Εύη Νομικού στo ΕΡΤΝews: «Δεν έχουμε ενδείξεις για έκρηξη στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπου»

Στις εξελίξεις στην περιοχή της Σαντορίνης με τις συνεχείς σεισμικές δονήσεις, αναφέρθηκε η Εύη Νομικού, καθηγήτρια Γεωλογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, μιλώντας στo ΕΡΤΝews και την εκπομπή UPDATE (Σ. Χριστοφιλέα).

Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά: «Προσπαθούμε εμείς οι επιστήμονες να μιλήσουμε και να εξηγήσουμε τα γεωλογικά φαινόμενα, αλλά ο απλός κόσμος το μόνο που σκέφτεται είναι ότι αν μιλήσουμε για ηφαιστειακή δραστηριότητα απευθείας συνδέεται με ηφαιστειακή έκρηξη.

Να ξεκαθαρίσουμε λίγο για να καταλάβει κι ο κόσμος για να μην μπερδεύεται. Βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή σε έναν χώρο που έχουμε ξαναπεί ότι είναι πάρα πολύ ενεργός. Αυτός ο χώρος έχει μία ιδιαιτερότητα. Έχει ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο που είναι το υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπου, αλλά έχει και πολλές ενεργές ρηξιγενείς ζώνες πολύ δίπλα στο Κολούμπο. Άρα όταν ξεκίνησε αυτή η σεισμική δραστηριότητα προσπαθούσαμε με την βοήθεια των σεισμολόγων να καταλάβουμε που είναι τα επίκεντρα.

Βορειοανατολικά του Κολούμπο βρίσκονται 25 υποθαλάσσια ηφαιστειακοί δόμοι, οι οποίοι είναι ανενεργοί.
Δηλαδή σημαίνει ότι δεν βγάζουν αέρια. Αυτό σημαίνει ένα ανενεργό ηφαίστειο, ενώ ο Κολούμπος στα 500 μέτρα ακριβώς έχει υδροθερμικές καμινάδες, οι οποίες βγαίνουν πολλά αέρια. Βλέπετε επίσης σε μια απότομη μορφολογία του υποθαλάσσιου πυθμένα. Αυτές είναι οι μεγάλες εξωγενείς ζώνες, οι οποίες αποδεικνύουν τον καθρέφτη που λέμε του ρήγματος. Τι σημαίνει αυτό;

Σημαίνει ότι αυτά τα ρήγματα ενεργοποιούνται, μετακινείται ο υποθαλάσσιος πυθμένας και έχουμε σεισμό.
Αυτή τη στιγμή λοιπόν, έχει δραστηριοποιηθεί όλος ο χώρος γύρω από την Άνυδρο, ο οποίος πραγματικά περιλαμβάνει δύο πολύ μεγάλες ενεργείς ρηξιγενείς ζώνες. Το ρήγμα της Ανύδρου στα δυτικά και αντίστοιχα το ρήγμα Σαντορίνης – Αμοργού ανατολικά και πολύ κοντά το ρήγμα της Αμοργού. Άρα δηλαδή περιβάλλεται από μεγάλες ρηξηγενείς ζώνες».

«Η κίνηση του μάγματος δεν σημαίνει ότι θα επιφέρει μία ηφαιστειακή έκρηξη»

Ακολούθως η κ. Νομικού επισήμανε πως: «Εκτός όμως από αυτά τα ρήγματα που βλέπετε, τους καθρέφτες υπάρχουν, έχουμε κάνει πάρα πολλά γεωφυσικά προφίλ, τα οποία έχουμε βρει ακριβώς σε αυτό το άνοιγμα, αυτό ουσιαστικά το ανέβασμα της Ανύδρου. Μέσα στα ιζήματα λοιπόν υπάρχουν θαμμένα ρήγματα. Ρήγματα λοιπόν που είναι μικρότερα σε μήκος και ενεργοποιούνται λόγω του ότι σε όλη αυτή την περιοχή ξέρουμε ότι είναι ένας ηφαιστειακός χώρος, πολύ βαθιά, υπάρχει ένας μεγάλος μαγματικός θάλαμος. Μιλάμε για μία μαγματική διεργασία, που το μάγμα είναι διάπυρο υλικό που βρίσκεται πάντοτε κάτω από ηφαίστεια.

Γι’ αυτό λοιπόν, πάντοτε είπαμε ότι προσέχουμε την ηφαιστειότητα με την τεκτονική. Δεν σημαίνει ότι η ενεργοποίηση ουσιαστικά μάλλον η κίνηση του μάγματος στα έγκατα της Γης μπορούν να φέρουν να επιφέρει μία ηφαιστειακή έκρηξη.
Για να γίνει αυτό θα πρέπει να εξετάσουμε πάρα πολλά δεδομένα. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν, εξετάζουμε σενάρια, ξέρετε αυτά τα σενάρια εμείς οι επιστήμονες τα συζητάμε σε επιστημονικές δημοσιεύσεις.

Δεν τα συζητάμε μπροστά στον κόσμο γιατί ο κόσμος δεν κατανοεί ότι άλλο μαθηματική διεργασία κι άλλο ηφαιστειακή έκρηξη. Να δώσουμε ένα παράδειγμα για να καταλάβει ο κόσμος. Το 2011 και το 2012 υπήρχε πάλι κίνηση του μάγματος κάτω από το ηφαίστειο της Σαντορίνης. Το μάγμα όμως δεν έφτασε στην επιφάνεια και ενώ είχαμε 14 μήνες σεισμούς δεν είχαμε ηφαιστειακή έκρηξη.

Κάτι αντίστοιχο μπορεί να συμβαίνει και στον υποθαλάσσιο χώρο, σε μια περιοχή βέβαια που είναι πολύ πιο πολύπλοκη.
Έχουμε μεγαλύτερες ρηξηγενείς ζώνες. Υπάρχουν μαθηματικές διεργασίες, βαθιά κινείται, πάντα κινείται το μάγμα.
Έχουμε πολλούς σεισμούς. Αυτοί οι σεισμοί δεν μπορεί και να μην οδηγήσουν, ξέρετε τα σενάρια που λέγαμε σε μια ηφαιστειακή έκρηξη δεν έχουμε ενδείξεις για έκρηξη στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπου, που αυτό φοβούνται οι περισσότεροι».

«Το σύστημα των ρηγμάτων είναι ενεργοποιημένο»

Η κ. Νομικού συνέχισε λέγοντας πως: «Πρώτα είχαμε τα επίκεντρα ανατολικά της Σαντορίνης, μετά τα επίκεντρα πήγαιναν πολύ κοντά στην Άνυδρο. Μέχρι εχθές ήμασταν πολύ κοντά στο μεγάλο ρήγμα της Αμοργού. Σήμερα όλοι οι σεισμοί εντοπίζονται ξανά γύρω από την περιοχή της Ανύδρου. Που σημαίνει λοιπόν, αυτά τα ρήγματα, το σύστημα των ρηγμάτων είναι ενεργοποιημένο.

Όμως όλα αυτά τα ρήγματα μέχρι στιγμής έχουν ένα τέτοιο μήκος, το οποίο αυτό που είπαν και οι σεισμολόγοι δεν μπορεί να επιφέρει ένα σεισμό μεγαλύτερο από 6 Ρίχτερ. Εάν τυχόν βρεθούν τα επίκεντρα σε έναν άλλο σεισμογενή χώρο, όπως είναι το ρήγμα της Αμοργού, τότε μπορούμε να συζητήσουμε με διαφορετική άποψη ότι ναι, είναι ενεργοποιημένο το ρήγμα της Αμοργού αυτή τη στιγμή είναι γύρω από το ρήγμα, από τα ρήγματα της Ανύδρου και μέσα από τα ρήγματα τα οποία είναι θαμμένα.

Είμαστε ευτυχείς που έχουν γίνει πολλές ωκεανογραφίας αποστολές, έχουν μαζευτεί γεωφυσικά προφίλ και είμαστε ευτυχείς επίσης ότι βγαίνει το ωκεανογραφικό “Αιγαίο”, το ελληνικό, το δικό μας, λόγω του ότι εμείς σαν υποθαλάσσιο παρατηρητήριο του Κολούμπου χρησιμοποιούσαμε το ελληνικό σκάφος στο Αιγαίο και το ελληνικό σκάφος το “Φιλία” για να κάνουμε τις μετρήσεις μας.

Σταμάτησε λοιπόν κάποια χρηματοδότηση, δεν μπορέσαμε να ουσιαστικά να χρησιμοποιήσουμε το ωκεανογραφικό Αιγαίο και το Φιλία. Έχουμε εγκαταστήσει όργανα μέσα στο Κολούμπο και δεν έχουμε τη δυνατότητα να πάρουμε αυτά τα όργανα έτσι ώστε να δούμε τις καταγραφές.

Είμαστε πάρα πολύ χαρούμενοι που πραγματικά το ωκεανογραφικό, το “Αιγαίο”, το δικό μας, βγαίνει ξανά για αποστολές και θα συλλεχθούν επιπρόσθετα στοιχεία, για να τα συγκρίνουμε. Οι επιστήμονες πρέπει να είναι όλοι ενωμένοι. Δεν πρέπει να εμφανίζεται αυτή η εικόνα ότι ο ένας τσακώνεται με τον άλλον. Πρέπει αυτό το περίεργο φαινόμενο, πρέπει να το εξετάσουμε όλοι μαζί και να συλλέξουμε όσο το δυνατόν περισσότερα δεδομένα».

ERT