Η «Δήλωση Bethesda» και η Κρίση στα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ

Πάνω από 90 διακεκριμένοι ερευνητές, ηγέτες επιστημονικών επιτροπών και υψηλά ιστάμενα στελέχη των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας (NIH) των Ηνωμένων Πολιτειών, υπογράφουν μια σπάνια δημόσια δήλωση διαμαρτυρίας, γνωστή ως «Δήλωση Bethesda». Η δήλωση αυτή καταγγέλλει τις δραστικές περικοπές στη δημόσια χρηματοδότηση της υγειονομικής έρευνας, οι οποίες έχουν επιβληθεί από την κυβέρνηση Τραμπ.

Η «Δήλωση Bethesda» έρχεται σε μια περίοδο που τα NIH βρίσκονται σε κατάσταση αναστάτωσης, με περισσότερες από 2.100 ερευνητικές επιχορηγήσεις, αξίας άνω των 12 δισεκατομμυρίων δολαρίων, να έχουν διακοπεί ή απορριφθεί σε διάστημα λίγων μηνών. Σύμφωνα με πληροφορίες από ερευνητές του NIH, οι επιπτώσεις της διακοπής αυτών των μελετών επηρεάζουν όχι μόνο την έρευνα αλλά και την υγειονομική φροντίδα χιλιάδων ασθενών που συμμετείχαν σε κλινικές δοκιμές. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η ξαφνική λήξη ενός ερευνητικού προγράμματος για τη φυματίωση στην Αϊτή, το οποίο άφησε τους ασθενείς χωρίς πρόσβαση σε σωτήρια φάρμακα.

Οι επιστήμονες καταγγέλλουν ότι οι αποφάσεις αυτές δεν βασίζονται σε επιστημονικά κριτήρια, αλλά προκύπτουν από πολιτικές σκοπιμότητες, δημιουργώντας ένα «κλίμα φόβου και φίμωσης» που απειλεί την ακεραιότητα της αμερικανικής επιστημονικής κοινότητας.

Περισσότερο από μια Δήλωση

Η «Δήλωση Bethesda» απευθύνεται προσωπικά στον νέο διευθυντή του NIH, Τζέι Μπατατσάρια, ο οποίος είναι γνωστός για τις αμφιλεγόμενες θέσεις του υπέρ της «επιστημονικής διαφωνίας» και για την υπογραφή του στη «Διακήρυξη του Γκρέιτ Μπάρινγκτον» το 2020. Παρόλο που η δήλωση δεν έχει τον επίσημο τίτλο κυβερνητικής πολιτικής, υποστηρίζεται από ερευνητές όλων των επιπέδων, από επικεφαλής ινστιτούτων μέχρι ανώνυμους υπαλλήλους που φοβούνται αντίποινα. Πάνω από 250 επιπλέον εργαζόμενοι στα NIH συνυπογράφουν τη δήλωση ανώνυμα, επισημαίνοντας τη σημασία της ενότητας απέναντι σε πολιτικές που υπονομεύουν την ανεξαρτησία της επιστημονικής διαδικασίας.

Η πρόεδρος της επιτροπής για την έρευνα κατά του καρκίνου, Σάρα Κόμπριν, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η ελπίδα για καινοτομία μετατράπηκε σε αγώνα επιβίωσης για την ίδια την ύπαρξη των ερευνών». Παράλληλα, τονίζεται η οικονομική σπατάλη που προκύπτει από την πρόωρη διακοπή πολλών σπουδαίων ερευνών, οι οποίες βρίσκονταν κοντά στην ολοκλήρωσή τους, ακυρώνοντας πολύχρονες και πολυδάπανες επενδύσεις.

Οι Πολιτικές και οι Επιπτώσεις

Η κυβέρνηση Τραμπ, μέσω ενός νέου πλαισίου επιλεξιμότητας που αναλύει δείκτες «υπερβολικής παραμονής» μεταναστών ή «ελλιπούς ελέγχου εγγράφων» από τρίτες χώρες, προχώρησε σε δραστικές μειώσεις στη χρηματοδότηση της έρευνας, επικαλούμενη λόγους εθνικής ασφάλειας. Ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα αντεπιτίθεται, ισχυριζόμενη ότι πρόκειται για προφάσεις που κρύβουν μια βαθύτερη ιδεολογικής σύγκρουση σχετικά με τον ρόλο της επιστήμης στην κοινωνία και τη σχέση της με το κράτος.

Η «Δήλωση Bethesda» είναι η πιο συντονισμένη και τολμηρή αντίδραση που έχει δοθεί από τον επιστημονικό κόσμο του NIH εδώ και δεκαετίες. Αυτή η ενέργεια όχι μόνο αποσκοπεί στη μείωση των περικοπών, αλλά και στην υπεράσπιση της επιστημονικής ανεξαρτησίας, της δημόσιας υγείας και της διαφάνειας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Καθώς η κυβέρνηση συνεχίζει να προχωρά σε ριζικές αναδιαρθρώσεις του πλαισίου χρηματοδότησης των επιστημονικών ερευνών, η σύγκρουση μεταξύ της πολιτικής ηγεσίας και της επιστημονικής κοινότητας φαίνεται ότι θα κλιμακωθεί, με απρόβλεπτες συνέπειες τόσο για την αμερικανική ερευνητική κοινότητα όσο και για τον διεθνή επιστημονικό χώρο.