Η Βιωσιμότητα και οι Κοινωνικοί Μετασχηματισμοί στις Πόλεις
Οι κοινωνικοί μετασχηματισμοί είναι απαραίτητοι για τη βιωσιμότητα των πόλεων μας. Η λογική των δράσεών μας και οι στρατηγικές που μπορούμε να εφαρμόσουμε αναδείχθηκαν από τον δήμαρχο Αθηναίων, Χάρη Δούκα, κατά την ομιλία του στην αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών, με θέμα: «Βιωσιμότητα και κοινωνικός μετασχηματισμός στις πόλεις». Συγκεκριμένα, ο δήμαρχος ανέπτυξε τις προοπτικές που ανοίγονται για τις πόλεις, υπογραμμίζοντας τη σημασία των διορθωτικών πολιτικών και δράσεων.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των επιμορφωτικών και πολιτιστικών δράσεων «Το ΕΚΠΑ στην Πόλη». Ο πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος, κατά την προσφώνηση του προς τον κ. Δούκα, επεσήμανε τη σημαντική καριέρα και τη συγγραφική του δραστηριότητα ως καθηγητή του ΕΜΠ. Υπογράμμισε ότι αποτελεί τιμή για τον Δήμο το γεγονός ότι διοικείται από έναν αυτοδημιούργητο που είναι στην κορυφή της ακαδημαϊκής ιεραρχίας, ενώ εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συνεργασία ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο και τον Δήμο.
Ο δήμαρχος Αθηναίων επεσήμανε την αναγκαιότητα των μετασχηματισμών για τη βιωσιμότητα των πόλεων, αναφέροντας ως παράδειγμα τον τομέα των ακινήτων. Ένας κλάδος που έχει επανεξετάσει τους στόχους του, προσθέτοντας τον κλιματικό κίνδυνο στις επενδύσεις του, μετά τις μεγάλες καταστροφές που προκλήθηκαν από ακραία καιρικά φαινόμενα σε διάφορες περιοχές, όπως το Λος Άντζελες και τη Βαλένθια. «Φαινόμενα που από το 2020 μέχρι το 2024-25 έχουν εξαπλασιαστεί και σκεφθήκαμε να προστατεύσουμε και την Αθήνα», είπε ο δήμαρχος, παραθέτοντας ένα χάρτη που δείχνει την κατάσταση της Αθήνας το 1834, όταν ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα, με πολλές καταστροφές και ελάχιστους κατοίκους.
Στην αναφορά του για τα πλημμυρικά φαινόμενα, ο κ. Δούκας σημείωσε ότι το νερό “έχει μνήμη” και κινείται εκεί όπου υπήρχε παλιότερα ροή. Αυτό υποδεικνύει τη σημασία των έργων, όπως τα αντιπλημμυρικά που προγραμματίζονται σε περιοχές όπως τα Σεπόλια και ο Κολωνός, όπου έχουν καταγραφεί σοβαρά προβλήματα. Αναφορικά με τις υψηλές θερμοκρασίες, τόνισε την ανάγκη δημιουργίας βιοκλιματικών περιβαλλόντων, που μπορούν να μετρήσουν τη διαφορά στη θερμοκρασία, κάνοντας την πόλη πιο βιώσιμη.
Ο κ. Δούκας επισήμανε ότι ο στόχος του δήμου είναι να μειωθεί αισθητά η θερμοκρασία μέσω της φυσικής σκίασης από τα δέντρα σε γειτονιές, όπου το τσιμέντο κυριαρχεί. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ανέφερε την περιοχή του Βοτανικού, όπου, σε μία ζεστή μέρα του Αυγούστου, η θερμοκρασία μπορεί να φτάσει τους 45,5 βαθμούς, ενώ στον Εθνικό Κήπο την ίδια ημέρα καταγράφονται μόλις 34 βαθμοί.
Για την προσπάθεια δενδροφύτευσης 5000 δέντρων ετησίως, ο δήμαρχος αναφέρθηκε στο πρόγραμμα για την «πόλη των 15 λεπτών», όπου κάθε κάτοικος θα έχει πρόσβαση σε 300 μέτρα πρασίνου. Επιπλέον, μίλησε για τη δημιουργία συμπαγών χώρων πρασίνου και μικροδασών, όπως η παρέμβαση που έγινε στην Κυψέλη, όπου μετατράπηκε ένα παλιό πάρκινγκ σε χώρο πρασίνου. Τόνισε ότι δημιουργήθηκε το πρώτο μικροδάσος στην Ελλάδα, με έκταση περίπου 1.000 τ.μ., όπου φυτεύθηκαν 850.000 δέντρα και χιλιάδες θάμνοι.
Σχετικά με τον υπερτουρισμό, ο κ. Δούκας ανέφερε ότι έχει καταρτιστεί σχετική μελέτη που δείχνει ότι η Αθήνα δεν αντιμετωπίζει μέχρι στιγμής σοβαρό πρόβλημα, αν και υπάρχουν 17 γειτονιές με υπερκορεσμό. Σε τρεις από αυτές, σε συνεργασία με την Airbnb, έχουν παγώσει οι νέες βραχυχρόνιες μισθώσεις, ενώ μέσω του παρατηρητηρίου πραγματοποιούνται συνεχείς μετρήσεις και παρεμβάσεις.
Όσον αφορά την κοινωνική στέγαση και την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των ευάλωτων νοικοκυριών, ο δήμαρχος Αθηναίων αναφέρθηκε σε καλές πρακτικές που έχουν ακολουθήσει άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Οι προτάσεις που παρουσιάστηκαν στο 10ο οικονομικό φόρουμ Δελφών μπορούν να αποτελέσουν οδηγό για την αντιμετώπιση του προβλήματος στην Αθήνα.
Ο δήμαρχος, κλείνοντας την ομιλία του, αναφέρθηκε στη δημιουργία μιας ενεργειακής κοινότητας που αποσκοπεί στην υποστήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών, και τόνισε ότι όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ταμείο Ανάκαμψης διαθέτει 100 εκατομμύρια ευρώ για τον σκοπό αυτό, πρέπει αυτό το ποσό να χρησιμοποιηθεί για να στηριχθούν οι πιο φτωχοί, αντί να κατευθυνθεί σε μεγάλες εταιρείες.