Το Αλβανικό Νησί Σάζαν και οι Σχέδια της Οικογένειας Τραμπ
Η Ιβάνκα Τραμπ και ο σύζυγός της, Τζάρεντ Κούσνερ, έχουν επενδύσει περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο δολάρια στην απόκτηση του νησιού Σάζαν, το οποίο είναι ένα από τα τελευταίας εναπομείναντα αδόμητα και άγρια νησιά στη Μεσόγειο Θάλασσα. Σκοπός τους είναι να το μετατρέψουν σε ένα πολυτελές θέρετρο, μόλις απομακρυνθούν τα ανενεργά εκρηκτικά που υπάρχουν στο νησί. Το Σάζαν, πρώην στρατιωτική βάση της Αλβανίας κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, έχει πλέον αποκτήσει τη λαϊκή ονομασία «Ishulli i Trumpëve» ή Νησί Τραμπ.
Το νησί Σάζαν, που βρίσκεται ανοικτά των ακτών της Αλβανίας, ενσωματώνει ένα μοναδικό φυσικό τοπίο που θυμίζει την εποχή των δεινοσαύρων. Οι φυσικές ομορφιές του περιλαμβάνουν φτέρες, γιγάντια λεβάντα, πλουμπάγκο – γνωστό και ως «άνθος της αγάπης» – καθώς και άλλα φυτά όπως δεντρολίβανο και δάφνη, τα οποία αναπτύσσονται στα βουνά του. Το θέαμα της δύσης του ηλίου από το νησί είναι απλώς εκπληκτικό, όπως αναφέρθηκε και σε σχετικό δημοσίευμα της Guardian. Είναι ενδιαφέρον ότι οι διαπραγματεύσεις για την αγορά του Σάζαν παρέμειναν μυστικές μέχρι την τελευταία στιγμή, ακόμη και για πολλούς από τους Αλβανούς νομοθέτες που έμαθαν για τη συμφωνία των 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσω των ΜΜΕ.
Όταν η Αλβανία βρισκόταν υπό κομμουνιστικό καθεστώς (1946-1991), το Σάζαν υπηρέτησε ως στρατιωτικό φρούριο, αποτελώντας σύμβολο απομόνωσης υπό τον δικτάτορα Ενβέρ Χότζα. Ο υπερβολικός φόβος του Χότζα για εξωτερικές επιθέσεις, τόσο από τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ όσο και από το Σοβιετικό μπλοκ, οδήγησε στη δημιουργία μιας εκτεταμένης στρατιωτικής υποδομής. Το νησί περιλάμβανε στρατώνες, σχολείο και νοσοκομείο, ενώ κατά τη διάρκεια των δεκαετιών, οι στρατιώτες που φυλούσαν το νησί παρέμεναν αποκομμένοι από τον υπόλοιπο πληθυσμό. Πλέον, οι επισκέπτες μπορούν να δουν τα υπολείμματα αυτής της στρατιωτικής εγκατάστασης, όπως σήραγγες αεροπορικών επιδρομών και καταφύγια, που αν και είναι άδεια, έχουν γίνει καταφύγια για νυχτερίδες και άλλα ζώα.
Η επιβεβαίωση της παρουσίας μη εκραγέντων πυρομαχικών στο νησί ενισχύει την ανάγκη για καθαρισμό της περιοχής. Ο Άρμπερ Τσελάι, διοικητής του Αλβανικού Ναυτικού που είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση του νησιού, επεσήμανε ότι οι νάρκες δεν αποτελούν τη μεγαλύτερη απειλή, καθώς η περιοχή είναι γεμάτη με μη εκραγέντα πυρομαχικά που χρονολογούνται από τη δεκαετία του 1990. Όπως δήλωσε ο Τσελάι, οι περισσότερες από αυτές τις απειλές ήταν αποτέλεσμα κλοπών από τοπικούς εγκληματίες, οι οποίοι εκμεταλλεύτηκαν την ανυπαρξία φρουράς όταν κατέρρευσε το κομμουνιστικό καθεστώς του 1991.
Σήμερα, το Σάζαν ελέγχεται από τις αλβανικές ένοπλες δυνάμεις, ενώ το σχέδιο της Affinity Global Development, της εταιρείας του Κούσνερ, περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός πολυτελούς λιμανιού στο νησί για σκάφη αναψυχής. Ο Πρωθυπουργός Έντι Ράμα έχει ενθαρρύνει την ανάπτυξη του τουρισμού στην Αλβανία, η οποία έχει γίνει ένας από τους κορυφαίους προορισμούς στην περιοχή. Στόχος είναι η αξιοποίηση του φυσικού πλούτου και η ανάπτυξη του πολυτελούς τουρισμού, με την προσδοκία ότι θα φέρει οικονομικά οφέλη στη χώρα.
Ωστόσο, οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές εκφράζουν ανησυχίες για τις πιθανές επιπτώσεις των κατασκευαστικών εργασιών στο ευαίσθητο οικοσύστημα του νησιού, το οποίο ανήκει στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Karaburun-Sazan. Οι προγραμματισμένες κατασκευές περιλαμβάνουν την αποκατάσταση παλιών στρατιωτικών κτιρίων, με την εκτίμηση ότι αυτό θα προσδώσει αξία στην περιοχή, αλλά και θα προκαλέσει αμφιλεγόμενες συζητήσεις σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος.
