H κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι οι σκύλοι προέρχονται από εξημερωμένους γκρίζους λύκους αλλά το πώς και γιατί συνέβη αυτό αποτελεί αντικείμενο διαρκούς συζήτησης και μελέτης στην επιστημονική κοινότητα. Μια νέα μελέτη αναφέρει ότι οι σκύλοι αυτοεξημερώθηκαν για να μπορούν να συνυπάρχουν με τους ανθρώπους και να τρέφονται με μεγαλύτερη ευκολία και συνέπεια.
Σύμφωνα με τη νέα μελέτη που δημοσιεύεται «Proceedings of the Royal Society B» οι αυτοεξημερωμένοι σκύλοι άρχισαν να αναπαράγονται μεταξύ τους εδραιώνοντας την παρουσία τους μέσω της διαδικασίας της φυσικής επιλογής.
Τα αρχαιολογικά και γενετικά στοιχεία υποδηλώνουν ότι οι σκύλοι (Canis familiaris) κατάγονται από γκρίζους λύκους (Canis lupus) και εξημερώθηκαν σε δύο ιστορικές περιόδους: μεταξύ περίπου 30.000 και 15.000 ετών πριν όταν οι άγριοι λύκοι εξημερώθηκαν αρχικά σε πρώιμους σκύλους και στη συνέχεια υπήρξε μια δεύτερη διαδικασία εξημέρωσης που οδήγησε στην εμφάνιση των σύγχρονων σκύλων. Αυτές οι περίοδοι εξημέρωσης οδηγήθηκαν από διαφορετικές εξελικτικές δυνάμεις, σύμφωνα τη νέα μελέτη.
Η δεύτερη περίοδος εξημέρωσης πιστεύεται ότι οδηγήθηκε κυρίως από τεχνητή επιλογή: οι άνθρωποι επέλεξαν περισσότερους ήμερους λύκους για να τους συνοδεύσουν για κυνήγι και συντροφιά και σκόπιμα εκτράφηκαν μαζί τα λιγότερο άγρια ζώα, τα οποία τελικά παρήγαγαν το ήμερο είδος που γνωρίζουμε ως οικόσιτο σκυλί.
Αλλά οι επιλεκτικές δυνάμεις που οδήγησαν την πρώτη περίοδο εξημέρωσης είναι λιγότερο σαφείς. Σύμφωνα με τη θεωρία που της «αυτοεξημέρωσης» αφού τα προϊστορικά ζώα άρχισαν να έρχονται σε ανθρώπινους οικισμούς για να ψάξουν για υπολείμματα τροφής, συνήθισαν περισσότερο να ζουν κοντά σε ανθρώπους. Αυτοί οι πιο ανεκτικοί λύκοι προτιμούσαν μια σταθερή παροχή τροφής από τις ασυνεπείς πηγές στη φύση, και οι απόγονοί τους δημιούργησαν τα πρώτα οικόσιτα σκυλιά.
Μια παρόμοια διαδικασία πιστεύεται ότι συνέβη με την εξημέρωση της γάτας, καθώς η έρευνα διαπίστωσε ότι οι πρόγονοι των κατοικίδιων γατών περνούσαν χρόνο κοντά σε αγροτικές κοινότητες πριν από περίπου 10.000 χρόνια, πριν εγκατασταθούν σε μια αμοιβαία επωφελή σχέση στην οποία κυνηγούσαν και έτρωγαν τρωκτικά με αντάλλαγμα τροφή.
