Πρωτοφανή επίπεδα βίας κατά των παιδιών σε εμπόλεμες ζώνες
Η βία κατά των παιδιών που βρίσκονται παγιδευμένα σε πολλαπλές και κλιμακούμενες συγκρούσεις έχει φτάσει σε «πρωτοφανή επίπεδα» το περασμένο έτος, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών που δόθηκε στη δημοσιότητα. Τα περισσότερα περιστατικά καταγράφηκαν στη Γάζα, στη Δυτική Όχθη, στο Κονγκό, στη Σομαλία, στη Νιγηρία και στην Αϊτή.
Η ετήσια έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, αναφέρει μια συγκλονιστική αύξηση 25% στις σοβαρές παραβιάσεις κατά παιδιών κάτω των 18 ετών σε σύγκριση με το 2023, χρονιά κατά την οποία είχε ήδη παρατηρηθεί αύξηση 21%.
Ο Γκουτέρες τόνισε ότι το 2024, «τα παιδιά πλήρωσαν το τίμημα αμείλικτων εχθροπραξιών και αδιάκριτων επιθέσεων, επηρεαζόμενα από παραβιάσεις εκεχειριών και συμφωνιών ειρήνης, καθώς και από τις επιδεινούμενες ανθρωπιστικές κρίσεις». Ανέφερε στρατηγικές πολέμου που περιλαμβάνουν επιθέσεις κατά παιδιών, χρήση ολοένα και πιο καταστροφικών όπλων σε κατοικημένες περιοχές και «συστηματική εκμετάλλευση παιδιών για πολεμικούς σκοπούς».
Ο ΟΗΕ επαλήθευσε 41.370 σοβαρές παραβιάσεις κατά παιδιών, εκ των οποίων 36.221 διαπράχθηκαν το 2024 και 5.149 συνέβησαν προηγουμένως αλλά επαληθεύτηκαν το 2024. Αυτές οι παραβιάσεις περιλαμβάνουν δολοφονίες, ακρωτηριασμούς, στρατολόγηση και απαγωγές παιδιών, σεξουαλική βία, επιθέσεις σε σχολεία και νοσοκομεία, και παρεμπόδιση ανθρωπιστικής βοήθειας.
Ο ΟΗΕ καταδίκασε επίσης τις ισραηλινές δυνάμεις, διατηρώντας τις στη μαύρη λίστα χωρών που παραβιάζουν τα δικαιώματα των παιδιών για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, με 7.188 επαληθευμένες σοβαρές παραβιάσεις. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η δολοφονία 1.259 Παλαιστινίων παιδιών και ο τραυματισμός 941 άλλων στη Γάζα. Παράγοντες όπως το Υπουργείο Υγείας της Γάζας έχουν ανακοινώσει πολύ υψηλότερους αριθμούς, αν και ο ΟΗΕ επισημαίνει ότι η διαδικασία επαλήθευσης συνεχίζεται με αυστηρά κριτήρια.
Ο Γκουτέρες εξέφρασε την ανησυχία του για την εντεινόμενη βία και τις σοβαρές παραβιάσεις στα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη και το Ισραήλ, χαρακτηρίζοντας «βαθιά ανησυχητικό» τον αντίκτυπο αυτές οι επιθέσεις έχουν στα παιδιά. Επανέλαβε την έκκλησή του προς το Ισραήλ να συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο, που απαιτεί την ειδική προστασία για παιδιά, σχολεία και νοσοκομεία.
Η έκθεση καταδεικνύει τη συνεχιζόμενη κρίση σε άλλες χώρες. Στο Κονγκό, καταγράφηκαν 4.043 σοβαρές παραβιάσεις κατά 3.418 παιδιών. Στη Σομαλία, 2.568 παραβιάσεις κατά 1.992 παιδιών. Στη Νιγηρία, 2.436 παραβιάσεις κατά 1.037 παιδιών και στην Αϊτή 2.269 κατά 1.373 παιδιών. Ειδικότερα, η κατάσταση στην Ουκρανία έχει επιδεινωθεί με την παραβίαση δικαιωμάτων παιδιών από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις, με 1.914 σοβαρές παραβιάσεις καταγεγραμμένες.
Ο Γκουτέρες εξέφρασε τη «βαθιά ανησυχία» του για την αύξηση των παραβιάσεων κατά των παιδιών στην Ουκρανία, όπου οι ρωσικές δυνάμεις φέρουν την ευθύνη για τον θάνατο 94 παιδιών και τον τραυματισμό 577 άλλων. Σημαντικός αριθμός περιστατικών επικεντρώνεται σε επιθέσεις σε σχολεία και νοσοκομεία.
Στην Αϊτή, η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Ο ΟΗΕ προσέθεσε για πρώτη φορά τη συμμορία Viv Ansanm στη μαύρη λίστα, η οποία έχει εδραιώσει τη δύναμή της μετά τη δολοφονία του Προέδρου Ζοβενέλ Μοΐζ το 2021, ελέγχοντας το 85% της πρωτεύουσας. Οι συμμορίες έχουν επεκτείνει τη δράση τους και η κατάσταση συνεχώς επιδεινώνεται.
Η έκθεση του ΟΗΕ καταγράφει επίσης μια αύξηση 35% στην σεξουαλική βία το 2024, με υψηλά ποσοστά ομαδικών βιασμών. Παρά το γεγονός ότι οι αριθμοί αυτοί μπορεί να είναι υποτιμημένοι, καταδεικνύουν μια ανησυχητική τάση στην εκμετάλλευση των παιδιών. Η αποφυγή αναφοράς για αρκετές περιπτώσεις υπογραμμίζει περαιτέρω την ανάγκη για ενίσχυση των ανθρωπιστικών προσπαθειών.
Σύμφωνα με την έκθεση, συνολικά 22.495 παιδιά επηρεάστηκαν το 2024, με τις ένοπλες ομάδες υπεύθυνες για σχεδόν το 50% των παραβιάσεων. Οι κυβερνητικές δυνάμεις είναι συνήθως οι κύριοι υπαίτιοι για δολοφονίες, ακρωτηριασμούς και επιθέσεις κατά παιδιών.
Η Βιρτζίνια Γκάμπα, ειδική εκπρόσωπος του ΟΗΕ για τα παιδιά και τις ένοπλες συγκρούσεις, δήλωσε ότι «οι κραυγές των 22.495 αθώων παιδιών πρέπει να μας κρατούν άγρυπνους τη νύχτα» και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να αναλάβει δράση και να προστατεύσει τα παιδιά.
