Επιτροπή Μέτρων Εμπορικής Άμυνας: Κρίσιμη ψηφοφορία για τους Αμερικανικούς Δασμούς
Σήμερα, 9 Απριλίου 2025, η Επιτροπή Μέτρων Εμπορικής Άμυνας (TDIC) καλείται να ψηφίσει σχετικά με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που αφορά την επιβολή μέτρων ως αντίκτυπος στους πρόσφατους εισαγωγικούς δασμούς που επιβλήθηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Η TDIC είναι ένας καθοριστικός μηχανισμός για την προστασία της ευρωπαϊκής οικονομίας από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές και πιέσεις από τρίτες χώρες. Η επιτροπή αποτελείται από εκπροσώπους των 27 κρατών μελών της ΕΕ, πολλές φορές από τα εθνικά υπουργεία εμπορίου ή μόνιμους αντιπροσώπους στις Βρυξέλλες.
Δομή και Λειτουργία της TDIC
Η TDIC λειτουργεί υπό την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία αναλαμβάνει την ευθύνη της πρότασης μέτρων και της καθοδήγησης της διαδικασίας. Ο κύριος ρόλος της είναι να εξετάζει και να εγκρίνει ή να απορρίψει προτάσεις για εμπορικά αμυντικά μέτρα, τα οποία περιλαμβάνουν δασμούς αντιντάμπινγκ, αντισταθμιστικούς δασμούς και μέτρα διασφάλισης, με στόχο την προστασία των ευρωπαϊκών βιομηχανιών. Η διαδικασία ακολουθεί το πλαίσιο της «κομιτολογίας» της ΕΕ.
Όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μέτρα, όπως συμβαίνει στην παρούσα περίπτωση που σχετίζεται με τους δασμούς των ΗΠΑ, η TDIC καλείται να δώσει τη γνώμη της. Η ψηφοφορία γίνεται με ειδική πλειοψηφία, απαιτώντας την υποστήριξη τουλάχιστον 55% των κρατών μελών (15 από τα 27), που εκπροσωπούν το 65% του πληθυσμού της ΕΕ. Αν λάβει θετική γνώμη, η Επιτροπή μπορεί να προχωρήσει στην υιοθέτηση των μέτρων. Αν προκύψει αδιέξοδο ή αρνητική γνώμη, η πρόταση μπορεί να παραπεμφθεί σε επιτροπή έφεσης για περαιτέρω εξέταση.
Η TDIC έχει έναν ευρύτερο ρόλο, καθώς εξετάζει και τη συμμόρφωση με τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), ελέγχοντας αν τα προτεινόμενα μέτρα εξυπηρετούν το γενικό καλό της ΕΕ και όχι αποκλειστικά συμφέροντα συγκεκριμένων βιομηχανιών. Αυτό περιλαμβάνει την εξισορρόπηση προσπαθειών που αφορούν παραγωγούς, εισαγωγείς και καταναλωτές.
Σημερινή Ψηφοφορία και τα Προτεινόμενα Μέτρα
Η σημερινή συνεδρίαση της TDIC έχει σημείο αναφοράς τους πρόσφατους δασμούς που επέβαλαν οι ΗΠΑ σε ευρωπαϊκά προϊόντα, όπως χαλύβδινες και αλουμινένιες εισαγωγές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κρίνει αυτούς τους δασμούς ως άδικους και παράνομους σύμφωνα με τους κανόνες του ΠΟΕ και προτείνει αντίμετρα, με δασμούς της τάξεως του 25% σε επιλεγμένα αμερικανικά προϊόντα.
Η πρόταση, που παρουσιάστηκε την Δευτέρα 7 Απριλίου 2025, περιλαμβάνει μια ποικιλία αγαθών. Ωστόσο, ορισμένα προϊόντα, όπως το μπέρμπον, το κρασί και τα γαλακτοκομικά, έχουν αποκλειστεί κατόπιν πιέσεων από κράτη μέλη και απειλών για αντίποινα από τις ΗΠΑ. Η ψηφοφορία της TDIC θα καθορίσει εάν τα αντίμετρα θα εφαρμοστούν, με τα μέτρα να τίθενται σε ισχύ σε δύο φάσεις: ένα μέρος των μέτρων στις 15 Απριλίου και το υπόλοιπο έναν μήνα αργότερα.
Η συνεδρίαση μπορεί να διαρκέσει για πολλές ώρες σε περίπτωση που δεν υπάρξει γρήγορη συναίνεση. Υπάρχει έντονη ποικιλία στα εθνικά εμπορικά συμφέροντα που περιπλέκει την κατάσταση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προγραμματίζει μια «ήπια και αναλογική» προσέγγιση, με σκοπό να διατηρηθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας με τις ΗΠΑ, προκειμένου να αποφευχθεί μια κλιμάκωση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε εμπορικό πόλεμο.
Σημασία της Σημερινής Απόφασης
Η απόφαση της TDIC δεν έχει μονάχα τεχνικές συνέπειες, αλλά ευρύτερους αντίκτυπους στην ενότητα της ΕΕ έναντι εξωτερικών πιέσεων. Πρώτον, μια ενιαία στάση μπορεί να υποχρεώσει τις ΗΠΑ να επανεξετάσουν τους δασμούς τους, ενώ μια διχασμένη απόφαση μπορεί να ερμηνευθεί ως αδυναμία. Δεύτερον, οι συνέπειες αυτή της απόφασης επηρεάζουν άμεσα την ευρωπαϊκή οικονομία: οι διαφοροποιήσεις των δασμών μπορούν να προστατεύσουν τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες, ωστόσο ίσως αυξήσουν τα κόστη για τους καταναλωτές και να πλήξουν τις εξαγωγικές επιχειρήσεις που εξαρτώνται από την αμερικανική αγορά.
Η σημερινή ψηφοφορία αποτελεί μια δοκιμασία της ικανότητας της ΕΕ να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της στον σύγχρονο κόσμο, όπου οι εμπορικές εντάσεις είναι αυξανόμενες. Σε αυτή την κρίσιμη στιγμή της παγκοσμιοποίησης, η TDIC καλείται να επιτύχει μια ισορροπία μεταξύ αποφασιστικότητας και διπλωματίας, με στόχο την αποτελεσματική προστασία της ευρωπαϊκής οικονομίας χωρίς να προκληθεί επιδείνωση της κατάστασης.
