Τρία ακόμη κράτη μέλη της ΕΕ — συμπεριλαμβανομένης της πολυπληθέστερης χώρας, της Γερμανίας — προστέθηκαν στη λίστα των χωρών με «πολύ χαμηλά» ποσοστά γονιμότητας, υπογραμμίζοντας την έκταση των δημογραφικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η περιοχή.
Τα επίσημα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι το ποσοστό γεννήσεων στη Γερμανία μειώθηκε σε 1,35 παιδιά ανά γυναίκα το 2023, κάτω από το «πολύ χαμηλό» όριο του ΟΗΕ του 1,4 — σε μία τάση όπου η πτώση των ποσοστών γεννήσεων είναι δύσκολο να αντιστραφεί. Η Εσθονία και η Αυστρία πέρασαν επίσης κάτω από το όριο του 1,4, προσχωρώντας στις εννέα χώρες της ΕΕ -συμπεριλαμβανομένων της Ισπανίας, της Ελλάδας και της Ιταλίας– που το 2022 είχαν ποσοστά γονιμότητας κάτω από 1,4 παιδιά ανά γυναίκα.
Η πτώση των ποσοστών γεννήσεων αντανακλά εν μέρει την «αναβολή της γονεϊκότητας μέχρι τη δεκαετία των 30», η οποία συνεπάγεται «μεγαλύτερη πιθανότητα να μην έχετε τόσα παιδιά όσα θα θέλατε λόγω του βιολογικού ρολογιού», δήλωσε ο Γουίλεμ Αντέμα ανώτερος οικονομολόγος στο ΟΟΣΑ.
Χωρίς μετανάστευση, τα χαμηλά ποσοστά γονιμότητας σημαίνουν συρρίκνωση του πληθυσμού σε ηλικία εργασίας, προσθέτουν πιέσεις στα δημoσιονομικά και περιορίζουν την οικονομική ανάπτυξη. Με τους νέους να φτάνουν σε ορόσημα της ζωής τους, όπως η αγορά σπιτιού, αργότερα στη ζωή τους, η μέση ηλικία των γυναικών της ΕΕ κατά τον τοκετό αυξήθηκε στα 31,1 έτη το 2023, ένα χρόνο αργότερα από ό,τι πριν από μια δεκαετία. Ο αριθμός αυξάνεται στα 31,4 στη Γερμανία και στα 32 χρόνια στην Ισπανία, την Ιταλία και την Ιρλανδία.
Η Αυστρία ανέφερε πτώση σε 1,32 παιδιά ανά γυναίκα το 2023, από 1,41 το προηγούμενο έτος. Στην Εσθονία, το ποσοστό έφτασε στο 1,31 το 2023, από 1,41 το προηγούμενο έτος. Τα ποσοστά γεννήσεων έχουν μειωθεί σε όλη την Ευρώπη — ακόμη και σε χώρες όπως η Φινλανδία, η Σουηδία και η Γαλλία, όπου οι φιλικές προς την οικογένεια πολιτικές και η μεγαλύτερη ισότητα των φύλων είχαν συμβάλει στο παρελθόν στην αύξηση του αριθμού των μωρών.
Στη Φινλανδία, το ποσοστό γεννήσεων ήταν πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ μέχρι το 2010, αλλά έπεσε στο 1,26 το 2023, το χαμηλότερο από τότε που ξεκίνησε το ρεκόρ το 1776, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Η Γαλλία είχε το υψηλότερο ποσοστό γεννήσεων με 1,79 παιδιά ανά γυναίκα το 2022, αλλά τα εθνικά στοιχεία έδειξαν ότι έπεσε στο 1,67 πέρυσι, το χαμηλότερο που έχει καταγραφεί. Τα ποσοστά μειώθηκαν επίσης σε χώρες όπου ήταν ήδη εξαιρετικά χαμηλά, φτάνοντας στο 1,12 στην Ισπανία και στο 1,2 στην Ιταλία το 2023.
Ο Γκουανγιου Ζανγκ, υπεύθυνος πληθυσμιακών υποθέσεων στον ΟΗΕ, ζήτησε από τις κυβερνήσεις «να δημιουργήσουν πιο φιλικές προς την οικογένεια ρυθμίσεις και μέτρα προώθησης της ισότητας», λέγοντας ότι αυτό θα επιτρέψει σε γυναίκες και άνδρες να αποκτήσουν τα πολλά παιδιά που οι έρευνες ισχυρίζονται ότι θέλουν.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η οικονομική και πολιτική αναταραχή εξηγεί εν μέρει την τάση των ανθρώπων να αποκτουν λιγότερα παιδιά. «Μπορεί να έχετε δουλειά, αλλά αν ανησυχείτε μήπως τη χάσετε, ή ανησυχείτε για τον πληθωρισμό ή ανησυχείτε για τη σύγκρουση στην Ουκρανία, τότε μπορεί να διστάσετε να κάνετε παιδιά», είπε η Aν Μπέριγκτον, καθηγήτρια δημογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον.
Οι αλλαγές στις κοινωνικές συμπεριφορές μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο είπε ο Αντέμα. «Οι κανόνες για το τι σημαίνει να είσαι καλός γονιός και πόσο εντατικά πρέπει να συμμετέχεις σε αυτό είναι τέτοιες που αρκετοί νέοι λένε: «Λοιπόν, εκτός από το γεγονός ότι δεν χρειάζομαι παιδιά για να γίνω χαρούμενος, θα ήταν επίσης μια πολύ δύσκολη δουλειά για μένα και δεν είμαι σίγουρος ότι μπορώ να αναλάβω αυτή την ευθύνη».
