Η Δεύτερη Έρευνα για τους Νέους της Ευρώπης
Οι νέοι της Ευρώπης εκφράζουν καθαρά τις απόψεις τους για το μέλλον της ηπείρου. Κρίνουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) πρέπει να ενισχυθεί προκειμένου να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου. Αυτό είναι το κύριο συμπέρασμα που προκύπτει από την εκπροσωπητική έρευνα του Ιδρύματος TUI “Young Europe”, που πραγματοποιείται για ενάτη συνεχόμενη χρονιά και που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο Βερολίνο. Η έρευνα διεξήχθη από το ινστιτούτο κοινής γνώμης YouGov κατά το διάστημα Απριλίου-Μαΐου 2025 και περιλάμβανε δείγμα 6.703 νέων ηλικίας 16 έως 26 ετών από έξι χώρες της ΕΕ: Γερμανία, Γαλλία, Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Πολωνία και Μεγάλη Βρετανία.
Η έκθεση αποκαλύπτει ότι οι νέοι υποστηρίζουν τη δημοκρατία και την εμβάθυνση της ΕΕ, αλλά αναγνωρίζουν την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις. Μόνο το 6% των συμμετεχόντων πιστεύει ότι το πολιτικό σύστημα της χώρας τους λειτουργεί καλά, ενώ το 48% ανησυχεί ότι η δημοκρατία βρίσκεται σε κίνδυνο, δεδομένου ότι οι ακροδεξιές τάσεις αναπτύσσονται. Επιπλέον, η πλειοψηφία (53%) των νέων πιστεύει ότι η ΕΕ ασχολείται υπερβολικά με ασήμαντα ζητήματα. Μισοί περίπου θεωρούν τη ΕΕ καλή ιδέα, αλλά κρίνουν την υλοποίησή της πολύ κακή.
Η Ελληνική Παρουσία: Χάσμα Ανάμεσα στην Επιθυμία και την Εμπειρία
Στην περίπτωση της Ελλάδας, ο επιστημονικός επιμελητής της έρευνας, ο πολιτειολόγος του Πανεπιστημίου Χούμπολντ του Βερολίνου, Τόρστεν Φάας, τονίζει ότι η ικανοποίηση των νέων από τη δημοκρατία είναι εξαιρετικά χαμηλή ενώ η ανησυχία ότι η δημοκρατία κινδυνεύει είναι ιδιαίτερα υψηλή. Όπως υπογραμμίζει, «αυτός ο συνδυασμός είναι μοναδικός και σπάνια παρατηρείται σε άλλες χώρες». Δείχνει μια υψηλή προτίμηση στη δημοκρατία στην Ελλάδα, αλλά μια πολύ αρνητική αξιολόγηση της λειτουργίας της, γεγονός που προσδιορίζει ως τη ρίζα αυτής της ανησυχίας. Αναφερόμενος στο φαινόμενο, λέει ότι υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα στις επιθυμίες και τις πραγματικές εμπειρίες των νέων.
Υπάρχει επίσης έντονη ανησυχία για τη δημοκρατία στη Γερμανία, αλλά οι νέοι εκεί φαίνεται να είναι ικανοποιημένοι με τη λειτουργία της. Αυτό αναδεικνύει τη διαφορά στους όρους και τις προοπτικές που αντιμετωπίζουν οι νέοι στη Γερμανία σε σύγκριση με την Ελλάδα. Το φαινόμενο αυτό ενισχύει τον σκεπτικισμό περί της δημοκρατίας στην Ελλάδα, καθώς όπως προκύπτει, οι νέοι αξιολογούν την προσωπική τους οικονομική κατάσταση ως “δύσκολη”, μια κατάσταση που σχετίζεται με την οικονομική κρίση που υπήρξε στη χώρα κατά την προηγούμενη δεκαετία.
Συνολική Εικόνα: Ανησυχία για το Μέλλον
Η γενική εικόνα δεν είναι καθόλου αισιόδοξη, σύμφωνα με τους ερευνητές. Παρόλο που οι νέοι της Ευρώπης είναι ανοιχτοί στην ευρωπαϊκή ιδέα και επιθυμούν μεγαλύτερη εμβάθυνση της Ένωσης, καταγράφεται απογοήτευση στη λειτουργία της ΕΕ. Ο Τόμας Ελερμπεκ, διευθύνων σύμβουλος της TUI Care Foundation, εκφράζει την άποψη ότι «από την ΕΕ λείπει η μεγάλη ιδέα» και προτρέπει την Ένωση να εστιάσει σε λιγότερα, αλλά πιο ουσιαστικά ζητήματα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το 80% των Γερμανών πιστεύει ότι η συμμετοχή στην ΕΕ είναι μια «καλή υπόθεση», ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό περιορίζεται στο 55%. Σε επίπεδο ευρωπαϊκής διάστασης, οι νέοι κατατάσσουν το μεταναστευτικό ως το πιο σημαντικό ζήτημα, ενώ οι Έλληνες νέοι δίνουν προτεραιότητα στην οικονομική πολιτική, ακολουθούμενη από το μεταναστευτικό και την κοινωνική πολιτική.
Καθώς παρατηρείται μια μετατόπιση των πολιτικών ταυτοτήτων, οι νέοι άνδρες στην Πολωνία και την Ελλάδα αναγνωρίζουν συχνότερα τον εαυτό τους ως δεξιούς, σε αντίθεση με τους νέους στις Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία που αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί. Στην Ελλάδα, σχεδόν το 65% των νέων δηλώνει δυσαρεστημένο με τη δημοκρατία, ενώ οι Έλληνες τοποθετούν την δημοκρατία τους σε κίνδυνο.
Προβληματικός είναι επίσης ο τομέας της ασφάλειας, καθώς οι νέες γυναίκες στην Ελλάδα δηλώνουν σε ποσοστό 85% ότι δεν νιώθουν ασφαλείς τη νύχτα. Αν και η πλειονότητα των νέων εκφράζει μια θετική αίσθηση, το 62% πιστεύει ότι δεν είναι ελεύθεροι να εκφράσουν τις σκέψεις τους ελεύθερα.
