Έρευνες σε ολόκληρη την Ευρώπη έχουν δείξει ότι η στάση που θα κρατήσουν οι παρατηρητές του σχολικού εκφοβισμού μπορεί δυνητικά να βοηθήσει στην πρόληψη αλλά και στην καταπολέμηση του φαινομένου
*Από την επιστημονική ομάδα του «Μαζί για το Παιδί»
Σε περιστατικά εκφοβισμού, εντός ή κι εκτός σχολείου, πέρα από το άτομο που ασκεί την εκφοβιστική συμπεριφορά («θύτης») και το άτομο που την δέχεται («θύμα»), υπάρχουν και τα άτομα που είναι μάρτυρες των εκφοβιστικών επεισοδίων – οι λεγόμενοι «παρατηρητές». Έρευνες σε ολόκληρη την Ευρώπη έχουν δείξει ότι η στάση που θα κρατήσουν οι παρατηρητές μπορεί δυνητικά να βοηθήσει στην πρόληψη αλλά και στην καταπολέμηση του σχολικού εκφοβισμού.
Τι είναι ο «σχολικός εκφοβισμός»
Ας ξεκινήσουμε πρώτα ορίζοντας τον «σχολικό εκφοβισμό». Ως σχολικός εκφοβισμός ορίζεται κάθε είδους βίας, φανερής ή και συγκεκαλλυμένης, έχει στόχο να βλάψει το μαθητή που την δέχεται και επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά, έχει δηλαδή και διάρκεια στο χρόνο. Η βία αυτή μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Περιληπτικά, μπορεί να πρόκειται για σωματικό εκφοβισμό (κλωτσιές, χτυπήματα, σπρωξίματα κ.ά.), για λεκτικό εκφοβισμό (προσβλητικές εκφράσεις, μειωτικοί χαρακτηρισμοί, βρισιές κ.ά.) ή για συναισθηματικό εκφοβισμό (περιθωριοποίηση από την ομάδα συνομηλίκων, απόρριψη στην τάξη ή στα διαλείμματα κ.α.). Συμμετέχοντες στον σχολικό εκφοβισμό είναι συνήθως ο μαθητής που ασκεί τη βία, ο μαθητής που τη δέχεται και μια ομάδα μαθητών «παρατηρητών» που βρίσκονται μπροστά στο περιστατικό.
Ο ρόλος των «παρατηρητών»
Εστιάζοντας λοιπόν στους μαθητές «παρατηρητές», μπορούμε αδρά να ξεχωρίσουμε τρεις κατηγορίες.