Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός: Εξέλιξη της ελληνικής θαλάσσιας πολιτικής

Η Αθήνα, σε μια σημαντική κίνηση για την αποτύπωση των δυνητικών ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, κατέθεσε επίσημα τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, μια ενέργεια που ενσωματώνει για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό κείμενο τις πλήρεις θαλάσσιες ζώνες που δικαιούται η Ελλάδα, περιλαμβάνοντας τις ηπειρωτικές περιοχές και τα νησιά της. Η παρουσίαση αυτή αναδεικνύει τη στρατηγική κατεύθυνση που έχει επιλέξει η χώρα ως προς την ανακήρυξη και οριοθέτηση των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) και τη διασφάλιση των εθνικών συμφερόντων.

Ο Υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, χαρακτήρισε το εν λόγω κείμενο «ζειοτικής σημασίας», επισημαίνοντας ότι η καταγραφή των ελληνικών συνόρων στις θαλάσσιες ζώνες μπορεί να επιδιώξει τη διασφάλιση των δικαιωμάτων της χώρας βάσει του διεθνούς δικαίου. Στον αέρα βρέθηκαν οι διαφορές με την Τουρκία, η οποία έχει εκδώσει αντίστοιχο χάρτη. Ο Γεραπετρίτης εξέφρασε την ελπίδα ότι θα υπάρξει συμφωνία μέσω διάλογου και συνυποσχετικού για την επίλυση αυτού του ζητήματος.

Ο νέος χάρτης περιλαμβάνει τις συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ με την Ιταλία και την Αίγυπτο, οι οποίες προήλθαν από διμερείς διαπραγματεύσεις σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας. Η συμφωνία με την Αίγυπτο, μάλιστα, ανατρέπει ουσιαστικά το παράνομο μνημόνιο ανάμεσα στην Τουρκία και τη Λιβύη, υποστηρίζοντας τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και εξασφαλίζοντας μια στήριξη στις διεθνείς σχέσεις της χώρας.

Η καταγραφή αυτή αποδεικνύει τη συνεχιζόμενη προσπάθεια της Ελλάδας να ενισχύσει τη θέση της στην περιοχή, σύμφωνα με τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρο Παπασταύρου, ο οποίος δήλωσε πως «αφήνουμε πίσω τις εκκρεμότητες του παρελθόντος και προχωρούμε μπροστά με αυτοπεποίθηση». Η στρατηγική αυτή καλύπτει σχεδόν όλο το εύρος των θαλάσσιων δικαιωμάτων της χώρας.

Με τον χάρτη να αποτυπώνει 480.000 km², η Ελλάδα ισχυροποιεί τη θέση της, ενώ ταυτόχρονα δείχνει την προθυμία της να συνάψει μελλοντικές συμφωνίες οριοθέτησης με γειτονικές χώρες. Η μέση γραμμή που αποτυπώνεται θα παραμείνει μέχρι την ολοκλήρωση των εν λόγω συμφωνιών, προσφέροντας στην Ελλάδα τη δυνατότητα να επεκτείνει τις θαλάσσιες ζώνες της.

Ο καθορισμός των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο αποτυπώνει την ελληνική θέση για 6 ναυτικά μίλια, με την Ελλάδα να διατηρεί το αναφαίρετο δικαίωμα επέκτασής τους σε 12 ναυτικά μίλια, αλλά και να επιφυλάσσεται για την άσκηση των δικαιωμάτων της σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.

Η κυβέρνηση διαμηνύει ότι στοχεύει στην επίλυση των εκκρεμοτήτων και την προστασία των εθνικών συμφερόντων, με το Υπουργείο Εξωτερικών να επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της για διάλογο. Ο Γεραπετρίτης μάλιστα τόνισε τη σημασία των ελληνικών νησιών, τα οποία έχουν πλήρη επήρεια σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.

Αναφορικά με τις αντιδράσεις της Τουρκίας, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών έχει επισημάνει ότι ο ελληνικός σχεδιασμός παραβιάζει τις θαλάσσιες περιοχές δικαιοδοσίας της Τουρκίας. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί νέα δεδομένα στην ήδη τεταμένη σχέση των δύο χωρών.

Μια ενίσχυση της ελληνοτουρκικής διπλωματίας και στρατηγικής, με τις επόμενες κινήσεις να αναμένονται στις διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών. Είναι κρίσιμο οι δύο χώρες να βρουν κοινά αποδεκτές λύσεις που θα επιτρέψουν την αμοιβαία κατανόηση και την ειρηνική συνύπαρξη στην περιοχή.

Εξοπλιστικές προτάσεις και στρατηγικές εξελίξεις

Στην πρόσφατη συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας (ΚΥΣΕΑ), εγκρίθηκαν στρατηγικές προτάσεις για τον εξοπλισμό των Ενόπλων Δυνάμεων. Με προϋπολογισμό που αγγίζει τα 25 δισεκατομμύρια ευρώ, το νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα ενδέχεται να ενισχύσει καθοριστικά τις αμυντικές ικανότητες της χώρας. Ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας παρουσίασε την πρόταση για απόκτηση 4ης φρεγάτας FDI, καθώς και σημαντικά προγράμματα εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των υπάρχουσες δυνάμεις.

Αξιοσημείωτα μέσα του προγράμματος περιλαμβάνουν:

• Θωράκιση μέσω νέων αμυντικών τεχνολογιών
• Διατήρηση ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας
• Συνεχής υποστήριξη στα οπλικά συστήματα
• Διαφάνεια και λογοδοσία

Οι συνεχείς εξελίξεις στον στρατιωτικό τομέα αντανακλούν την προθυμία της Ελλάδας να διατηρήσει υψηλό επίπεδο ετοιμότητας και αμυντικής ικανότητας στις προκλήσεις της περιοχής. Η τρέχουσα κατάσταση απαιτεί αυξημένη παρακολούθηση και δράση, καθώς οι εξελίξεις στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο παραμένουν κρίσιμες για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην ανατολική Μεσόγειο.