Σχέδιο Αντιπυρικής Θωράκισης 2025: Πρόληψη και Πολιτική Προστασία
Ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Γιάννης Κεφαλογιάννης, ενημέρωσε σήμερα, Τετάρτη 28 Μαΐου 2025, τις Ειδικές Μόνιμες Επιτροπές, Περιφερειών και Περιβάλλοντος σχετικά με τις πολιτικές και τις δράσεις πρόληψης φυσικών καταστροφών, την αντιμετώπιση θεομηνιών και την αντιπυρική προστασία του έτους 2025.
Κατά την ομιλία του, ο κ. Κεφαλογιάννης τόνισε την αναγκαιότητα προσαρμογής των στρατηγικών Πολιτικής Προστασίας στις νέες κλιματικές συνθήκες που αντιμετωπίζει η χώρα μας. «Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την πρόσκληση και την ευκαιρία που μου δίνετε να παρουσιάσω τον σχεδιασμό του Υπουργείου για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και την προετοιμασία της Πολιτείας σε όλα τα επίπεδα για την τρέχουσα αντιπυρική περίοδο», δήλωσε.
Ο Υπουργός υπογράμμισε ότι η κλιματική κρίση είναι μια διαρκής πρόκληση, που εκδηλώνεται με ακραία και απρόβλεπτα φαινόμενα, επηρεάζοντας άμεσα την ανθρώπινη ζωή, την οικονομία και τις υποδομές της χώρας μας. «Δεν έχουμε πλέον να κάνουμε με «έκτακτα φαινόμενα», αλλά με συχνά και επαναλαμβανόμενα συμβάντα, που απαιτούν διαρκή επιφυλακή και νέους τρόπους αντιμετώπισης», σημείωσε.
Νέα Δεδομένα στην Αντιμετώπιση Πυρκαγιών
Η κλιματική κρίση έχει ήδη επιφέρει σημαντικές αλλαγές στη διάρκεια και την ένταση της αντιπυρικής περιόδου. Για παράδειγμα, ο Υπουργός ανέφερε ότι η περίοδος υψηλού κινδύνου πλέον ξεκινά νωρίτερα την άνοιξη και ολοκληρώνεται αργότερα το φθινόπωρο. Μια εβδομάδα ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών τον περασμένο Μάρτιο είχε ως αποτέλεσμα 1356 πυρκαγιές, που κατέστρεψαν 4.145 στρέμματα γεωργικών και δασικών εκτάσεων.
Επιπλέον, παρατηρείται μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση των πυρκαγιών, που συχνά εκδηλώνονται με πολλαπλά ταυτόχρονα μέτωπα. Υπάρχει επίσης μεταβολή των προτύπων εξάπλωσης, με ταχύτερη και πιο απρόβλεπτη διάδοση λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και ξηρής βλάστησης. Παραδείγματα περιλαμβάνουν τις πυρκαγιές της Βόρειας Εύβοιας το 2021 και της Ρόδου το 2023, όπου οι συνθήκες δημιούργησαν δικά τους ρεύματα αέρα και απρόβλεπτες μετατοπίσεις.
Ο κ. Κεφαλογιάννης υπογράμμισε την μετατόπιση των γεωγραφικών ζωνών κινδύνου, με περιοχές που παραδοσιακά είχαν χαμηλό κίνδυνο να αντιμετωπίζουν πλέον σοβαρές απειλές, όπως η πυρκαγιά στο Παγγαίο Όρος και στο Όρος Όρβηλος.
Στρατηγικές Πρόληψης και Υποστήριξης
Η νέα πραγματικότητα απαιτεί τη μετάβαση σε ένα οργανωτικό μοντέλο πρόληψης που θα επενδύσει στην έγκαιρη δράση αντί της αντίδρασης. Η σημασία των καθαρισμών δασών και των χαρτογραφήσεων κινδύνου δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Ο Υπουργός τόνισε ότι το πρόγραμμα Antinero, που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο για την Ελλάδα στην προσπάθεια αντιπυρικής προστασίας.
Συνολικά, έχουν ήδη δεσμευτεί πιστώσεις ύψους 40 εκ. ευρώ για δράσεις πυροπροστασίας το 2025, αποτελούν αύξηση 9 εκατομμυρίων ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Σημαντικές συνεργασίες έχουν συναφθεί με άλλες υπηρεσίες και υπουργεία, όπως το Υπουργείο Πολιτισμού για την προστασία αρχαιολογικών χώρων και με ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ για καθαρισμούς και διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών.
Ο Υπουργός αναφέρθηκε επίσης σε μια εκ νέου αξιολόγηση των περιοχών της χώρας για τον Κίνδυνο Δασικών Πυρκαγιών, με στόχο μια πιο ορθολογική ιεράρχηση έργων προστασίας και την ανάπτυξη σύγχρονων τεχνολογιών, όπως τα drones, που θα παρακολουθούν τις πυρκαγιές σε πραγματικό χρόνο.
Ο Ρόλος του Πολίτη και η Κοινωνική Ευθύνη
Η συμμετοχή του πολίτη είναι αδιαμφισβήτητη, με τον Υπουργό να υπογραμμίζει ότι η Πολιτική Προστασία χρειάζεται την υποστήριξή τους για την επακόλουθη επιτυχία του επιχειρησιακού σχεδιασμού. Η εκπαίδευση και η ενημέρωση του κοινού για την πρόληψη των πυρκαγιών είναι κρίσιμη. Αξιοσημείωτο είναι ότι η πιο συχνή αιτία πυρκαγιάς το 2024 ήταν η αμέλεια, με 1.950 περιστατικά που προήλθαν από εργασίες υπαίθρου.
Σημαντική είναι και η υποχρέωση καθαρισμού των οικοπέδων, καθώς ένα καθαρισμένο οικόπεδο προστατεύει τις γύρω περιοχές. Ανάμεσα στις προϋποθέσεις είναι η υποβολή δήλωσης καθαρισμού από τους πολίτες έως τις 15 Ιουνίου, με τη δέσμευση ότι η ευθύνη θα βαρύνει και τους Δήμους.
«Η καλύτερη πολιτική προστασία είναι εκείνη που οικοδομείται πριν από την κρίση», τόνισε ο Υπουργός, υπογραμμίζοντας ότι η κοινωνική ευθύνη και η συνεργασία όλων είναι ο μόνος τρόπος για να επιτύχουμε στην πρόληψη των φυσικών καταστροφών.