Η σύλληψη του Γκέρσκοβιτς για κατασκοπεία αποτελεί άλλο ένα περιστατικό που έρχεται να διαταράξει περαιτέρω τις σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας.
Η σύλληψη του Αμερικανού ανταποκριτή της Wall Street Journal στη Μόσχα, Έβαν Γκέρσκοβιτς, με την κατηγορία της κατασκοπείας, αποτελεί ένα ακόμη περιστατικό που έρχεται να διαταράξει περαιτέρω τις σχέσεις ΗΠΑ – Ρωσίας.
Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας της Ρωσίας (FSB) κατηγόρησε, με ανακοίνωσή της τον 32χρονο Γκρέσκοβιτς ότι «δεχόταν οδηγίες από τις ΗΠΑ, συνέλεγε πληροφορίες για μία εκ των εταιρειών της στρατιωτικής βιομηχανίας της Ρωσίας, οι οποίες αποτελούν κρατικό μυστικό». «Η FSB απέτρεψε την παράνομη δραστηριότητα του διαπιστευμένου στο ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ανταποκριτή (…) του γραφείου στη Μόσχα της αμερικανικής εφημερίδας Wall Street Journal, υπηκόου των Ηνωμένων Πολιτειών Ίβαν Γκερσκόβιτς».
Ο Γκρέσκοβιτς τέθηκε υπό κράτηση στο Εκατερίνεμπουργκ, μία πόλη περίπου 900 μίλια ανατολικά της Μόσχας στα Ουράλια Όρη, σύμφωνα με κρατικά ΜΜΕ της Ρωσίας. Λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση της FSB, το Κρεμλίνο σχολίασε τη σύλληψη του δημοσιογράφου. «Δεν μιλάμε για υποψίες», δήλωσε ο Ντμίτρι Πεσκόφ. «Πιάστηκε επ’ αυτοφώρω», πρόσθεσε, χωρίς να δώσει άλλες λεπτομέρειες.
Τι αναφέρει η Wall Street Journal
Από την πλευρά της, η Wall Street Journal διεμήνυσε ότι «αρνείται κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς της FSB και ζητεί την άμεση απελευθέρωση του έμπιστου και αφοσιωμένου δημοσιογράφου». Εξέφρασε μάλιστα την αλληλεγγύη της τόσο στον Γκέρσκοβιτς όσο και την οικογένειά του.
Η πρεσβεία των ΗΠΑ στη Μόσχα δεν έχει προβεί σε κάποιο σχόλιο.
Αντιδράσεις
Η ΜΚΟ «Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα» εξέφρασε την ανησυχία της για τη σύλληψη που, όπως σχολίασε, «μοιάζει με αντίποινα». Σύμφωνα με τους «Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα» ο Γκερσκόβιτς έκανε έρευνα για την Wagner, την στρατιωτική οργάνωση μισθοφόρων που πολεμά στο πλευρό των Ρώσων στρατιωτών στην Ουκρανία.
Η ρωσική διπλωματία επέμεινε ότι ο δημοσιογράφος «πιάστηκε στα πράσα». Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα έγραψε στο Telegram πως οι ενέργειες του δημοσιογράφου της Wall Street Journal «δεν είχαν καμία σχέση με τη δημοσιογραφία».
Η Γαλλία εξέφρασε την ανησυχία της, καλώντας τη Μόσχα να σεβαστεί την ελευθερία του Τύπου. «Είμαστε ιδιαίτερα ανήσυχοι και καταδικάζουμε την κατασταλτική στάση της Ρωσίας» είτε όσον αφορά τον ρωσικό Τύπο είτε τον ξένο, δήλωσε η Αν-Κλερ Λεζόντρ, εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης του Τύπου.
Πρόκειται για την πρώτη σύλληψη Αμερικανού δημοσιογράφου στη Ρωσία με την κατηγορία της κατασκοπείας, μετά τον Σεπτέμβριο του 1986, που ο Νίκολας Ντανίλοφ, ανταποκριτής του US News and World Report στη Μόσχα, είχε συλληφθεί από την KGB. Ο Ντανίλοφ αφέθηκε ελεύθερος 20 ημέρες αργότερα, σε ανταλλαγή με ένα μέλος της αποστολής της Σοβιετικής Ένωσης στον ΟΗΕ, που είχε συλληφθεί από το FBI.
Ποιος είναι ο Έβαν Γκέρσκοβιτς
Ο Γκέρσκοβιτς εργάζεται στη Ρωσία για τη WSJ από τον Ιανουάριο του 2022, ενώ παλαιότερα δούλευε για το Γαλλικό Πρακτορείο και τους Moscow Times. Πριν από αυτό, ήταν βοηθός ειδήσεων στους New York Times.
Τους τελευταίους μήνες, ο Γκέρσκοβιτς έχει γράψει άρθρα για τη ρωσική οικονομία καθώς και για τον πόλεμο στο Pskov, μια πόλη στη δυτική Ρωσία, η οποία αποτελεί τη βάση μιας μεραρχίας αλεξιπτωτιστών που κατέλαβε την Μπούτσα της Ουκρανίας, όπου Ρώσοι στρατιώτες κατηγορήθηκαν για φρικαλεότητες.
Το κανάλι ChTD στο Telegram, το οποίο συνδέεται με τον εξόριστο Ρώσο μεγιστάνα και επικριτή του Βλαντιμίρ Πούτιν, Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, χαρακτήρισε «όμηρο» τον Γκέρσκοβιτς.
Ο Γκέρκσοβιτς αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης μέχρι 20 ετών σύμφωνα με τον ποινικό κώδικα της Ρωσίας. Οι δίκες για κατασκοπεία στη Ρωσία μπορεί να διαρκέσουν μήνες και συνήθως διεξάγονται μυστικά.
Στο τελευταίο του άρθρο, που δημοσιεύθηκε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, ο Γκέρσκοβιτς εστιάζει στον αντίκτυπο των δυτικών κυρώσεων στη ρωσική οικονομία.
Οι περιπτώσεις Γκρίνερ και Γουίλαν
Η σύλληψη του Γκέρσκοβιτς ακολουθεί μια ανταλλαγή που έλαβε χώρα τον Δεκέμβριο, κατά την οποία η σταρ του WNBA Μπρίτνεϊ Γκρίνερ απελευθερώθηκε μετά από 10 μήνες στη φυλακή, με την αντίστοιχη απελευθέρωση του Ρώσου εμπόρου όπλων Βίκτορ Μπουτ.
Ένας άλλος Αμερικανός, ο Πολ Γουίλαν, στέλεχος εταιρικής ασφάλειας από το Μίσιγκαν, κρατείται σε ρωσική φυλακή από τον Δεκέμβριο του 2018 με κατηγορίες για κατασκοπεία που η οικογένειά του και η αμερικανική κυβέρνηση έχουν δηλώσει ότι είναι αβάσιμες.
Ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριαμπκόφ είπε ότι το ζήτημα πιθανής ανταλλαγής του Γκερσκόβιτς «δεν είναι της παρούσης», όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων RIA. Ανταλλαγές κρατουμένων στο παρελθόν έχουν πραγματοποιηθεί για πρόσωπα ήδη καταδικασμένα, μετέδωσε το IFX. «Ας δούμε πως θα εξελιχθεί η κατάσταση», σχολίασε ο Ριαμπκόφ στο πρακτορείο.
Καταστολή των ΜΜΕ
«Το πρόβλημα είναι πώς η FSB ερμηνεύει σήμερα την κατασκοπεία (…) όποιος ενδιαφέρεται απλώς για στρατιωτικά θέματα κινδυνεύει να φυλακιστεί για 20 χρόνια», έγραψε στο Facebook η Ρωσίδα πολιτική αναλύτρια Τατιάνα Στανόβαγια. Όπως επισημαίνει, η Ρωσία έχει αυστηροποιήσει τους νόμους της κατά της κατασκοπείας μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.
Οι ρωσικές αρχές έχουν επίσης απαγγείλει κατηγορίες για κατασκοπεία εις βάρος Ρώσων δημοσιογράφων. Τον περασμένο χρόνο η Ρωσία φυλάκισε έναν πρώην δημοσιογράφο θεμάτων άμυνας, τον 22χρονο Ιβάν Σαφρόνοφ, με κατηγορίες για προδοσία. Ο Σαφρόνοφ εργαζόταν για την εφημερίδα Kommersant και ήταν ένας από τους πιο προβεβλημένους δημοσιογράφους του ρεπορτάζ εθνικής άμυνας στη Ρωσία.
Η σύλληψη του Γκερσκόβιτς σημειώνεται καθώς δυτικοί δημοσιογράφοι στη Ρωσία αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερους περιορισμούς. Το προσωπικό των δυτικών μέσων μαζικής ενημέρωσης συχνά αναφέρει ότι παρακολουθείται, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια ταξιδιών εκτός των μεγάλων αστικών κόμβων της Μόσχας και της Αγίας Πετρούπολης.
Πολλοί Ρώσοι φοβούνται να μιλήσουν σε ξένα μέσα ενημέρωσης, λόγω των αυστηρών νόμων λογοκρισίας που υιοθετήθηκαν στον απόηχο της επίθεσης στην Ουκρανία.
Αμερικανική διπλωματική πηγή είπε ότι η πρεσβεία δεν είχε ενημερωθεί για το περιστατικό και αναζητούσε πληροφορίες από τις ρωσικές αρχές για την υπόθεση.
Άλλοι ξένοι δημοσιογράφοι που καλύπτουν ειδησεογραφικά τη Ρωσία εξέφρασαν την υποστήριξή τους στον Γκερσκόβιτς στο διαδίκτυο, λέγοντας ότι ήταν επαγγελματίας δημοσιογράφος, όχι κατάσκοπος.
Ο Αντρέι Σολντάτοφ, συγγραφέας και ειδικός στις υπηρεσίες ασφαλείας της Ρωσίας, ο οποίος βρίσκεται εκτός της χώρας, έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Ο Ιβαν Γκερσκόβιτς είναι ένας πολύ καλός και γενναίος δημοσιογράφος, όχι κατάσκοπος, για τον Θεό. Είναι (η σύλληψή του) μια κατά μέτωπο επίθεση σε όλους τους ξένους ανταποκριτές που εξακολουθούν να εργάζονται στη Ρωσία».
Η ρωσική εφημερίδα Kommersant έγραψε ότι ο Γκερσκόβιτς θα μεταφερθεί στη Μόσχα και θα κρατηθεί στη φυλακή Λεφόρτοβο της πρωτεύουσας, ένα κέντρο προσωρινής κράτησης της FSB. Το κινητό τηλέφωνο του Γκερσκόβιτς δεν ήταν προσβάσιμο σήμερα και, σύμφωνα με την υπηρεσία μηνυμάτων Telegram, τελευταία φορά που ήταν online ήταν χθες Τετάρτη στις 13:28 ώρα Μόσχας.
ΠΗΓΗ: CNN, Associated Press, New York Times, kathimerini.gr
