Όταν ο θησαυρός Galloway ανακαλύφθηκε σε ένα οργωμένο χωράφι στη δυτική Σκωτία το 2014, αποδείχθηκε ότι ήταν η πλουσιότερη συλλογή αντικειμένων της εποχής των Βίκινγκς που έχει βρεθεί ποτέ στη Βρετανία ή την Ιρλανδία.
Τώρα το μυστήριο του ποιος μπορεί να τον είχε στην κατοχή του όταν θάφτηκε πριν από περισσότερα από 1.000 χρόνια μπορεί να έχει λυθεί.
Ο θησαυρός από ασήμι και χρυσό ανήκε στην πραγματικότητα σε όλους – «στην κοινότητα» – όπως συμβαίνει και σήμερα, καθώς πέρασε το 2017 στην ιδιοκτησία των Εθνικών Μουσείων της Σκωτίας (NMS).
Η απόδειξη βρέθηκε σε μια χειρόγραφη επιγραφή σε ένα από τα τέσσερα περίτεχνα διακοσμημένα ασημένια δαχτυλίδια του θησαυρού, η οποία μόλις τώρα αποκρυπτογραφήθηκε: «Αυτός είναι ο πλούτος (σ.σ. ιδιοκτησία) της κοινότητας».
Ο Δρ. Μάρτιν Γκόλντμπεργκ, κύριος επιμελητής των συλλογών του NMS για τον πρώιμο μεσαίωνα και τους Βίκινγκς, δήλωσε ότι η ανακάλυψη έγινε ακριβώς τη στιγμή που ο θησαυρός βρίσκεται στην Αδελαΐδα της Αυστραλίας, στην πρώτη του διεθνή περιοδεία: «Διαδίδουμε τον πλούτο. Όλοι κατέχουν ένα κομμάτι αυτού του θησαυρού – όπως ακριβώς λέει η επιγραφή». Και πρόσθεσε: «Η ιδέα ότι ο πλούτος που αντιπροσωπεύει αυτός ο θησαυρός θα κρατούνταν από την κοινότητα είναι συναρπαστική».
Οι ειδικοί είχαν αγωνιστεί να βγάλουν νόημα από την επιγραφή στο εσωτερικό του δακτυλίου του βραχίονα η οποία ανέφερε: «DIS IS ЇIGNA ˑFˑ».Αυτό που δυσκόλεψε τους ειδικούς ήταν ότι η λέξη, «ЇIGNAF», δεν σχετίζεται με καμία γλώσσα που μιλιόταν στην πρώιμη μεσαιωνική Βρετανία ή Ιρλανδία.
Το μυστήριο λύθηκε με τη συνειδητοποίηση ότι ο τελευταίος ρούνος, το «F» – που είναι σημειωμένος με σημεία ή τελείες εκατέρωθεν – θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως «feoh», που σημαίνει πλούτος ή ιδιοκτησία. Το «ЇIGNA» θα μπορούσε τότε να ερμηνευτεί ως η παλαιά αγγλική λέξη «higna», ή κοινότητα. Η πρώτη λέξη, «DIS», πιστεύεται ότι είναι ένα ορθογραφικό λάθος του «this», που ίσως προφέρεται «D-i-s», όπως θα γινόταν σε ορισμένα μέρη της σύγχρονης Ιρλανδίας.
Η λέξη «higna» χρησιμοποιείται συχνά αλλού σε αγγλοσαξονικά έγγραφα για να υποδηλώσει μια θρησκευτική κοινότητα. Ο Goldberg είπε: «Είναι πραγματικά ενδιαφέρον να τη βλέπουμε γραμμένη σε ένα δαχτυλίδι βραχίονα, το είδος του πράγματος που διαφορετικά θα υπήρχε σε παραχωρήσεις γης και αξιώσεις ιδιοκτησίας».
«Δύσκολη και ασυνήθιστη επιγραφή»
Ο Δρ Ντέιβιντ Πάρσονς, κορυφαίος ρουνολόγος στο Πανεπιστήμιο της Ουαλίας, δήλωσε ότι η επιγραφή ήταν «δύσκολη και ασυνήθιστη». «Υπάρχουν πολλά πράγματα που είναι τεχνικά λάθος όταν τη συγκρίνουμε με όσα γνωρίζουμε για τη σωστή ρουνική γραφή. Ωστόσο, αν σκεφτούμε τόσο τα προφορικά όσο και τα γραπτά αγγλικά σήμερα, υπάρχει ένα τεράστιο εύρος περιφερειακών και ιδιωματικών παραλλαγών και, αν το επιτρέψουμε αυτό, τότε καθίσταται δυνατό να δεχτούμε αυτή την ανάγνωση ως εύλογη».
Ο θησαυρός θεωρούνταν προηγουμένως ότι ανήκε σε διάφορους ιδιοκτήτες, καθώς τρία από τα δαχτυλίδια του βραχίονα είναι σκαλισμένα με στοιχεία παλαιών αγγλικών ονομάτων. Ο θησαυρός, ένα από τα σημαντικότερα βρετανικά αρχαιολογικά ευρήματα του αιώνα, θάφτηκε γύρω στο 900 μ.Χ. και αποκαλύφθηκε το 2014 από έναν ανιχνευτή μετάλλων κοντά στο Kirkcudbright, στο Dumfries and Galloway.
Περιλαμβάνει έναν αγγλοσαξονικό ασημένιο σταυρό που δημιούργησε ένας χρυσοχόος εξαιρετικής δεξιοτεχνίας και καλλιτεχνίας, ένα βάζο από ορυκτό κρύσταλλο που φέρει λατινική επιγραφή που μεταφράζεται ως «Ο επίσκοπος Hyguald με είχε φτιάξει», καθώς και εξαίσια στρώματα χρυσής κλωστής φτιαγμένα από τον καλύτερο τεχνίτη του Μεσαίωνα. Είναι ανάμεσα σε περίπου 100 αντικείμενα που προέρχονται από τα αγγλοσαξονικά βασίλεια, την Ιρλανδία και από την Ασία.
Ο Γκόλντμπεργκ δήλωσε ότι υπάρχουν ακόμη αναπάντητα ερωτήματα γύρω από τις συνθήκες υπό τις οποίες θάφτηκε ο πλούτος μιας κοινότητας και ποια είναι η συγκεκριμένη κοινότητα.
Αυτή ήταν η εποχή των επιδρομών των Βίκινγκς. Ο Άλφρεντ ο Μέγας απώθησε τους Σκανδιναβούς και έθεσε τα θεμέλια της μεσαιωνικής Αγγλίας και της Άλμπα, του βασιλείου που έγινε η μεσαιωνική Σκωτία. Μια θεωρία είναι ότι ο θησαυρός θάφτηκε από κάποιον που φοβόταν τις επιδρομές των Βίκινγκς σε μια εποχή που οι εκκλησιαστικοί θησαυροί κλέβονταν από τα μοναστήρια.
Mε πληροφορίες από The Guardian
