Επιπτώσεις των φαρμάκων απώλειας βάρους στην υγεία των διαβητικών ασθενών
Τα φάρμακα απώλειας βάρους μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας σε ασθενείς με διαβήτη, σύμφωνα με μια νέα εκτενή μελέτη. Αρχικά σχεδιασμένα για τη θεραπεία του διαβήτη, τα φάρμακα τύπου GLP-1 RA (αγωνιστές του υποδοχέα του γλυκαγονόμορφου πεπτιδίου-1) έχουν μεταμορφώσει την προσέγγιση στη θεραπεία της παχυσαρκίας και σταδιακά ανακαλύπτονται και άλλα οφέλη που προσφέρουν για την υγεία. Αυτά τα φάρμακα συμβάλλουν στη μείωση του σακχάρου στο αίμα, καθυστερούν τη διαδικασία της πέψης και ελέγχουν την όρεξη των ασθενών.
Παρ’ όλα αυτά, οι Καναδοί ερευνητές δημοσίευσαν πρόσφατα μια μελέτη στην επιστημονική επιθεώρηση «JAMA Ophthalmology», η οποία φανερώνει ότι η χρήση των GLP-1 RA για τουλάχιστον έξι μήνες σχετίζεται με διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας σε ηλικιωμένους ασθενείς με διαβήτη.
Η μελέτη εστιάζει σε ιατρικά δεδομένα που συλλέχθηκαν από ένα δείγμα άνω του 1 εκατομμυρίου κατοίκων του Οντάριο που είχαν διαγνωστεί με διαβήτη. Μεταξύ αυτών, οι 46.334 ασθενείς που συμμετείχαν στη μελέτη είχαν μέσο όρο ηλικίας 66 ετών, με το 97,5% από αυτούς να χρησιμοποιούν σεμαγλουτίδη (semaglutide), ενώ το 2,5% λιξισενατίδη (lixisenatide).
Αν και η μελέτη δεν επικεντρώνεται σε κάποιο συγκεκριμένο φάρμακο, είναι προφανές ότι η πλειονότητα των ασθενών που έλαβαν σεμαγλουτίδη πιθανώς χρησιμοποίησαν το Ozempic, το οποίο συνταγογραφείται κυρίως για τον διαβήτη. Κάθε ασθενής που ελάμβανε σεμαγλουτίδη ή λιξισενατίδη αντικαταστάθηκε με δύο άλλους ασθενείς με παρόμοια δημογραφικά στοιχεία, οι οποίοι ήταν διαβητικοί αλλά δεν λάμβαναν τα συγκεκριμένα φάρμακα. Οι ερευνητές παρακολούθησαν την ανάπτυξη ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας σε μια περίοδο τριών ετών.
Τα ευρήματα της μελέτης κατέδειξαν ότι οι ασθενείς που χρησιμοποίησαν GLP-1 RA για περισσότερο από έξι μήνες είχαν διπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης της ασθένειας, ενώ αυτοί που τα χρησιμοποίησαν για περισσότερους από 30 μήνες παρουσίασαν τριπλάσιο κίνδυνο. Μάλιστα, ο κίνδυνος αυξάνεται ιδιαίτερα μεταξύ των ηλικιωμένων ασθενών και εκείνων με ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου.
Ο Δρ. Μάρκο Ποπόβιτς, γιατρός στην Οφθαλμολογική Κλινική του Πανεπιστημίου του Τορόντο και συν-συγγραφέας της μελέτης, τόνισε ότι οι αγωνιστές του υποδοχέα GLP-1 ενδεχομένως έχουν πολλαπλές επιδράσεις στο μάτι, και ειδικά στην περίοδο της νεοαγγειακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας, οι συνολικές επιπτώσεις μπορεί να είναι επικίνδυνες για την οπτική υγεία. Συνιστά ιδιαίτερη προσοχή στη χορήγηση των GLP-1 RA σε ηλικιωμένους διαβητικούς, καθώς οι ασθενείς αυτοί παρουσιάζουν υψηλότερο κίνδυνο.
Ο Δρ. Μπράιαν Βάντερμπικ, αναπληρωτής καθηγητής οφθαλμολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Πενσυλβάνια, επεσήμανε ότι τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι ένας σημαντικός αριθμός ασθενών μπορεί να επηρεαστεί. «Αν πραγματικά ένας στους 1.000 χρήστες GLP-1 RA εκδηλώνει ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας σε σύγκριση με τους μη χρήστες, τότε, με εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως, ο αριθμός των επηρεαζόμενων καθημερινά μπορεί να είναι σημαντικός», δήλωσε.
Ο Βάντερμπικ πρόσθεσε ότι είναι απαραίτητη περαιτέρω έρευνα για να προσδιοριστεί αν ο κίνδυνος αυτός αφορά μόνο τους διαβητικούς ή και άτομα που χρησιμοποιούν τα φάρμακα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και άλλων διαταραχών.
Η ασφάλεια των ασθενών είναι η μεγαλύτερη προτεραιότητα, και οι παρόχοι υγείας λαμβάνουν σοβαρά υπόψη οποιαδήποτε αναφορά ανεπιθύμητων ενεργειών. Εκπρόσωπος της Novo Nordisk, που παρασκευάζει τα Ozempic και Wegovy, ανέφερε ότι δεν έχουν παρατηρηθεί στατιστικά σημαντικές διαφορές στην εκφύλιση της ωχράς κηλίδας σε σύγκριση με το placebo. Σήμερα, η εταιρεία δεν αποδέχεται κάποια αιτιώδη σύνδεση μεταξύ της χρήσης GLP-1 RA και των οφθαλμικών επιπλοκών.
Η Δρ. Άλισον Κέιβ, επικεφαλής ασφαλείας του βρετανικού Οργανισμού Φαρμάκων και Προϊόντων Υγειονομικής Περίθαλψης (MHRA), υπογράμμισε ότι η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας δεν αναφέρεται επί του παρόντος ως πιθανή παρενέργεια αυτών των φαρμάκων. Ωστόσο, παρακολουθούν στενά την ασφάλεια τους και τη σχετική επιστημονική βιβλιογραφία, και είναι έτοιμοι να λάβουν μέτρα αν χρειαστεί. Σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα, τα οφέλη των GLP-1 RA υπερτερούν των πιθανών κινδύνων όταν χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις εγκεκριμένες ενδείξεις.
