Δηλώσεις του Πρωθυπουργού μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
Μετά την ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παραχώρησε συνέντευξη Τύπου, κατά την οποία αναφέρθηκε σε κρίσιμα ζητήματα που συζητήθηκαν. Οι τομείς που συζητήθηκαν περιλάμβαναν τη μετανάστευση, την ευρωπαϊκή άμυνα, τις ελληνολιβυκές σχέσεις και τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Οι δηλώσεις του αναδεικνύουν τη στρατηγική θέση της Ελλάδας σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, καθώς και την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις μέσω της διπλωματίας και της συνεργασίας.
Μετανάστευση και Λιβύη
Ένα από τα κεντρικά θέματα της συνέντευξης ήταν η μεταναστευτική κρίση, με ιδιαίτερη έμφαση στην αύξηση των ροών από την Ανατολική Λιβύη προς την Κρήτη. Ο Πρωθυπουργός τόνισε τη σημασία της συζήτησης για τη Λιβύη, τόσο κατά την άτυπη συνάντηση των χωρών με κοινές απόψεις για το μεταναστευτικό, όσο και στο Συμβούλιο. Μαζί με την Ιταλίδα ομόλογό του, υπογράμμισε την ανάγκη αντιμετώπισης αυτής της νέας διαδρομής, εκφράζοντας ικανοποίηση για την αναγνώριση του προβλήματος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει επίσκεψη στη Λιβύη στις αρχές Ιουλίου, με τον αρμόδιο Επίτροπο Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ, ο οποίος θα επισκεφθεί τόσο την Ανατολική όσο και τη Δυτική Λιβύη, συνοδευόμενος από υπουργούς από Ελλάδα, Ιταλία και Μάλτα. Ο στόχος είναι να ασκηθεί πίεση προς τις λιβυκές αρχές για την καλύτερη επιτήρηση των θαλασσίων συνόρων, καθώς και να αποτραπεί η εδραίωση αυτής της διαδρομής.
Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι θα χρησιμοποιηθούν όλα τα διαθέσιμα μέσα, με την φράση «καρότο και μαστίγιο», προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεργασία της Λιβύης. Η Ελλάδα έχει ήδη αναλάβει πρωτοβουλίες, στέλνοντας πλοία εκτός των λιβυκών χωρικών υδάτων ώστε να επιτευχθεί καλύτερη επιτήρηση και επικοινωνία με τις αρχές της Λιβύης, με στόχο να αναχαιτίζονται οι σκάφες με μετανάστες εντός της Λιβύης. Επιπλέον, επεσήμανε ότι πολλοί από τους μετανάστες είναι Αιγύπτιοι πολίτες, οι οποίοι θα πρέπει να επιστρέφονται άμεσα στην Αίγυπτο, καλώντας την ΕΕ να πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση.
Ευρωπαϊκή άμυνα και χρηματοδοτικά εργαλεία
Η αναφορά στην ευρωπαϊκή άμυνα περιλάμβανε το ζήτημα των δύο χρηματοδοτικών εργαλείων που προωθούνται για την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της ΕΕ. Ο Πρωθυπουργός εξέφρασε αισιοδοξία για τη συζήτηση περί κοινού δανεισμού, σημειώνοντας ότι χώρες όπως η Δανία και η Φινλανδία, οι οποίες στο παρελθόν είχαν αντιρρήσεις, αν reconheσαν τώρα την ανάγκη για αυξημένες αμυντικές δαπάνες που μπορεί να χρηματοδοτηθούν μέσω ευρωπαϊκών εργαλείων.
Η Ελλάδα έχει πρωτοστατήσει στη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων, ώστε οι αμυντικές δαπάνες να εξαιρούνται από τους περιορισμούς του ελλείμματος, κάτι που έχει ήδη ενεργοποιηθεί μέσω της εθνικής ρήτρας διαφυγής. Σχετικά με το πρόγραμμα SAFE, που προάγει τις κοινές προμήθειες μεταξύ ευρωπαϊκών χωρών, ο Πρωθυπουργός εξέφρασε την επιθυμία αξιοποίησής του από την Ελλάδα. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην τροποποίηση των συμπερασμάτων του Συμβουλίου, που κατοχυρώνει ότι η συνεργασία με τρίτες χώρες για τα χρηματοδοτικά εργαλεία θα πραγματοποιείται μόνο εφόσον συμμερίζονται τους στόχους της κοινής εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας της ΕΕ.
Τουρκολιβυκό μνημόνιο και ελληνολιβυκές σχέσεις
Αναφορικά με το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε τη σημασία της επανάληψης της ευρωπαϊκής θέσης που χαρακτηρίζει το μνημόνιο ως ανυπόστατο και παράνομο, όπως ζητήθηκε από την Ελλάδα. Υπογράμμισε ότι η Ελλάδα ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα, προκηρύσσοντας οικόπεδα για έρευνες νοτίως της Κρήτης, με σεβασμό στη μέση γραμμή. Η ετοιμότητα της Ελλάδας να διαπραγματευτεί με τη Λιβύη για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, όταν αποκτήσει ενιαία κυβέρνηση, παραμένει ενεργή.
Επιπλέον, επεσήμανε τις επιτυχίες της κυβέρνησης στην οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Ιταλία, σε αντίθεση με προηγούμενες κυβερνήσεις που δεν αξιοποίησαν ανάλογες ευκαιρίες. Ενώ αναμένονται εξελίξεις με την επικείμενη επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών στη Λιβύη, ο Πρωθυπουργός εξέφρασε την ελπίδα για ενίσχυση των διμερών σχέσεων, με στόχο την προώθηση της σταθερότητας και της συνεργασίας στην περιοχή.
Μέση Ανατολή και διπλωματία
Σχετικά με τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ο Πρωθυπουργός επεσήμανε ότι η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στη διπλωματική επίλυση των εντάσεων, ιδιαίτερα στον τομέα της αποτροπής της απόκτησης πυρηνικού όπλου από το Ιράν. Επανέλαβε την αναγκαιότητα για άμεση εκεχειρία στη Γάζα, σε συνδυασμό με την απελευθέρωση των ομήρων, και κάλεσε την ΕΕ να ασκήσει πίεση προς το Ισραήλ για την άρση του πλήγματος κατά των Παλαιστινίων αμάχων.
Εσωτερικά ζητήματα και ΟΠΕΚΕΠΕ
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, ερωτήθηκε για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τις καταγγελίες περί εξυπηρετήσεων. Ο κ. Μητσοτάκης δήλωσε ότι δεν έχει πλήρη ενημέρωση επί του θέματος και απέφυγε να σχολιάσει σε βάθος, επαναλαμβάνοντας πως θα εξετάσει τη δικογραφία και θα ανακοινώσει τις αποφάσεις του σύντομα.
Απαντήσεις σχετικά με τη μετανάστευση και τη στάση της Λιβύης
Ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στη σημαντική αύξηση των μεταναστευτικών ροών και το νέο δρομολόγιο από την Ανατολική Λιβύη προς την Κρήτη. Η πρόσβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πρόβλημα θεωρείται θετική εξέλιξη, ενώ ο Πρωθυπουργός διαβεβαίωσε ότι η Ελλάδα έχει κινητοποιηθεί αυτοτελώς, στέλνοντας πλοία εκτός των χωρικών υδάτων της Λιβύης για την καλύτερη επιτήρηση των συνόρων και τη συνεργασία με τις λιβυκές αρχές. Έκανε σαφές ότι όλοι οι διαθέσιμοι μηχανισμοί θα χρησιμοποιηθούν για την αποτροπή της παγίωσης αυτής της μεταναστευτικής οδού, υπογραμμίζοντας την ύπαρξη Αιγυπτίων πολιτών ανάμεσα στους μετανάστες, οι οποίοι πρέπει να επιστραφούν στην Αίγυπτο.
Η στήριξη της ευρωπαϊκής άμυνας και η ανάγκη για χρηματοδότηση αναγνωρίζονται, με τη συνεργασία να γίνεται με χώρες που συμμερίζονται τις αξίες της Ευρώπης. Ο Πρωθυπουργός κατέληξε τονίζοντας την σημασία της διπλωματίας στην επίλυση των κρίσεων στη Μέση Ανατολή, και πως η Ελλάδα συνεχίζει να αναδεικνύει ανθρωπιστικά ζητήματα στις διεθνείς συναντήσεις.
