Οι Πρώτες 100 ημέρες του Ντόναλντ Τραμπ: Κατάργηση και Πολιτική μέσω Εκτελεστικών Διαταγμάτων
Μέσα σε σχεδόν 100 ημέρες από την ανάληψη των καθηκόντων του, ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει υπογράψει έναν εκπληκτικό αριθμό 130 εκτελεστικών διαταγμάτων, θέτοντας νέο ιστορικό ρεκόρ και διαγράφοντας πολλές πολιτικές των προκατόχων του.
Αμέσως μετά την ορκωμοσία του, ακύρωσε 67 διατάγματα της κυβέρνησης Μπάιντεν, και από τότε τα διατάγματά του είτε καταργούν ομοσπονδιακά προγράμματα και υπηρεσίες — σχεδόν τα μισά σχεδιάστηκαν για αυτόν τον σκοπό — είτε εδραιώνουν τις θέσεις του στις διενέξεις γύρω από την κουλτούρα στη χώρα. Είναι αξιοσημείωτο ότι περίπου το ένα τέταρτο από αυτά αναφέρεται σε εκδίκηση κατά των πολιτικών του αντιπάλων, όπως καταγράφει το Γαλλικό Πρακτορείο.
Στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου, κάτω από το πορτρέτο του πρώην προέδρου Ρόναλντ Ρέιγκαν (1981-1989), ο Τραμπ υπέγραψε στις 19 Φεβρουαρίου εκτελεστικό διάταγμα που διέλυσε το Αμερικανικό Ινστιτούτο για την Ειρήνη, έναν θεσμό που είχε δημιουργηθεί επί των ημερών του Ρέιγκαν.
Η δράση του συνεχίζεται και στις 14 Μαρτίου, όταν ο πρόεδρος Τραμπ, στο όνομα της «μείωσης της ομοσπονδιακής γραφειοκρατίας», προγραμμάτισε τη διάλυση επιτροπής για τους αστέγους που ίδρυσε ο Ρέιγκαν, καθώς και υπηρεσίας για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας στις μειονότητες, η οποία είχε δημιουργηθεί κατά την προεδρία του Ρίτσαρντ Νίξον (1969-1974).
Ο πρώην πρόεδρος Τζορτζ Ου. Μπους είχε αυξήσει την χρηματοδότηση της υπηρεσίας διεθνούς αναπτυξιακής βοήθειας των ΗΠΑ (USAID) το 2000, αλλά ο Τραμπ κατήργησε ουσιαστικά την USAID και ανέστειλε σχεδόν όλη τη διεθνή βοήθεια των ΗΠΑ από την 20ή Ιανουαρίου.
Ένα από τα εκτελεστικά διατάγματα προβλέπει τη διάλυση του ομοσπονδιακού υπουργείου Παιδείας, με μεταφορά των αρμοδιοτήτων του στις πολιτείες. Αυτό το υπουργείο, που ιδρύθηκε επί προεδρίας του Δημοκρατικού Τζίμι Κάρτερ, είχε λάβει αυξημένο προϋπολογισμό 4 δισ. δολαρίων το 2002 από την κυβέρνηση Μπους.
Στις 8 Απριλίου, ένα νέο διάταγμα απαιτεί από το υπουργείο Δικαιοσύνης να αναστείλει την εφαρμογή ορισμένων πολιτειακών νόμων που προστατεύουν το περιβάλλον και περιορίζουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Η κυβέρνηση Τραμπ ευνοεί τις επιδοτήσεις των υδρογονανθράκων, οδηγώντας σε απορρύθμιση των σχετικών κανονισμών.
Αν και πολλές ομοσπονδιακές υπηρεσίες δεν διαλύονται επισήμως, οι πόροι, οι δυνατότητες και το προσωπικό τους συρρικνώνονται δραστικά, κυρίως μέσω αποφάσεων του Ίλον Μασκ και της επιτροπής του για την «κυβερνητική αποτελεσματικότητα». Επτά διατάγματα επηρεάζουν αυτές τις υπηρεσίες.
Η πολιτική ποικιλομορφίας και διακρίσεων εξελίσσεται σε καίριο ζήτημα, καθώς σχεδόν 40 εκτελεστικά διατάγματα αφορούν θέματα εθνικών μειονοτήτων, φύλου και θρησκείας. Από την 20ή Ιανουαρίου, ο πρόεδρος Τραμπ διατάζει να σταματήσει η χρήση της λέξης «φύλο» στα ομοσπονδιακά έγγραφα, εναντιούμενος στην ταυτότητα φύλου. Παράλληλα, διατάζει την απομάκρυνση των διεμφυλικών από τις ένοπλες δυνάμεις και την παύση των πολιτικών θετικών διακρίσεων.
Αξιοσημείωτο είναι ότι, όπως προκύπτει από νέα εκτελεστικά διατάγματα, ο Κόλπος του Μεξικού μετονομάζεται σε «Κόλπο της Αμερικής», και το όρος Ντενάλι στην Αλάσκα επαναφέρονται σε Όρος Μακίνλεϊ. Αυτό δείχνει την επιθυμία του να διαδράμει συμβολικά κατά της ποικιλομορφίας και της πολιτισμικής κληρονομιάς των αυτόχθονων.
Από την 1η Μαρτίου, μέσω εκτελεστικού διατάγματος καθορίζεται τα αγγλικά ως η επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ, αποδεσμεύοντας τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες από την υποχρέωση παροχής υπηρεσιών σε καμία άλλη γλώσσα. Στις 27 Μαρτίου, ο Τραμπ παίρνει τον έλεγχο των δημόσιων μουσείων Smithsonian της Ουάσιγκτον, τα οποία θεωρεί ότι προάγουν «αναθεωρητισμό» και «ιδεολογική κατήχηση».
Η χρήση των εκτελεστικών διαταγμάτων από τον πρόεδρο Τραμπ έχει αποκτήσει χαρακτηριστικά εργαλείου κατά των πολιτικών του αντιπάλων. Στις 20 Ιανουαρίου, αφαίρεσε τις άδειες χειρισμού απορρήτων από 51 πρώην αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένου του πρώην συμβούλου εθνικής ασφαλείας του, Τζον Μπόλτον. Επιπλέον, στοχοποιεί εταιρείες δικηγόρων που έφεραν τη νομική εκπροσώπηση των αντιπάλων του, αποκλείοντάς τους από κρατικές συμβάσεις και πρόσβαση σε κρίσιμες πληροφορίες. Τέσσερις από τις πέντε εταιρείες κατάφεραν να αναστείλουν το εκτελεστικό διάταγμα μέσω της δικαιοσύνης.
Τέλος, μερικά από τα διατάγματα είναι δύσκολα κατηγοριοποιήσιμα, όπως αυτά που δημιουργούν επιτροπές ή ειδικές ομάδες εργασίας για διάφορα θέματα — όπως η ειδική ομάδα για τον εορτασμό των 250 χρόνων από την αμερικανική ανεξαρτησία το 2026 και η προετοιμασία του παγκοσμίου κυπέλλου ποδοσφαίρου που θα διεξαχθεί στις ΗΠΑ. Επιπλέον, με εκτελεστικό διάταγμα καθιερώθηκε το «στρατηγικό απόθεμα bitcoin», καθώς και ένα συμβούλιο που θα εγγυάται τον επαρκή εφοδιασμό ενέργειας για να ανταγωνιστούν οι ΗΠΑ την Κίνα στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.
Διατάγματα που προβλέπουν απαγορεύσεις, όπως για την κατάργηση των χάρτινων καλαμακιών και την άρση των περιορισμών πίεσης του νερού στα ντους, καταδεικνύουν τη μοναδικότητα της διακυβέρνησής του και την προτεραιότητα που δίνει σε ζητήματα εμβέλειας, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και τις προτεραιότητες της πολιτικής του.
