Η Γερμανία οδηγεί τον ευρωπαϊκό επανεξοπλισμό
Στις 21 Μαρτίου 2025, ο δρόμος για τον ευρωπαϊκό επανεξοπλισμό άνοιξε επίσημα με την έγκριση του πακέτου Μερτς από το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο της Γερμανίας (Bundesrat), που αποτελείται από τις κυβερνήσεις των 16 κρατιδίων. Το πακέτο ευνοεί την ενίσχυση της άμυνας και είναι αποτέλεσμα ενός ευρύτερου συμφωνηθέντος σχεδίου μεταξύ των κομμάτων CDU, SPD και Πράσινοι, το οποίο είχε ήδη ψηφιστεί από την Ομοσπονδιακή Βουλή (Bundestag) στις 18 Μαρτίου 2025.
Το επόμενο βήμα περιλαμβάνει την υπογραφή του νέου νόμου από τον πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, Φρανκ – Βάλτερ Στάινμαγερ, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί την επόμενη εβδομάδα. Στις 24 Μαρτίου, θα παρουσιαστεί το συνολικό πρόγραμμα της νέας συγκυβέρνησης CDU – SPD υπό την καθοδήγηση του ηγέτη του CDU, Φρίντριχ Μερτς, και στις 25 Μαρτίου θα συγκροτηθεί η νέα Bundestag. Η πλήρης ολοκλήρωση του σχηματισμού κυβέρνησης αναμένεται πριν από το Πάσχα.
Σύμφωνα με πηγές του newsit.gr από το Βερολίνο, οι λεπτομέρειες των αλλαγών στο Σύνταγμα που σχετίζονται με το πρόγραμμα της νέας κυβέρνησης θα ρυθμιστούν μέσω ενός εκτελεστικού νόμου. Ακόμη και χωρίς αυτές τις λεπτομέρειες, μπορεί να διαφανεί ότι η Γερμανία είναι η πρώτη χώρα μέλος της ΕΕ που νομικά υιοθετεί τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για τον επανεξοπλισμό.
Φιλόδοξη Στρατηγική Επανεξοπλισμού
Η στρατηγική αυτή διατυπώθηκε στη Λευκή Βίβλο της Κομισιόν με τίτλο ReArm Europe, που παρουσιάστηκε στις 19 Μαρτίου 2025, και περιλαμβάνει την ενεργοποίηση των εθνικών ρητρών διαφυγής για αύξηση των αμυντικών δαπανών. Το πακέτο Μερτς, ωστόσο, είναι πολύ πιο γενναιόδωρο από τις προτάσεις της Λευκής Βίβλου, καθώς συνιστά μια συνταγματική διάταξη που απαιτεί ψήφο 2/3 στη Bundestag, σε αντίθεση με απλούς νόμους που μπορούν να αλλάξουν με απλή πλειοψηφία.
Αν και η Λευκή Βίβλος προσφέρει ένα γενικό σχέδιο για την ενίσχυση της άμυνας, ανοιχτές παραμένουν βασικές παράμετροι, όπως η χρηματοδότηση του προτεινόμενου Ταμείου των 150 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η έλλειψη συμφωνίας για τη χρηματοδότηση αυτού του Ταμείου εγείρει ανησυχίες, ιδιαίτερα μετά την πρόσφατη σύνοδο της ΕΕ, όπου δεν κατέστη εφικτή η συμφωνία για ένα νέο πακέτο ενίσχυσης της Ουκρανίας.
Νέα Δεδομένα για την Αμυντική Χρηματοδότηση
Ένα σημαντικό στοιχείο της νέας στρατηγικής είναι η δυνατότητα «απεριόριστου» δανεισμού από το γερμανικό κράτος, τόσο ποσοτικά όσο και χρονικά. Η νέα συνταγματική τροποποίηση απομακρύνει τους περιορισμούς δανεισμού για την Ομοσπονδία, δίνοντάς της τη δυνατότητα να δανείζεται χωρίς περιορισμούς. Συγκεκριμένα, οι αμυντικές δαπάνες που ξεπερνούν το 1% του ΑΕΠ θα αφαιρούνται από τα έσοδα μέσω δανεισμού.
Η προηγούμενη διάταξη προέβλεπε ότι ο προϋπολογισμός της ομοσπονδίας και των κρατιδίων θα ήταν ισοσκελισμένος χωρίς έσοδα από δάνεια και με ανώτατο όριο δανεισμού μόλις 0,35% του ΑΕΠ. Με τη νέα διάταξη, αυτό το περιοριστικό πλαίσιο καταργείται για την Ομοσπονδία, ενώ το μόνον όριο που διατηρείται αφορά το γεγονός ότι οι δαπάνες άνω του 1% θα υπολογίζονται ως έσοδα.
Αντιθέτως, η Λευκή Βίβλος της Κομισιόν επιτρέπει την εξαίρεση μόνο της αύξησης των αμυντικών δαπανών, εφόσον αυτή δεν ξεπερνά το 1,5% του ΑΕΠ ετησίως και για διάστημα 4 ετών.
Η επίδραση αυτών των αλλαγών θα είναι καθοριστική για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας και θα παρακολουθείται στενά από άλλες χώρες μέλη της ΕΕ.
