Συνέντευξη Τύπου του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη μετά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
Μετά την ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης παραχώρησε συνέντευξη Τύπου για να αναδείξει κρίσιμα ζητήματα που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια της συνόδου, εστιάζοντας ιδιαίτερα στη μετανάστευση, την ευρωπαϊκή άμυνα, τις ελληνολιβυκές σχέσεις και τις πρόσφατες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Οι δηλώσεις του εκφράζουν τη στρατηγική θέση της Ελλάδας σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, καθώς και την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις μέσω διπλωματίας και συνεργασίας.
Ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε τη θέση της Ελλάδας υπέρ της διπλωματίας και τόνισε την ανάγκη για άμεση επίλυση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα, με απόλυτο σεβασμό προς τους αμάχους. Η ύπαρξη σταθερών και βιώσιμων λύσεων είναι κρίσιμη για την περιοχή μας και η Ελλάδα πρωτοστατεί στις διπλωματικές προσπάθειες.
Η Μετανάστευση και η Λιβύη
Ένα από τα κύρια θέματα της συνέντευξης ήταν η μεταναστευτική κρίση, με έμφαση στις αυξανόμενες ροές από την Ανατολική Λιβύη προς την Κρήτη. Ο Πρωθυπουργός τόνισε την αναγκαιότητα της συζήτησης για τη Λιβύη, τόσο στην άτυπη συνάντηση των χωρών που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις για το μεταναστευτικό όσο και στο ίδιο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Μαζί με την Ιταλίδα ομόλογό του, επεσήμανε την ανάγκη να αντιμετωπιστεί αυτή η νέα διαδρομή, εκφράζοντας ικανοποίηση για την αναγνώριση του προβλήματος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προγραμματίζει επίσκεψη στη Λιβύη στις αρχές Ιουλίου, με τον αρμόδιο Επίτροπο Μετανάστευσης, Μάγκνους Μπρούνερ, ο οποίος θα επισκεφτεί τόσο την Ανατολική όσο και τη Δυτική Λιβύη, συνοδευόμενος από υπουργούς από Ελλάδα, Ιταλία και Μάλτα. Στόχος είναι να ασκηθεί πίεση στις λιβυκές αρχές για καλύτερη επιτήρηση των θαλασσίων συνόρων και για την αποτροπή της εδραίωσης αυτής της επικίνδυνης διαδρομής.
Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε τη χρησιμοποίηση όλων των διαθέσιμων μέσων, αναφέροντας τη φράση «καρότο και μαστίγιο», προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεργασία της Λιβύης. Παράλληλα, τόνισε ότι η Ελλάδα έχει ήδη αναλάβει πρωτοβουλίες στέλνοντας πλοία εκτός των λιβυκών χωρικών υδάτων για καλύτερη επιτήρηση και επικοινωνία με τις λιβυκές αρχές, ώστε οι μετανάστες να αναχαιτίζονται εντός της Λιβύης. Περισσότεροι από τους μετανάστες είναι Αιγύπτιοι πολίτες που πρέπει να επιστρέφονται άμεσα στην Αίγυπτο, καθώς αυτή θεωρείται ασφαλής χώρα. Ο Πρωθυπουργός κάλεσε την ΕΕ να ασκήσει πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
Ευρωπαϊκή Άμυνα και Χρηματοδοτικά Εργαλεία
Σχολιάζοντας την ευρωπαϊκή άμυνα, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε σε δύο χρηματοδοτικά εργαλεία που προωθούνται για την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας της ΕΕ, εκφράζοντας αισιοδοξία σχετικά με τις συζητήσεις για κοινό δανεισμό. Χώρες όπως η Δανία και η Φινλανδία, οι οποίες στο παρελθόν ήταν επιφυλακτικές, φαίνεται ότι αναγνωρίζουν πλέον την ανάγκη για αυξημένες αμυντικές δαπάνες, κάποιες από τις οποίεςθεωρείται ότι μπορούν να χρηματοδοτηθούν μέσω ευρωπαϊκών εργαλείων.
Η Ελλάδα έχει πρωτοστατήσει στη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων έτσι ώστε οι αμυντικές δαπάνες να εξαιρούνται από τους περιορισμούς του ελλείμματος, κάτι που έχει ήδη ενεργοποιηθεί μέσω της εθνικής ρήτρας διαφυγής. Αναφορικά με το πρόγραμμα SAFE, το οποίο προωθεί κοινές προμήθειες μεταξύ ευρωπαϊκών χωρών, ο Πρωθυπουργός επεσήμανε ότι εξετάζεται η χρησιμότητά του για την Ελλάδα, με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας να επεξεργάζεται τις λεπτομέρειες.
Επιπλέον, εδόθη ιδιαίτερη έμφαση στην τροποποίηση των συμπερασμάτων του Συμβουλίου, που δηλώνει ότι η συνεργασία με τρίτες χώρες για τα χρηματοδοτικά εργαλεία θα πραγματοποιείται μόνο εφόσον αυτές συμμερίζονται τους στόχους της κοινής εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας της ΕΕ. Αυτή η αλλαγή θεωρείται σημαντική για την Ελλάδα, καθώς ενισχύει το θεσμικό πλαίσιο και αποκλείει τις χώρες που παρουσιάζουν χαμηλή συμμόρφωση από τις εν λόγω συνεργασίες.
Μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης και Ελληνολιβυκές Σχέσεις
Εξετάζοντας το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η επανάληψη της ευρωπαϊκής θέσης περί ανυπόστατου και παράνομου χαρακτήρα του μνημονίου, κατόπιν ελληνικού αιτήματος, αποτελεί ένα σημαντικό μήνυμα προς τη Λιβύη. Η Ελλάδα ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα στο πεδίο, προκηρύσσοντας οικόπεδα για έρευνες νοτίως της Κρήτης με σεβασμό στη μέση γραμμή. Παρά τις πιθανές αντιδράσεις, ο Πρωθυπουργός δήλωσε ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί με τη Λιβύη για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, μόλις η χώρα αποκτήσει ενιαία κυβέρνηση.
Διαπίστωσε επίσης τις επιτυχίες της κυβέρνησης σχετικά με την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο και την Ιταλία, σε αντίθεση με προηγούμενες κυβερνήσεις που δεν αξιοποίησαν παρόμοιες ευκαιρίες. Ενόψει της επίσκεψης του Υπουργού Εξωτερικών στη Λιβύη, εξέφρασε την ελπίδα για ενίσχυση των διμερών σχέσεων, με στόχο τη σταθερότητα και τη συνεργασία.
Οι Εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και η Διπλωματία
Σχετικά με τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε τη δέσμευση της Ελλάδας για διπλωματική επίλυση των εντάσεων, ιδιαίτερα μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, με έμφαση στην αποτροπή της απόκτησης πυρηνικού όπλου από το Ιράν. Υπενθύμισε την ανάγκη για άμεση εκεχειρία στη Γάζα, που θα συνδυαστεί με την απελευθέρωση των ομήρων, καλώντας την ΕΕ να ασκήσει πίεση στο Ισραήλ για τον τερματισμό των επιθέσεων που πλήττουν αμάχους Παλαιστίνιους. Η διεθνής κοινότητα καλείται να ενισχύσει τις διπλωματικές πρωτοβουλίες για την αποκατάσταση της ειρήνης στην περιοχή.
Εσωτερικά Ζητήματα και ΟΠΕΚΕΠΕ
Ερωτηθείς για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ και τις καταγγελίες σχετικά με εξυπηρετήσεις, ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι δεν έχει πλήρη ενημέρωση και απέφυγε να σχολιάσει σε βάθος, τονίζοντας ότι θα εξετάσει τη δικογραφία και θα ανακοινώσει τις αποφάσεις του σύντομα.
Απαντήσεις για το Μεταναστευτικό και τη Στάση της Λιβύης
Ο Πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην σημαντική αύξηση των ροών και στην καινούργια διαδρομή που φαίνεται να ανοίγει μεταξύ Ανατολικής Λιβύης και Κρήτης. Υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αναγνωρίσει τον κίνδυνο από την παγίωση αυτής της κατάστασης και την ετοιμότητά της να λάβει μέτρα. Έκανε λόγο για την αποστολή πλοίων που έχουν σταλεί από την Ελλάδα στα χωρικά ύδατα της Λιβύης, τονίζοντας την ανάγκη καλύτερης επιτήρησης και συνεργασίας με τις λιβυκές αρχές για τον έλεγχο των θαλάσσιων συνόρων.
Στο σύνολό της η συνέντευξη του κ. Μητσοτάκη, πλαισιωμένη από πολυάριθμες δηλώσεις και θέσεις, ανήκει στον τομέα της εθνικής και ευρωπαϊκής πολιτικής, δείχνοντας την πρόθεση της κυβέρνησης να διατηρήσει τη χώρα σε ευρωπαϊκή τροχιά, ενισχύοντας την ασφάλεια και την ευημερία. Οι πρωτοβουλίες που παίρνονται αναδεικνύουν τη σημασία της Ελλάδας ως σταθερού εταίρου στην περιοχή.