Εγγραφή των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO
Η πρόσφατη εγγραφή των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, η οποία ανακοινώθηκε κατά τη διάρκεια των εργασιών της 47ης Συνόδου της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς, καθορίζει ένα σημαντικό ορόσημο για τη χώρα μας. Αυτή η αναγνώριση προσφέρει διεθνή επιβεβαίωση της σπουδαιότητας και της παγκόσμιας πολιτιστικής αξίας των έξι εξαιρετικά σημαντικών αρχαιολογικών χώρων της Κρήτης, που περιλαμβάνουν την Κνωσό, τη Φαιστό, τα Μάλια, τη Ζάκρο, τη Ζωμίνθο και την Κυδωνία. Αυτοί οι χώροι συνθέτουν τη σειριακή υποψηφιότητα που αναγνωρίστηκε από την UNESCO.
Η εγγραφή αυτή επιβεβαιώνει τη δέσμευση της Ελλάδας να διατηρεί και να προστατεύει τις πολιτιστικές αξίες αυτών των εντυπωσιακών μνημείων. Η προσπάθεια αυτή είναι καρπός μιας συνεχούς και σκληρής εργασίας των στελεχών και υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού, που συνεργάστηκαν εποικοδομητικά με την Περιφέρεια Κρήτης και άλλους αρμόδιους φορείς προκειμένου να προετοιμάσουν έναν ολοκληρωμένο φάκελο υποψηφιότητας.
Η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς, βασιζόμενη στην αξιολόγηση του συμβουλευτικού οργάνου της, ICOMOS, αναγνώρισε την Εξέχουσα Οικουμενική Αξία των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων, καθώς και την αυθεντικότητα και ακεραιότητά τους, στοιχεία κρίσιμης σημασίας για την εγγραφή τους στον Κατάλογο. Παράλληλα, το ισχυρό πλαίσιο προστασίας και το ολοκληρωμένο Σχέδιο Διαχείρισης ενισχύουν αυτή την απόφαση.
Η δήλωση της Υπουργού Πολιτισμού
Η Υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, κατά την ανακοίνωση της εγγραφής, δήλωσε:
«Σήμερα είναι μια μέρα ορόσημο για την πατρίδα μας, για τον ελληνικό λαό, για την Κρήτη και για την πολιτιστική μας κληρονομιά. Με την εγγραφή των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, αναγνωρίζεται ο μινωικός πολιτισμός ως μία από τις λαμπρότερες εκφράσεις της προϊστορίας του Αιγαίου. Τα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα που σώζονται στην Κρήτη είναι ζωντανές μαρτυρίες αυτού του πολιτισμού, ο οποίος αποδεικνύει τη σπουδαιότητα των Μινωικών Ανακτόρων ως κέντρων πολιτισμού, τέχνης και καινοτομίας.»
Επιπλέον, τόνισε τη σημασία του Μινωικού πολιτισμού ως «κοιτίδας πολιτισμού παγκόσμιας σημασίας» και ευχαρίστησε τους εκπροσώπους της UNESCO, τη Διεύθυνση του Υπουργείου Πολιτισμού και όλους τους συνεργάτες που συνέβαλαν στην επιτυχία αυτή.
Η σημασία των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων
Τα Μινωικά Ανακτορικά Κέντρα αποτελούν το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο της ταυτότητας του μινωικού πολιτισμού, ο οποίος ανήκει στους πιο αξιόλογους προϊστορικούς πολιτισμούς της Ανατολικής Μεσογείου και άνθισε για δύο χιλιετίες (2800-1100 π.Χ.). Η μινωική κληρονομιά περιλαμβάνει αξίες και μύθους που έχουν επηρεάσει την καλλιτεχνική και πνευματική σκέψη σε βάθος πολλών χιλιετιών. Ο μύθος του Λαβύρινθου, ο οποίος σχεδιάστηκε για τον βασιλιά Μίνωα, παραμένει μέχρι σήμερα μιαχρυσή αναπαράσταση της δημιουργικότητας και των αρχιτεκτονικών πρωτοβουλιών του πολιτισμού αυτού.
Η μινωική τέχνη, με τα φυσιοκρατικά χαρακτηριστικά της, έχει επηρεάσει τη δημιουργία σε διάφορους τομείς, όπως η ζωγραφική, η λογοτεχνία και ο κινηματογράφος. Επιπλέον, τα μνημεία αυτά παρέχουν στοιχεία για τη διοικητική και κοινωνική οργάνωση της μινωικής κοινωνίας, αποκαλύπτοντας τις πολύπλοκες δομές γύρω από ένα ιεραρχημένο σύστημα διοίκησης.
Η συγκρότηση του φακέλου υποψηφιότητας έγινε από τη Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, σε συνεργασία με τις Εφορείες Αρχαιοτήτων Κρήτης και με την υποστήριξη της Περιφέρειας. Η συμβολή των ξένων αρχαιολογικών σχολών καθώς και των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων ήταν καθοριστική για την ολοκλήρωση αυτού του εγχειρήματος. Η πλούσια αρχαιολογική τεκμηρίωση και η εμπειρία της κοινότητας αυτών των φορέων ενίσχυσαν την ποιότητα του φακέλου και την ενίσχυση των διαχειριστικών σχεδίων για την αντιμετώπιση κινδύνων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.
Στο πλαίσιο αυτό, εκπονήθηκε και μία στρατηγική ολοκληρωμένης χωρικής επένδυσης με στόχο την αναβάθμιση της εμπειρίας των επισκεπτών, διασφαλίζοντας ότι η μοναδικότητα των Μινωικών Ανακτορικών Κέντρων θα συνεχίσει να γοητεύει και να εμπνέει τις μελλοντικές γενιές.
