Τεχεράνη: Καμία Στρατηγική για Επανέναρξη Διαπραγματεύσεων με ΗΠΑ
Η Τεχεράνη διακήρυξε χθες, Πέμπτη, ότι δεν υπάρχει έως τώρα κανένα «σχέδιο» για την επανέναρξη των έμμεσων διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ, αναφορικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Αυτή η δήλωση ήρθε σε αντίθεση με τα όσα είχε δηλώσει ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μετά την κατάπαυση του πυρός, που τερμάτισε τον 12ήμερο πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν.
Ο έκτος γύρος των διμερών συνομιλιών για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα προγραμματίστηκε για τις 15 Ιουνίου, με τη μεσολάβηση του σουλτανάτου του Ομάν. Ωστόσο, η συνάντηση ακυρώθηκε λόγω των πρόσφατων αεροπορικών επιθέσεων από το Ισραήλ στο Ιράν, οι οποίες ήταν χωρίς προηγούμενο.
«Οι φήμες σχετικά με την επανάληψη των διαπραγματεύσεων δεν είναι σοβαρές», δήλωσε χθες ο υπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ιρανική κρατική τηλεόραση. «Θέλω να τονίσω ότι δεν υπάρχει καμία συμφωνία ή διευθέτηση σε προετοιμασία για νέες συνομιλίες», πρόσθεσε, επιμένοντας ότι δεν είναι διαθέσιμο σχέδιο για την έναρξη διαπραγματεύσεων.
Ο πρόεδρος Τραμπ είχε αναφέρει προχθές Τετάρτη ότι οι συνομιλίες θα συνεχιστούν σύντομα, λέγοντας: «Θα μιλήσουμε με το Ιράν την επόμενη εβδομάδα, ίσως θα μπορούσαμε να υπογράψουμε μια συμφωνία». Η Τεχεράνη, αναγνωρίζοντας το νόμιμο δικαίωμά της να έχει πολιτικό πυρηνικό πρόγραμμα, διαψεύδει τις κατηγορίες περί προθέσεων να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Δηλώνει έτοιμη να ξαναρχίσει διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον για να επιτευχθεί νέα συμφωνία, που θα προβλέπει περιορισμούς στο πρόγραμμα, με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων που πλήττουν σφοδρά την οικονομία της.
Η προηγούμενη συμφωνία, που υπογράφηκε το 2015 μεταξύ του Ιράν και των μεγάλων δυνάμεων, γνωστή και ως Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ), ακυρώθηκε μετά την μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ το 2018, κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρικής θητείας του Ντόναλντ Τραμπ.
Οι Επιπτώσεις των Στρατηγικών Βομβαρδισμών
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, μείωσε την κλίμακα των καταστροφών που προκλήθηκαν από τους βομβαρδισμούς που εκτέλεσαν οι ΗΠΑ εναντίον πυρηνικών εγκαταστάσεων της χώρας. Κατά την πρώτη του δημόσια εμφάνιση μετά το τέλος του πολέμου, διαβεβαίωσε ότι οι ΗΠΑ «δεν κέρδισαν τίποτα από αυτόν τον πόλεμο» και δήλωσε ότι η Ισλαμική Δημοκρατία πέτυχε μεγάλες νίκες, υποστηρίζοντας ότι «κατάφερε να δίσει ένα οδυνηρό χαστούκι στην Αμερική».
Αντίθετα, ο Αραγτσί παραδέχθηκε χθες βράδυ ότι υπήρξαν «μεγάλες» ζημιές στις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, τονίζοντας ότι οι ειδικοί της ιρανικής επιτροπής ατομικής ενέργειας εργάζονται σε λεπτομερή αποτίμηση των ζημιών. Η κυβέρνηση του Ιράν έχει ήδη ξεκινήσει συζητήσεις για την απαίτηση αποζημιώσεων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το Ιράν ενδέχεται να είχε προετοιμαστεί για την αμερικανική επίθεση, μεταφέροντας τα αποθέματα του ουρανίου εμπλουτισμένου κατά 60%, που είναι σημαντικά χαμηλότερα από το επιθυμητό επίπεδο για την κατασκευή πυρηνικής βόμβας. Ένα απόρρητο έγγραφο που δημοσιεύθηκε αναφέρει πως οι βομβαρδισμοί ίσως κατέστρεψαν τις εισόδους υπόγειων εγκαταστάσεων, αλλά χωρίς να πλήξουν τις ίδιες τις εγκαταστάσεις.
Μέχρι σήμερα, οι εκτιμήσεις είναι ότι οι βομβαρδισμοί θα καθυστερήσουν το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα για λίγους μόνο μήνες. Παράλληλα, ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε την ύπαρξη του εγγράφου, αλλά χαρακτήρισε τις αναφορές «εντελώς λανθασμένες».
Στις 13 Ιουνίου, το Ισραήλ πραγματοποίησε μαζικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς εναντίον του Ιράν, με στόχο την καταστροφή των πυρηνικών εγκαταστάσεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Παρόλο που η Τεχεράνη αρνείται ότι στοχεύει στην απόκτηση πυρηνικών όπλων, οι δύο χώρες συνεχίζουν να ανταλλάσσουν επιθέσεις.
Από την πλευρά του Ιράν, ο πόλεμος έχει προκαλέσει τουλάχιστον 627 θανάτους και 4.870 τραυματισμούς, με τις μεγαλύτερες επιπτώσεις να πλήττουν κυρίως τους αμάχους. Οι ιρανικές επιθέσεις έχουν προκαλέσει 28 θανάτους στην ισραηλινή επικράτεια, σύμφωνα με την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Ανησυχία και Ελπίδα στην Τεχεράνη
Στην Τεχεράνη, οι πολίτες εκφράζουν ανακούφιση για την κατάπαυση του πυρός, αλλά και ανησυχία για το μέλλον. Ένας 39χρονος έμπορος, ο Σαΐντ, δήλωσε: «Πιστεύω ότι η ειρήνη θα διατηρηθεί από την πλευρά του Ιράν, αλλά οι Ισραηλινοί δεν έχουν ποτέ κρατήσει τον λόγο τους». Αντίστοιχα, ο εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού ταξίαρχος Έφι Ντεφρίν τόνισε ότι ο πόλεμος έχει προκαλέσει «σκληρό πλήγμα» στο πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, αλλά χρειάζεται χρόνος για πλήρη αποτίμηση των αποτελεσμάτων της επιχείρησης.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) δήλωσε ότι είναι αδύνατο σε αυτό το στάδιο να εκτιμήσει τις ζημιές και έχει ζητήσει πρόσβαση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Η υπηρεσία αυτή, μέρος του συστήματος του ΟΗΕ, έχει απολέσει τη δυνατότητα παρακολούθησης του πυρηνικού υλικού από την αρχή των εχθροπραξιών, όπως ανέφερε ο γενικός διευθυντής Ραφαέλ Γκρόσι.
Μετά από ψηφοφορία στο ιρανικό κοινοβούλιο για τη διακοπή συνεργασίας με τον ΔΟΑΕ, το Συμβούλιο των Φρουρών ενέκρινε χθες το σχέδιο νόμου που θα σταλεί στην προεδρία για οριστική επικύρωση. Ο Υπουργός Εξωτερικών Αραγτσί δήλωσε: «Δεν υπάρχει αμφιβολία για την εφαρμογή αυτού του νόμου. Η σχέση μας με τον Οργανισμό θα αποκτήσει άλλη μορφή». Η Γερμανία κάλεσε το Ιράν να διατηρήσει τη συνεργασία με τον ΔΟΑΕ και να επιστρέψει στον διάλογο.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, προειδοποίησε ότι η οποιαδήποτε υπαναχώρηση του Ιράν από τη συνθήκη για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων (NPT) θα ήταν το «χειρότερο σενάριο», καθώς θα απειλούσε τη «συλλογική» ασφάλεια.
