Θλίψη για την απώλεια της Μάργκοτ Φριντλέντερ
Χθες το βράδυ, σε ηλικία 103 ετών, απεβίωσε η Μάργκοτ Φριντλέντερ, μία από τις πιο εμβληματικές επιζήσασες του Ολοκαυτώματος. Η Μάργκοτ, που υπηρέτησε ως φωνή για τους θύτες που δεν έχουν πια τη δυνατότητα να μιλήσουν, επέστρεψε στη Γερμανία μετά από δεκαετίες που ζούσε ως μετανάστρια στη Νέα Υόρκη, για να αφιερώσει τη ζωή της στην ευαισθητοποίηση των νέων αναφορικά με τα εγκλήματα του εθνικοσοσιαλισμού.
«Μιλώ εκ μέρους εκείνων που δεν τα κατάφεραν», δήλωσε πρόσφατα σε συνέντευξή της στη δημόσια τηλεόραση ARD. Σήμερα, θα βραβευόταν με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Αξίας από τον ομοσπονδιακό πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ. Η ιστορία της έγινε ευρέως γνωστή μέσα από ντοκιμαντέρ και τα αυτοβιογραφικά της έργα, με πολλές τιμητικές διακρίσεις κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, συμπεριλαμβανομένης και της αναγνώρισης από τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν.
Μια ζωή γεμάτη αγώνα και υπευθυνότητα
Η Μάργκοτ Φριντλέντερ γεννήθηκε το 1921 σε εβραϊκή οικογένεια στο Βερολίνο. Η μητέρα και ο αδελφός της εκτελέστηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, ενώ η ίδια συνελήφθη και μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο του Τερέζιενσταντ (Τερεζίν της Τσεχίας). Μετά από πολλές δοκιμασίες, κατάφερε να επιβιώσει και, μαζί με τον μελλοντικό σύζυγό της, αναχώρησε για τις ΗΠΑ. Το 2010, σε ηλικία 88 ετών, επέστρεψε στη Γερμανία για να επικεντρωθεί στην ενημέρωση των νέων σχετικά με ιστορικά γεγονότα που δεν πρέπει να ξεχαστούν. Το σχολικό πρόγραμμα που δημιούργησε φέρει το όνομά της και συνεχίζει να αντηχεί την ίδια γνήσια ανθρώπινη επιταγή: «Η αποστολή μου είναι να λέω “να είστε άνθρωποι”. Είμαστε όλοι το ίδιο. Δεν υπάρχει χριστιανικό, εβραϊκό, μουσουλμανικό αίμα. Υπάρχει μόνο ανθρώπινο αίμα». Αυτή η φράση της έχει φτάσει σε εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο, προσφέροντας ελπίδα και ενθουσιασμό.
Η Μάργκοτ δεν έχει μετανιώσει για την απόφασή της να επιστρέψει στο Βερολίνο, παρόλο που πολλοί φίλοι και συγγενείς την προέτρεπαν να παραμείνει στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Επέστρεψα για να μιλήσω μαζί σας και να σας απλώσω το χέρι», δήλωνε χαρακτηριστικά. Αφοσιωμένη στην αποστολή της, προέτρεπε τους νέους να μην επιτρέψουν την επανάληψη γεγονότων όπως εκείνα του παρελθόντος.
Αντίκτυπος και κληρονομιά
Πέρυσι το καλοκαίρι, η Μάργκοτ Φριντλέντερ έγινε το κύριο θέμα της γερμανικής Vogue ως σύμβολο ελπίδας και έμπνευσης, μιλώντας και πάλι για την «αποστολή» της. «Θέλω να μοιραστώ τη ζωή μου με τις νεότερες γενιές και να προειδοποιήσω για την άνοδο της ακροδεξιάς και του αντισημιτισμού», δήλωνε, υπογραμμίζοντας τη σημασία της μνήμης και της ανθρωπιάς.
Ο ομοσπονδιακός πρόεδρος Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, αναφερόμενος στον θάνατό της, τόνισε ότι «η Μάργκοτ Φριντλέντερ προσέφερε στη χώρα μας τη συμφιλίωση». Η πρόεδρος της Bundestag, Γιούλια Κλέκνερ, την αποκάλεσε «μια γενναιόδωρη μάρτυρα που άγγιξε τους ανθρώπους με τη συμπόνοιά της». Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς την χαρακτήρισε «μία από τις ισχυρότερες φωνές της εποχής μας, υπέρ της ειρηνικής συνύπαρξης και κατά του αντισημιτισμού». Κράτησε την ιστορία της ζωντανή και το καθήκον μας είναι να την τιμήσουμε και να συνεχίσουμε το έργο της.
