επιπλέον, αυξανόμενα κρούσματα πολιομυελίτιδας αναφέρονται στο Πακιστάν και το Αφγανιστάν, με επιδημία να πλήττει την Παπούα Νέα Γουινέα.
Οι εξελίξεις αυτές θέτουν σε κίνδυνο την ικανότητα του ΠΟΥ να επιτύχει τους παγκόσμιους στόχους ανοσοποίησης για το 2030, στους οποίους περιλαμβάνεται η παροχή των απαραίτητων εμβολίων σε τουλάχιστον το 90% των παιδιών και εφήβων. Ο ΠΟΥ στοχεύει επίσης στη μείωση στο μισό του αριθμού των παιδιών κάτω του ενός έτους που δεν έχουν λάβει ούτε μία δόση εμβολίου για τη διφθερίτιδα, τον τέτανο και τον κοκκύτη σε σύγκριση με το 2019. Ωστόσο, μόνο 18 χώρες έχουν επιτύχει μέχρι στιγμής αυτόν τον στόχο, σύμφωνα με την έκθεση που χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Γκέιτς και τη Gavi.
Η παγκόσμια κοινότητα υγείας έχει επίσης πληγεί από τη διακοπή χρηματοδότησης διεθνών προγραμμάτων βοήθειας από τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ. «Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, ο αριθμός των παιδιών που πεθαίνουν παγκοσμίως είναι πιθανό να αυξηθεί φέτος, αντί να μειωθεί», δήλωσε ο Μπιλ Γκέιτς σε δήλωσή του. «Πρόκειται για μια τραγωδία», πρόσθεσε, υποσχόμενος να προσφέρει 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια στη Gavi, ενώ το ίδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς συνεχίζει να υποστηρίζει την χρηματοδότηση του ΠΟΥ και της πάλης κατά της πολιομυελίτιδας.
