Η ηχορύπανση και οι επιπτώσεις της στην υγεία στην Ευρώπη
Σύμφωνα με νέα στοιχεία από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, περισσότεροι από 110 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη είναι εκτεθειμένοι σε δηλητηριώδη επίπεδα ηχορύπανσης. Αυτή η κατάσταση έχει σοβαρές συνέπειες για την υγεία, καθώς το άγχος και οι διαταραχές ύπνου που προκαλούνται από τον θόρυβο οδηγούν σε περίπου 66.000 πρόωρους θανάτους ετησίως. Επιπλέον, παρατηρούνται πολλές περιπτώσεις καρδιοαγγειακών παθήσεων, διαβήτη και κατάθλιψης που συνδέονται με τη συνεχή έκθεση σε υψηλά επίπεδα θορύβου.
Η ηχορύπανση επηρεάζει το 20% του πληθυσμού στην Ευρώπη, με κύριες πηγές τον θόρυβο της οδικής κυκλοφορίας, των τρένων και των αεροπλάνων. Σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, το ποσοστό αυτό αγγίζει το 40%, στοιχείο που αναδεικνύει το εύρος του προβλήματος.
Επιπλέον, μακροχρόνια υψηλή ενόχληση επηρεάζει περισσότερο από 17 εκατομμύρια ανθρώπους, ενώ κοντά σε 5 εκατομμύρια παλεύουν με σοβαρές διαταραχές ύπνου. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι 15 εκατομμύρια παιδιά ζουν σε περιοχές με επιβλαβή επίπεδα ηχορύπανσης. Η έρευνα υποδεικνύει ότι οι επιπτώσεις στην υγεία μπορεί να είναι πιο σοβαρές ακόμα και από αυτές του παθητικού καπνίσματος ή της έκθεσης σε μόλυβδο, με το συνολικό ετήσιο κόστος για την οικονομία να ανέρχεται σχεδόν στα 100 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σοβαρές οι συνέπειες της ηχορύπανσης
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών, η πραγματική επίδραση του θορύβου στην υγεία πιθανόν να είναι ακόμη πιο έντονη. Χρησιμοποιώντας τα αυστηρότερα όρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, υπολογίζεται ότι 150 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ευρώπη εκτίθενται σε επικίνδυνα επίπεδα θορύβου. Η ΕΕ έχει θέσει στόχο να μειώσει κατά 30% έως το 2030 την έκθεση των πολιτών σε χρόνια ηχορύπανση, αλλά απαιτούνται περαιτέρω μέτρα για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος.
Η Δρ. Εουλάλια Πέρις από τον ΕΟΠ εξηγεί ότι «η ηχορύπανση προκαλεί στο σώμα μας μια συνεχή κατάσταση ‘μάχης ή φυγής’, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονές και οξειδωτικό στρες. Αυτές οι επιδράσεις αυξάνουν με την πάροδο του χρόνου τον κίνδυνο καρδιοπαθειών, διαβήτη, εγκεφαλικών επεισοδίων, παχυσαρκίας, γνωστικών δυσλειτουργιών στα παιδιά και ψυχικών νοσημάτων».
Προτάσεις για την αντιμετώπιση της ηχορύπανσης
Η πρόσφατη έκθεση του ΕΟΠ βασίζεται σε δεδομένα που υπέβαλαν οι διάφορες χώρες του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι ότι 92 εκατομμύρια πολίτες εκτίθενται σε επιβλαβή επίπεδα θορύβου από την οδική κυκλοφορία. Ενδεικτικά, 18 εκατομμύρια εκτίθενται σε θόρυβο από τρένα και 2,6 εκατομμύρια από αεροπλάνα, με ετήσιες συνέπειες που υπολογίζονται σε 66.000 πρόωρους θανάτους.
Παρά την ελαφριά μείωση της ηχορύπανσης κατά 3% την πενταετία 2017-2022, υπάρχει επείγουσα ανάγκη για την εφαρμογή μέτρων όπως είναι η μείωση των ορίων ταχύτητας στις πόλεις, η χρήση ελαστικών χαμηλού θορύβου και η ενίσχυση των δημόσιων μεταφορών, της πεζής μετακίνησης και της ποδηλασίας. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η απλή αντικατάσταση συμβατικών αυτοκινήτων με ηλεκτρικά δεν θα έχει την επιθυμητή επίδραση καθώς, στις υψηλές ταχύτητες, ο θόρυβος προέρχεται κυρίως από τη τριβή των ελαστικών με το δρόμο.
Η ηχορύπανση από τα τρένα μπορεί να περιοριστεί με καλύτερη συντήρηση των συρμών και των σιδηροδρόμων, ενώ οι αρμόδιοι πρέπει να εξετάσουν τρόπους βελτιστοποίησης των απογειώσεων-προσγειώσεων και την εισαγωγή πιο αθόρυβων αεροσκαφών.
Η εκτελεστική διευθύντρια του ΕΟΠ, Λίνα Ύλα-Μόνονεν, τονίζει ότι η ηχορύπανση συχνά παραβλέπεται, καθώς θεωρείται ως μια απλή ενόχληση της καθημερινότητας. Ωστόσο, οι μακροχρόνιες επιπτώσεις της στην υγεία και το περιβάλλον είναι εκτενείς και σημαντικές, με τα παιδιά να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα. Το ζήτημα αυτό απαιτεί άμεση αντιμετώπιση από όλες τις χώρες.
